Aqyin

Aqyn tabi akyn ( Kazakh , Kyrgyz ,ky ; mejeeji ni atun le kọ bi aqın tabi اقىن ), jẹ akewi imudara, akọrin, ati ibi ipamọ ẹnu láàrin àwọn aṣa Kazakh ati Kyrgyz . Aqyns yàtọ̀ si zhyraus tàbi manaschys, ti o jẹ dípò awọn oṣere orin tabi awọn akọọlẹ ìtàn apọju .

Nínú awọn ìdíje orin ti a mọ si aytıs tabi aytysh, awọn aqyns ṣe imú dára ni irisi kika orin bi orin, nigbagbogbo si itọsẹ ti dombra (laarin awọn Kazakhs ) tàbí komuz (laarin Kyrgyz ). Nínú ọ̀rọ̀ ìgbé ayé arìnrìn -àjò àti àìmọ̀ọ́kọ-mọ̀ọ́kà ti ọ̀pọ̀ jù lọ àwọn olùgbé ìgbèríko ní Àárín Gbùngbùn Éṣíà ṣáájú àkókò Soviet, akyns kó ipa pàtàkì nínú sísọ àwọn èrò àti ìmọ̀lára àwọn ènìyàn jáde, ṣíṣí àwọn ìwà ìbàjẹ́ láwùjọ, àti ògo fún àwọn akọni. Ni akoko Soviet, igbasilẹ wọn dapọ awọn orin ìyìn si Lenin .

Awọn aqyn ti ode oni le tun ṣe atẹjade awọn orin atilẹba wọn ati ewi.

Ilu Kazakh

Awọn olókìkí itan Kazakh akyns pẹlu: Zhanak Kambaruluy (1760–1857), Makhambet Otemisuly (1804–1846), Suyunbai Aronuly (1815–1898), Shernyz Zharylgasov (1817–1881), Birzhan-Sal Khodgulov (1818 Bainovalov) (1835–1929), Akan Sery Corramsauluy (1843–1913), Zhambyl Zhabayuly (1846–1945), Gaziz Firesoll (ọkan 1930), Kenen Azerbaev (1884–1976), ati Aktan Kereiuly.

Aqyns nigbagbogbo ni o man lo ọgbọ́natinuda, dáhùn si eyikeyi awọn iṣẹlẹ ni awujọ tabi ni ipò ni awọn isinmi jákèjádò orilẹ-ede, àti bèbè lọ. Ni awọn isinmi, iru idije aqyn ni igbagbogbo waye. Lakoko i

ìdíje òqua, ni igbadun, ni omiiran ni fọọmu ewi, gbiyanju lati ṣe ẹlẹya fun ara wọn tabi yiyan eyikeyi akori lainidii. Nigba miiran, awọn alaṣẹ n gbiyanju lati tẹriba si ihamon Aytyus nigbati o ba de si agbara ohun-ini tabi awọn oloselu.

Igbesi aye nomadic ati iyara ti aworan ti Akynov ko gba laaye iṣẹ ni igba atijọ ati ṣetọju awọn iṣẹ lori iwe. Pupọ julọ awọn iṣẹ ti Aquins wa sọnu.

Àwọn ará Kyrgyz

Awọn aqyn Kyrgyz olokiki pẹlu Qalygul, Arstanbek, Soltonbay, Toqtogul Satylganov, Togoloq Moldo, Qylychty, Naymanbay, Qalmyrza, Eshmanbet, ati Beknazar. Nigba miiran manaschys ni a tun ka si ẹka itan-sọtọ lọtọ ti aqyns.

Litireso

• Nurmakhan, Zhanash: Kazaktyn 5000 Akyn-zhyrauy . Ọdun 2008. (in Kazakh)

Wo tun

• orin Kazakh
• orin Kyrgyz

Ita ìjápọ

• "Alpamysh" Archived 2012-01-05 at the Wayback Machine. ni Ile-ipamọ Uysal-Walker ti Itan Oral Turki, Ile-ẹkọ giga Texas Tech
• Central Asia idanimo Labẹ Russian Ofin Archived 2020-11-09 at the Wayback Machine.