Ṣàngó: Ìyàtọ̀ láàrin àwọn àtúnyẹ̀wò
New page: Sàngó Yorùbá bò won ni àjànàkú kojá a morí nnkan fìrí, bí a bá rí eerin, káwípe a rí eerin ní òrò sàngó jé láàrin àwon òrìsà i... |
(Kò ní yàtọ̀)
|
Àtúnyẹ̀wò ní 15:41, 14 Oṣù Kejìlá 2006
Sàngó
Yorùbá bò won ni àjànàkú kojá a morí nnkan fìrí, bí a bá rí eerin, káwípe a rí eerin ní òrò sàngó jé láàrin àwon òrìsà ile e Yorùbá. Sàngó jé òrìsà takuntakun kan gbògíì laarin àwon òrìsà tókù ní ilè e Yorùbá. Ó jé orisà tí ìran rè kún fún ìbèrù. Ìrísí, ìse ati isoro re paapaa kún fún ìbèrù nígbàtí ó wà laaye nítorípé ènìyàn la gbo pe sàngó je télè kí ó tó di òrìsà ààrá. Itan so wipe omo Òrányàn ni sangó i se ati pe Oya, Òsun ati Obà je iyawo re.
Ìhùwàsì búburú ati dídá wàhalá ati ìkolura pèlú ìjayée-fàmílétè-kí-n-tutó pò lówó sàngó gégé bi Oba to bee titi ó fi òtéyímiká. Èyí jásí wípé tomodé tàgbà dìtè mó o. Wón fi ayé ni í lára. Ó sì fi ìlú Òyó sílè nígbèyìn-gbéyín. Ó pokùnso sí ìdí igi àyàn kan lébà ònà nítòsí Òyó nígbàtí Oya: Ìyàwo re kan tókù náà sì di odò.
Ogbón tí àwon ènìyàn sàngó tókù dá láti fi bá àwon òtá rè jà nípa títí iná bolé won àti béèbéè lo ni ó so sàngó di òrìsà tí won ń bo títí dòní tí wón sì ńfi enu won tuba wípé sangó kòso: Oba koso.
ÀWON ORÚKO TÍ SÀNGÓ Ń JÉ
Orísirísí orúko ni a mò sàngó nínú èyí tí gbogbo won sì ní ìtumò tàbí ìdí kan pàtó ti a fi ńpè béè. Àwon oniko bii ìwònyìí.
1. Olukoso: Enití a mò mo kòso tàbí oba tí ó wolè sí kòso.
2. Arèfúnjayé:
3. Àjàlájí:
4. Ayílègbe Òrun:
5. Olójú Orógbó: nítorípé orógbó ni obì tirè, òun ni ó sì máa ńsàféérí nígbà ayé rè. Orógbó náà sì ni a maa nlo ni ojúbo saàngó titi di onì.
6. Èbìtì-àlàpà-peku-tiyètiyè: Orisa tí ó máa ńfi ìbínú gbígbóná pa ènìyàn ni àpalàyà tàbí àpafòn.
7. Onibon òrun: gégé bí òrìsà ó ń mú kí ààrá sán wá lati ojú òrun pèlú ìrókèkè tó lágbára.
8. Jàkúta: gégé bí orisa tí nfi òkúta jà (edun ààrá). Irufe òkúta kékeré kan tí ó máa sekúpa ènìyàn nípasè sàngó
9. Abotumo-bí-owú: Òrìsà o lee wole pa eniyan baje bi eni pe eru nla ni o wolu iru eni bee.
10. Èbìtì-káwó-pònyìn-soro: Irufe Orisa ti o je wipe ìsowó-sekupa asebii re maa ńya ènìyàn lénu gidigidi.
11. Alágbára-inú-aféfé: Òrìsà tí ó jé wípé owoja a re, máa ńwá láti inú aféfé tàbí òfurufú ni.
12. Abánjà-majebi: òrìsà tíí jà láì sègbè léhìn asebi tàbí se àsìmú elòmíràn fún onísé ibi.
13. Lánníkú-oko-oya: Òrìsà tí o ni èrù iku níkàwóó.
14. Òkokonkò èbìtì: Òrìsà tí ó le subú lu ènìyàn bii ìgànnán tí ó ti denukolè.
15. Eléèmò: Òrìsà tí ó ni èèmò.
AWON IWE ITOKASI
1. Daramola Olu [1967] Awon Asa ati Orisa Ile Yoruba. Lati owo Olu Daramola ati jeje Adebayo
2. Adeoye C. L. [1985] Igbagbo ati Esin Yorùbá. Ibadan. Evans Brother. Press