Ìgbà òtútù
Kini Ìgbà òtútù?
[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]Igba otutu jẹ akoko otutu ati dudu julọ ti ọdun ni iwọn otutu ati awọn iwọn otutu pola. O waye lẹhin Igba Irẹdanu Ewe ati ṣaaju orisun omi. Awọn titẹ ti Agbayé ká ipo fa awọn akoko; igba otutu nwaye nigbati agbegbe kan ba wa ni Oorun kuro lati Oorun. Awọn aṣa oriṣiriṣi ṣalaye awọn ọjọ oriṣiriṣi bi ibẹrẹ igba otutu, diẹ ninu awọn lo itumọ ti o da lori oju ojo.[1]
Nigbati o jẹ igba otutu ni Ariwa ẹdẹbu, o jẹ ooru ni Gusu ẹdẹbu, ati ni idakeji. Igba otutu ni igbagbogbo n mu ojoriro wa, ti o da lori oju-ọjọ agbegbe kan, ni pataki ojo tabi yinyin. Awọn akoko ti igba otutu solstice ni nigbati awọn Sun ká igbega pẹlu ọwọ si awọn North tabi South polu ni awọn oniwe-julọ odi iye; ìyẹn ni pé, oòrùn wà ní ìsàlẹ̀ ìsàlẹ̀ ojú ọ̀run gẹ́gẹ́ bí ìwọ̀n láti ọ̀pá. Ọjọ ti eyi waye ni ọjọ ti o kuru ju ati alẹ ti o gunjulo, pẹlu gigun ọjọ npọ si ati ipari alẹ ti n dinku bi akoko ti nlọsiwaju lẹhin solstice.
Iwọoorun akọkọ ati awọn ọjọ ijade tuntun ni ita awọn agbegbe pola yato si ọjọ ti igba otutu solstice ati dale lori latitude. Wọn yatọ nitori iyatọ ti o wa ni ọjọ oorun jakejado ọdun ti o ṣẹlẹ nipasẹ orbit elliptical Agbayé (ayé).