Jump to content

Ìrágbìjí

Lát'ọwọ́ Wikipedia, ìwé ìmọ̀ ọ̀fẹ́

Iragbiji (tí a tún mọ̀ sí Ira-gba-iji) jẹ́ ìlú kan, àti olú ìlú àgbègbè ìjọba ìbílẹ̀ Boripe ní Ìpínlẹ̀ Ọ̀ṣun, Nàìjíríà, nítòsí Ikirun. Àwọn ọmọ Yorùbá ló ń gbé àgbègbè náà.[1] Iye àwọn ènìyàn tó ń gbé níbẹ̀ wọ 164,172.[2]

Ìtàn àti ìṣe ìbílẹ̀

[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
Ìtàn ṣókí nípa Iragbiji láti ẹnu ọmọ ìbílẹ̀

Gẹ́gẹ́ bí ìtàn ìbílẹ̀ ṣe sọ,[3] orúkọ 'Iragbiji' bẹ̀rẹ̀ ní nǹkan bí ẹgbẹ̀ta [600] ọdún sẹ́yìn, a ri gbọ́ pé àwọn tí wọ́n tẹ ilú yìí dó, abẹ́ igi IRA ni wọ́n ń kọ́lé wọn sí (Bradilier Thongy).[4] ògbójú ọdẹ kan láti ìlú Ejió ní agbólé Moore, Ile Ife tí à ń pè ní Sunkúngbadé (Obebe) ló dá ilú náà sílẹ̀. Sunkungbade gba orúko rẹ̀ láti inú eré tó ṣẹ̀dá nígbà tó wà ní ọmọ kékeré. Wọ́n ní ó máa ń sunkún láìdáwọ́dúró, kódà wàrà ọmú ìyá rẹ̀ kò lè tù ú lára.[5] Gẹ́gẹ́ bó ṣe rí nígbà yẹn, wọ́n fọ̀rọ̀ wá ọ̀rọ̀ ìfọ̀rọ̀wánilẹ́nuwò wò láti mọ ìdí tó fí í sunkún tó bẹ́ẹ̀. Ifá gba àwọn òbí rẹ̀ nímọ̀ràn pé kí wọ́n ṣe adé kékeré kan, kí wọ́n sì gbé e lé e lórí nígbàkigbà tó bá sunkún.[6] Ìmọ̀ràn ọ̀rọ̀ náà ṣiṣẹ́, bẹ́ẹ̀ náà ni Sunkungbade (ẹni tí ó ké láti gba adé) sí orúkọ rẹ̀. Alufa Ifa, Ọladunjoye, sọtẹlẹ pé nígbà tí Sunkungbade bá dàgbà, òun yóò béèrè láti wá agbègbè tirẹ̀ àti pé kí wọ́n gba òun láàyè láti ṣe bẹ́ẹ̀. Bí ọmọ náà ṣe ń dàgbà, ó bẹ̀rẹ̀ sí í fi gbogbo ìwà tí àlùfáà ti sọ tẹ́lẹ̀ hàn. Ó jẹ́ onígboyà, olóyè, ó ní agbára àti paapaa ti o ni ibatan si aṣa. O jẹ ọdẹ ńlá kan tó lágbára ohun ìjìnlẹ̀. Ó fẹ́ obìnrin kan tí orúkọ rẹ̀ ńjẹ́ Oloyade. Laipẹ lẹhinna, o beere lọ́wọ́ àwọn òbí rẹ̀ pé kí wọ́n gba òun láàyè láti lọ àti pé o wa ibugbe tirẹ. Nígbà tí àwọn òbí rẹ̀ ń rántí ìmọ̀ràn Ọ̀rọ̀ Ọlọ́run, wọ́n bù kún wọn.[7]

Àwọn alága ìjọba ìbílẹ̀ Boripe láti ọdún 1991

[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

Ọdún 1991 ni wọ́n ṣe ìdásílẹ̀ agbègbè ìjọba ìbílẹ̀ Boripem

Àwọn ilé-ẹ̀kọ́ ní ìlú náà

[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

Ìdàgbàsókè ń dé bá Iragbiji lọ́wọ́ lọ́wọ́ nípa iye àwọn ilé-ẹ̀kọ́ tí wọ́n ń ní;[10]

Àwọn ilé-ìwé alákòóbẹ̀rẹ̀ ti ìjọba

[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
  • N. U. D School 1, Isale Oyo, Iragbiji
  • N. U. D. School 2, Isale Oyo, Iragbiji
  • St. Peters Anglican Primary School, Oloti Area, Iragbiji
  • Baptist Primary School, Isale Oyo, Iragbiji
  • C & S Primary School, Ajegunle Area, Iragbiji
  • Oba Rasheed Ayotunde Olabomi Model Primary School, Orita Odan, Iragbiji
  • C. A. C. Primary School, Idi-Isakaagba, Iragbiji
  • L. A. Primary School, Popo, Iragbiji
  • L. A. Primary School Eesade, Iragbiji
  • Methodist Primary School, Otapete Area, Iragbiji
  • Ajani Okin Memorial Primary School, Adugbo, Iragbiji

Èyí tí ò sí nígboro

  • C. A. C. Primary School, Idi-Ogungun
  • Community Primary School, Oore
  • Community Primary School, Odebudo
  • Aderibigbe Memorial Primary School, Eleesun
  • Agbeniga Community Primary School, Aro Ayedaade
  • D. C. Primary School, Egbeda
  • Community Primary School, Ayekale

Àwọn ilé-ìwé girama ti ìjọba

[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
  • Oke Iragbiji Grammar School, Iragbiji
  • Baptist Secondary Grammar School, Iragbiji
  • Unity School, Iragbiji
  • Nawar-ud-Deen Grammar School, Isale Oyo, Iragbiji

Àwọn ilé-ìwé alákòóbẹ̀rẹ̀ aládàáni

[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
  • FOMWAN Nursery School, Adugbo, Iragbiji
  • God Supremacy Nursery & Primary School, Iragbiji
  • Our Lady of Fatimah Nursery & Primary School, Adikoko, Iragbiji
  • Pace Setter Nursery & Primary School, Egbeda Road, Iragbiji
  • Onward Nursery & Primary School, Iragbiji
  • Gods Heritage Nursery & Primary School, Iragbiji
  • Prince of Peace Nursery & Primary School, Iragbiji
  • Ibad Rahaman Nursery & Primary School, Iragbiji
  • Dunit Nursery & Primary School, Iragbiji
  • Markaz Nursery & Primary School, Iragbiji
  • A2 Group of Schools, Isale Oyo, Iragbiji

Àwọn ilé-ìwé girama aládàáni

[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
  • FOMWAN High School, Iragbiji
  • Victory Scientific High School, Iragbiji
  • A2 Comprehensive High School, Iragbiji
  • Muslim Comprehensive High School, Iragbiji
  • Pace Setter Group of Schools, Iragbiji

Ilé-ẹ̀kọ́ gíga

[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
  • Pathfinder College of Health Technology, Isanpa, Iragbiji.
  • Proposed Bisola University, Egbeda Road, Iragbiji
  • Osun State College of Education Ilesa Sandwich Centre, Oke-Iragbiji Grammar School, Iragbiji

Àwọn ìtọ́kasí

[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
  1. "Iragbiji, Nigeria". Obatala Centre for Creative Arts. Archived from the original on 2007-03-10. Retrieved 2006-12-22.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  2. "Iragbiji - Osun State Map, Weather and Photos - Nigeria: populated place - Lat:7.9 and Long:4.68333". www.getamap.net. Retrieved 2020-06-25. 
  3. Iragbiji, Abdullateef Aliyu, who was in (2020-09-13). "'In Iragbiji, we guard our cultural heritage jealously'". Daily Trust (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Retrieved 2020-09-13. 
  4. "Iragbiji hills: Monuments of nature's beauty". Tribune Online (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). 2018-10-30. Retrieved 2020-06-14. 
  5. "Iragbiji in Nigerian History: A Preamble" (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). 
  6. "Iragbiji in Nigerian History: A Preamble". The DEFENDER (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). 2017-08-06. Retrieved 2020-06-15. 
  7. Villagespec (2016-07-15). "Brief History of Iragbiji town in Osun State". villagespec.com (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Retrieved 2020-06-15. 
  8. "List of Local Government in Osun State, Nigeria, LGA Chairman and their Location (2023) – Information". Retrieved 25 November 2023. 
  9. "Full List of Newly Appointed Local Govt Caretaker Committee In Osun – State of Osun Official Website" (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Retrieved 2020-06-22. 
  10. "The Name Iragbiji". www.google.com.