Ìpínlẹ̀ Gombe: Ìyàtọ̀ láàrin àwọn àtúnyẹ̀wò
No edit summary |
No edit summary |
||
Ìlà 26: | Ìlà 26: | ||
|colspan="2" valign="top"|NG-GO |
|colspan="2" valign="top"|NG-GO |
||
|} |
|} |
||
'''Ìpínlẹ̀ Gombe''' jẹ́ ìpínlẹ̀ kan ní agbègbè [[:en:North_East_(Nigeria)|àríwá-ìlà-oòrùn]] orílẹ̀ èdè [[Nàìjíríà]], tí ó pín ààlà sí àríwá àti àríwá-ìlà-oòrùn pẹ̀lú Ìpínlẹ̀ [[:en:Borno_State|Borno]] Ìpínlẹ̀ [[:en:Yobe_State|Yobe]], sí gúúsù pẹ̀lú Ìpínlẹ̀ [[:en:Taraba_State|Taraba]], sí gúúsù-ìlà-oòrùn pẹ̀lú Ìpínlẹ̀ [[:en:Adamawa_State|Adamawa]], àti sí ìwọ̀-oòrùn pẹ̀lú Ìpínlẹ̀ [[:en:Bauchi_State|Bauchi]]. Wọ́n sọọ́ lórúkọ fún ìlu [[:en:Gombe,_Nigeria|Gombe]]—tí ó jẹ́ olú-ìlú ìpínlẹ̀ àti ìlú tí ó gbòòrò jùlọ—Wọ́n ṣẹ̀da Ìpínlẹ̀ Gombe látara àwọn apa kan Ìpínlẹ̀ [[:en:Bauchi_State|Bauchi]] ní ọjọ́ kìnínní oṣù kẹwàá ọdún 1996.<ref name="Creation">{{cite web|title=This is how the 36 states were created|url=https://www.pulse.ng/news/local/nigerian-states-this-is-how-the-36-states-were-created/mdtnq3e|website=Pulse.ng|date=24 October 2017|access-date=22 December 2021|archive-date=12 June 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200612192656/https://www.pulse.ng/news/local/nigerian-states-this-is-how-the-36-states-were-created/mdtnq3e|url-status=live}}</ref> Laaarin àwọn ìpínlẹ̀ mẹ́rìndínlógójì ti orílẹ̀ èdè Nàìjíríà, ìpínlẹ̀ Gombe jẹ́ ìpínlẹ̀ kọkànlélógún tí ó gbòòrò jùlọ ní ààyè tàbí agbègbè àti ẹlẹ́ẹ̀kejìlélọ́gbọ̀n ní iye pẹ̀lú ènìyàn tí ó tó mílíọ́nnù-mẹ́talénídàámẹ́rin-mílíọ́nnù gẹ́gẹ́ bí àbájáde ọdún 2016.<ref>{{cite web|title=Population 2006-2016|url=https://nigerianstat.gov.ng/elibrary/read/474|website=[[National Bureau of Statistics, Nigeria|National Bureau of Statistics]]|access-date=21 December 2021|archive-date=14 December 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211214205233/https://nigerianstat.gov.ng/elibrary/read/474|url-status=live}}</ref> |
'''Ìpínlẹ̀ Gombe''' jẹ́ ìpínlẹ̀ kan ní agbègbè [[:en:North_East_(Nigeria)|àríwá-ìlà-oòrùn]] orílẹ̀ èdè [[Nàìjíríà]], tí ó pín ààlà sí àríwá àti àríwá-ìlà-oòrùn pẹ̀lú Ìpínlẹ̀ [[:en:Borno_State|Borno]] àti Ìpínlẹ̀ [[:en:Yobe_State|Yobe]], sí gúúsù pẹ̀lú Ìpínlẹ̀ [[:en:Taraba_State|Taraba]], sí gúúsù-ìlà-oòrùn pẹ̀lú Ìpínlẹ̀ [[:en:Adamawa_State|Adamawa]], àti sí ìwọ̀-oòrùn pẹ̀lú Ìpínlẹ̀ [[:en:Bauchi_State|Bauchi]]. Wọ́n sọọ́ lórúkọ fún ìlu [[:en:Gombe,_Nigeria|Gombe]]—tí ó jẹ́ olú-ìlú ìpínlẹ̀ àti ìlú tí ó gbòòrò jùlọ—Wọ́n ṣẹ̀da Ìpínlẹ̀ Gombe látara àwọn apa kan Ìpínlẹ̀ [[:en:Bauchi_State|Bauchi]] ní ọjọ́ kìnínní oṣù kẹwàá ọdún 1996.<ref name="Creation">{{cite web|title=This is how the 36 states were created|url=https://www.pulse.ng/news/local/nigerian-states-this-is-how-the-36-states-were-created/mdtnq3e|website=Pulse.ng|date=24 October 2017|access-date=22 December 2021|archive-date=12 June 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200612192656/https://www.pulse.ng/news/local/nigerian-states-this-is-how-the-36-states-were-created/mdtnq3e|url-status=live}}</ref> Laaarin àwọn ìpínlẹ̀ mẹ́rìndínlógójì ti orílẹ̀ èdè Nàìjíríà, ìpínlẹ̀ Gombe jẹ́ ìpínlẹ̀ kọkànlélógún tí ó gbòòrò jùlọ ní ààyè tàbí agbègbè àti ẹlẹ́ẹ̀kejìlélọ́gbọ̀n ní iye pẹ̀lú ènìyàn tí ó tó mílíọ́nnù-mẹ́talénídàámẹ́rin-mílíọ́nnù gẹ́gẹ́ bí àbájáde ọdún 2016.<ref>{{cite web|title=Population 2006-2016|url=https://nigerianstat.gov.ng/elibrary/read/474|website=[[National Bureau of Statistics, Nigeria|National Bureau of Statistics]]|access-date=21 December 2021|archive-date=14 December 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211214205233/https://nigerianstat.gov.ng/elibrary/read/474|url-status=live}}</ref> |
||
Ní ti .ẹ̀yà,àwọn olùgbé ìpínlẹ̀ Gombe láti bí ọ̀pọ̀ ọdún sẹ́yìn kúnfún àwọn oríṣiríṣi ẹ̀yà, pàápàá àwọn ará [[:en:Fula_people|Fulani]] tí wọ́n gbé ní àríwá àti àáríngbùngbùn ìpínlẹ̀ náà papọ̀ pẹ̀lú àwọn ará [[:en:Bolewa_people|Bolewa]], [[:en:Kanuri_people|Kanuri]], àti àwọn ará [[:en:Hausa_people|Hausa]] nígbàtí ìlà-oòrùn àti àwọn agbègbè gúúsù lóríṣiríṣi kúnfún àwọn ará Cham, [[:en:Dadiya_language|Dadiya]], [[:en:Jara_language|Jara]], [[:en:Kamo_language|Kamo]], [[:en:Pero_language|Pero]], [[:en:Tangale_language|Tangale]], [[:en:Tera_language|Tera]], àti àwọn ará [[:en:Waja_People|Waja]]. Ní ti ẹ̀sìn, àwọn tí wọ́n pọ̀ jùlọ ni ìpínlẹ̀ náà (~75%) jẹ́ ẹlẹ́sìn [[:en:Muslims|Mùsùlùmí]] nígbàtí àwọn ẹlẹ́sìn [[:en:Christians|Kììtẹ́nì]] àti ẹlẹ́sìn [[:en:Traditional_African_religions|abalaye]] ò pọ̀, wọ́n wà ní ìdiwọ̀n 20% àti 5%, ní ṣísẹ̀-n-tẹ̀lè.<ref>{{Cite book|last=Abdulkadir|first=Adamu|title=Gombe state University|year=2015}}</ref> |
Ní ti .ẹ̀yà,àwọn olùgbé ìpínlẹ̀ Gombe láti bí ọ̀pọ̀ ọdún sẹ́yìn kúnfún àwọn oríṣiríṣi ẹ̀yà, pàápàá àwọn ará [[:en:Fula_people|Fulani]] tí wọ́n gbé ní àríwá àti àáríngbùngbùn ìpínlẹ̀ náà papọ̀ pẹ̀lú àwọn ará [[:en:Bolewa_people|Bolewa]], [[:en:Kanuri_people|Kanuri]], àti àwọn ará [[:en:Hausa_people|Hausa]] nígbàtí ìlà-oòrùn àti àwọn agbègbè gúúsù lóríṣiríṣi kúnfún àwọn ará Cham, [[:en:Dadiya_language|Dadiya]], [[:en:Jara_language|Jara]], [[:en:Kamo_language|Kamo]], [[:en:Pero_language|Pero]], [[:en:Tangale_language|Tangale]], [[:en:Tera_language|Tera]], àti àwọn ará [[:en:Waja_People|Waja]]. Ní ti ẹ̀sìn, àwọn tí wọ́n pọ̀ jùlọ ni ìpínlẹ̀ náà (~75%) jẹ́ ẹlẹ́sìn [[:en:Muslims|Mùsùlùmí]] nígbàtí àwọn ẹlẹ́sìn [[:en:Christians|Kììtẹ́nì]] àti ẹlẹ́sìn [[:en:Traditional_African_religions|abalaye]] ò pọ̀, wọ́n wà ní ìdiwọ̀n 20% àti 5%, ní ṣísẹ̀-n-tẹ̀lè.<ref>{{Cite book|last=Abdulkadir|first=Adamu|title=Gombe state University|year=2015}}</ref> |
Àtúnyẹ̀wò ní 21:24, 30 Oṣù Kẹ̀sán 2022
Ìpínlẹ̀ Gombe State nickname: Jewel in the Savannah | ||
Location | ||
---|---|---|
Statistics | ||
Governor (List) |
Mohammed Danjuma Goje (PDP) | |
Date Created | 1 October 1996 | |
Capital | Gombe | |
Area | 18,768 km² Ranked 21st | |
Population 2006 est. | Ranked 33rd 2,353,000 | |
ISO 3166-2 | NG-GO |
Ìpínlẹ̀ Gombe jẹ́ ìpínlẹ̀ kan ní agbègbè àríwá-ìlà-oòrùn orílẹ̀ èdè Nàìjíríà, tí ó pín ààlà sí àríwá àti àríwá-ìlà-oòrùn pẹ̀lú Ìpínlẹ̀ Borno àti Ìpínlẹ̀ Yobe, sí gúúsù pẹ̀lú Ìpínlẹ̀ Taraba, sí gúúsù-ìlà-oòrùn pẹ̀lú Ìpínlẹ̀ Adamawa, àti sí ìwọ̀-oòrùn pẹ̀lú Ìpínlẹ̀ Bauchi. Wọ́n sọọ́ lórúkọ fún ìlu Gombe—tí ó jẹ́ olú-ìlú ìpínlẹ̀ àti ìlú tí ó gbòòrò jùlọ—Wọ́n ṣẹ̀da Ìpínlẹ̀ Gombe látara àwọn apa kan Ìpínlẹ̀ Bauchi ní ọjọ́ kìnínní oṣù kẹwàá ọdún 1996.[1] Laaarin àwọn ìpínlẹ̀ mẹ́rìndínlógójì ti orílẹ̀ èdè Nàìjíríà, ìpínlẹ̀ Gombe jẹ́ ìpínlẹ̀ kọkànlélógún tí ó gbòòrò jùlọ ní ààyè tàbí agbègbè àti ẹlẹ́ẹ̀kejìlélọ́gbọ̀n ní iye pẹ̀lú ènìyàn tí ó tó mílíọ́nnù-mẹ́talénídàámẹ́rin-mílíọ́nnù gẹ́gẹ́ bí àbájáde ọdún 2016.[2]
Ní ti .ẹ̀yà,àwọn olùgbé ìpínlẹ̀ Gombe láti bí ọ̀pọ̀ ọdún sẹ́yìn kúnfún àwọn oríṣiríṣi ẹ̀yà, pàápàá àwọn ará Fulani tí wọ́n gbé ní àríwá àti àáríngbùngbùn ìpínlẹ̀ náà papọ̀ pẹ̀lú àwọn ará Bolewa, Kanuri, àti àwọn ará Hausa nígbàtí ìlà-oòrùn àti àwọn agbègbè gúúsù lóríṣiríṣi kúnfún àwọn ará Cham, Dadiya, Jara, Kamo, Pero, Tangale, Tera, àti àwọn ará Waja. Ní ti ẹ̀sìn, àwọn tí wọ́n pọ̀ jùlọ ni ìpínlẹ̀ náà (~75%) jẹ́ ẹlẹ́sìn Mùsùlùmí nígbàtí àwọn ẹlẹ́sìn Kììtẹ́nì àti ẹlẹ́sìn abalaye ò pọ̀, wọ́n wà ní ìdiwọ̀n 20% àti 5%, ní ṣísẹ̀-n-tẹ̀lè.[3]
Àyọkà yìí tàbí apá rẹ̀ únfẹ́ àtúnṣe sí. Ẹ le fẹ̀ jù báyìí lọ tàbí kí ẹ ṣàtúnṣe rẹ̀ lọ́nà tí yíò mu kúnrẹ́rẹ́. Ẹ ran Wikipedia lọ́wọ́ láti fẹ̀ẹ́ jù báyìí lọ. |
Itokasi
- ↑ "This is how the 36 states were created". Pulse.ng. 24 October 2017. Archived from the original on 12 June 2020. Retrieved 22 December 2021. Unknown parameter
|url-status=
ignored (help) - ↑ "Population 2006-2016". National Bureau of Statistics. Archived from the original on 14 December 2021. Retrieved 21 December 2021. Unknown parameter
|url-status=
ignored (help) - ↑ Abdulkadir, Adamu (2015). Gombe state University.