Wíwọ ìbòjú ní àkókò àtànkálẹ̀ àrùn kòrónà
Wíwọ ìbòjú ní àkókò àtànkálẹ̀ àrùn kòrónà ọdún ti jẹ́ kókó ọ̀rọ̀ ìjíròrò pẹ̀lú oríṣiríśi àmọ̀ràn ìtọ́sọ́nàn láti ọwọ́ àwọn tí ó ń bójútó ètò ìlera àti ìjọba. Kókó ọ̀rọ̀ yìí sì ti fa àríyànjiyàn láàrin àwọn tí ó ń bójútó ètò ìlera àti ìjọba látàri bí ó ti yẹ̀ kí gbogboògbò máa wọ ìbojú.
Àlàyé nípa ìdí rẹ̀
[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]Diẹ nínú àwọn ìdí tọ́ka sí àwọn òṣìṣẹ́ ìlera ti Ilu Chinese nípa fifi àwọn aso ìbòjú bo ojú paapaa nípasẹ̀ àwọn oníkalukú ti ó ni ìlera ní àtẹ̀le yii[1]:
- Gbígbé asymptomatic (ìkolu lati ọ́dọ́ àwọn ti ko fihán àwọn àmì aísan). Ọ̀pọlọpọ̀ enìyàn le kó aìsàn yii ran elòmíìran laisi àwọn àmì àisàn tàbí àwọn àmí àisàn kékèéeke.
- Láànu ti ipaya àwùjọ ti o yẹ ni ọ̀pọ̀lọpò àwọn áàye gbangba ni gbogbo ìgbà.
- Ìṣákojọpọ̀ ànfáàni : T íi o bá jẹ́ pe àwọn enìyàn ti o ni ìkolù nìkan lo n lo ìbòjú,o ṣéèṣe ki wọn ni ìtanilójú òdì lati ṣe bẹ. Olú kò kòkòrò ti o ni ààrun kan le ko ni ohunkohun rere, ṣùgbọ́n jẹri àwọn ìdíyelé gẹ́gẹ́ bi irọ̀rùn, rírà,ìnáwó àti páapaa ìkórira.
Onímọ̀-jínlẹ́ kan ni Ilé-ẹ̀kọ́ gíga ti Leeds ti a pe ni Stephen Griffin sọ pé “Wíwọ ìbòjú le dínku aye fún àwọn enìyàn láti fi ọwọ kan ojú wọn, èyí tí ó jẹ́ orísun nlá ti ìkolù láìsi akoto ọwọ́ fífọ̀”.[2]
Oríṣiríṣi ìbòjú
[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]Aso ìbòjú jẹ́ aṣọ wíwọ̀ tí o wọ́pọ̀ wíwọ̀ lórí ẹnu ati imú, nígbà gbogbo a fi òwu ṣe. Ko dàbí àwọn ìbòjú àti àwọn atẹ́gùn, wọn ko si lábẹ́ ìlanà. Ìwadìí n lo lọ́wọ́lọwọ́ lórí ìtósọ́nà lórí ìmúná dóko wọn gẹ́gẹ́ bí ìwọ̀n àábo kan lódí sí gbígbẹ́ jade ààrun tabi pín eemi afẹ́fẹ́.
Ìbora abẹ́rẹ́ jẹ́ ẹ̀rọ̀ tí kò ní ìbámu, ẹrọ isọnu ti o sẹ̀dá ìdènà ti ara láàrin ẹnu ati imú ti olùwò rẹ ati àwọn éègun ti o ni agbára ni agbègbè lẹ́sẹ̀kẹsẹ̀. Ìbòjú isẹ́ abẹ kan ni ìtumò làti ṣe ìrànlọ́wọ́ láti ṣe ìdíwọ̀ àwọn isọ iṣan omi nla, àwọn fifa, tabi splatter ti o le ni awọn ọlọjẹ ati awọn kókóró ààrun tí o ba wọ dáradára, ìdíwọ́ àwọn nnkan wọnyii lati de ẹnu ati imú. Àwọn ìbòjú le tún ṣe ìrànlọ́wọ́ láti dínkù ìfihàn ti itọ́ àti àwọn ohun elo atẹ́gùn sì àwọn omíìran.[3]
Ojú ìbùsọ̀ abẹ kòṣe àpẹerẹ làti ṣe àlẹ̀mọ́ tàbí dènà àwọn pátíkùlù kékeré ní afẹ́fẹ́ tí o le ṣe àtagbà nípasẹ̀ àwọn ikọ́, sínsín, tàbí àwọn ìlànà iṣóògun kan. Àwọn ìbòjù tún pèsè àabò pípé làti dẹ́kun àwọn kókóró àti àwọn ẹlẹ́gbẹ́ miiran nítori ìbàjẹ́ alaimuṣinṣin láàrin òkè ti ìbòjú ojú ati oju. Awọn ìbòjù ni a ṣe tí aṣọ ti ko ni aṣọ ti a ṣẹ̀dá nípa lílo ìlànà fífún, fífẹ̀.[4][5]
ìbòjú N95 jẹ́ èekan-kékeré ti sisẹ eegun atẹgun tí o pàdé ìdíyelé ìfàwòránhàn atẹ̀gun ti N95 ti Ilé-ẹ̀kọ́ ti Orilẹ́-èdè Amẹrika fún Aàbo Iṣẹ́ àti ìlera. O ṣe àlẹmọ o kere ju 95 ida ọgọrún un ti àwọn pátíkùlù afẹ́fẹ́. Ó jẹ́ àpẹ́ẹ́rẹ ti ẹ̀rọ̀ atẹgun, èyí tí o pèsè ààbo lòdò sí àwọn àlàyé, ṣùgbọ́n kii ṣe àwọn gáàsi tabi awọn ifáàgun. [6] Bii àwọn ìbòjú, ìbòjú N95 ni a ṣe pẹ̀lú iyọ̀ dáradára ti ko ni awọ ti o yọ.[6][7]
Ìbòjú ti o baamu ti a lo ninu European Union jẹ atẹ́gùn FFP2.[8][9]
Ìtọ́sọ́nà láti ọwọ́ Àjọ Ìlera Àgbáyé
[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]Àjọ Ìlera Àgbáyé ti tọ́ gbogbo àgbááyé pé kí enìyàn bo ẹnu wọn ati imú wọn pẹ̀lú ìgbònwó tí o tẹ tàbí àwọn ohun èlò àsopò kan nígbà tí a ba nhúkọ́ tàbí sín in, kí o sì sò èyíkeyi ohun èlò sílẹ̀ lẹ́sẹ̀kẹsẹ̀.[10][11]
Àwọn ìṣèdúrọ́ àwọn ìbòjú ni a ṣe iṣeduro fún àwọn tí o lè ní àkóràn, bi fífi ìbòjú bóju le ṣe ìwọ̀n dídùn àti ìjìnna ìrìn-àjò tí àwọn atégùn awon eere tí n túká nígba tì o n sòrò, sínsín, àti iwúkó .[12][13][14][15][16]
Ìmòràn àjo àgbáyé ti ìlera sí gbogbo eníyán ní ọ̀gangan tí COVID-19 fọwọ́ si lilo àwọn ìbòjú nìkan lábẹ́ àwọn ipò wọnyìi[17]:
- Tí o bá ní ìlera, o nílọ́ láti wọ ìbòjú kankan àfi tí o ba n tọ́jú eníyán tí o fura pé óní ìkolù,ìkolù 2019-nCoV.
- wọ ìbòjú bí o bá n wúkọ́ tàbí sín in.
- Àwọn ìbòjú múnádóko níkan nígbà tí a ba lo ní àpapọ̀ pẹ̀lú fúfọ ọwọ́ lóòrekóòre pèlúu àfọwọ́sí ọtí-ọtí tàbí ọṣẹ àti omi.
- Tí o bá wọ ìbòjú ,lẹ́hìn náà o gbọdọ̀ mọ bí o ṣe lè lo ọ́ sọnu dáradára.
Lílo ìbòjú àti àwọn ìlànà ise nípa orílẹ̀-èdè àti agbègbè rè ní Afirika
[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]- Ilu Benin: Láti ọjọ́ kejo osù kẹrin àwon alásẹ Benin yóò bẹ̀rẹ̀ sí mú àwon enìyàn ní dandan làti lo ìbòjú làti dàwò ààrun kòrónà dúró.
- Ilu Cameroon: Alákoso ilu Cameroon kéde pé wíwo ìbòjú yóò pọn dandan láti dẹ́kun ìtànkálẹ̀ ààrun kòrónà.[18]
- Ìjọba ara eni olómìnira ti Congo: Wíwo ìbòjú pọn dandan bayíì jákèjádò olú ìlú.[19]
- Etiopia: Ìgbìmọ̀ àwọn mínísità ti fọwọ sí òfin kan ó gba ìyọ̀nda,o sì rọ̀ àwùjo láti má se ma bọwọ́,àti lílo ìbòjú ní ibi gbogbo ní àwújo.[20]
- Orílè-èdè Guinea: Alakoso Guinea Alpha Conde ti pinnu látiọ́ ṣo ìlo ìbòjú di dandan.[21]
- Orìle-èdè Kenya: Wíwo ìbòjú pọn dandan.ìjoba níi kíi Kenya se àkíyèsí jí jìnnà sí ara eni,èyí tí ó jẹ́ ọ̀kan lara ọ̀nà tì ódára jù láti dènà ewu àkóràn.[22]
- Liberia: Láti Oṣù Kẹrin Ọjọ kookanle ni ogun ó jẹ́ dandan bayi látii lo ìbòjú tàbí dáàbobò ní gbangba.[23]
- Ilu Morocco: Wíwo ìbòjú pọn dandan.[24]
Àwọn ìtọ́kasí
[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]- ↑ http://en.nhc.gov.cn/2020-03/25/c_78256.htm
- ↑ Duarte, Fernando (2020-03-17). "How to avoid touching your face so much". BBC Future. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ "N95 Respirators, Surgical Masks, and Face Masks". U.S. Food and Drug Administration. 2020-06-06. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ "Not Enough Face Masks Are Made In America To Deal With Coronavirus". NPR.org. 2020-03-05. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ "Subscribe to read". Financial Times. 2020-04-01. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ Xie, John (2020-03-18). "World Depends on China for Face Masks But Can Country Deliver?". Voice of America. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ "COVID-19 Has Caused A Shortage Of Face Masks. But They're Surprisingly Hard To Make". NPR.org. 2020-03-16. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ https://multimedia.3m.com/mws/media/1791500O/comparison-ffp2-kn95-n95-filtering-facepiece-respirator-classes-tb.pdf
- ↑ CDC (2020-02-11). "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)". Centers for Disease Control and Prevention. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ "Advice for the public on COVID-19 – World Health Organization". WHO. 2020-06-04. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ https://www.hpsc.ie/a-z/respiratory/coronavirus/novelcoronavirus/
- ↑ https://www.hpsc.ie/a-z/respiratory/coronavirus/novelcoronavirus/
- ↑ "Coronavirus Disease (COVID-19)". Centre for Health Protection. 2020-02-21. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ "Updates on COVID-19 (Coronavirus Disease 2019) Local Situation". MOH. 2020-07-05. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ "When and how to use masks". WHO. 2020-06-19. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ CDC (2020-07-04). "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) in the U.S.". Centers for Disease Control and Prevention. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ "When and how to use masks". WHO. 2020-06-19. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ "Cameroon City Makes Wearing Mask Mandatory in Fight Against Coronavirus". Voice of America. 2020-04-07. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ https://www.aa.com.tr/en/africa/covid-19-rwanda-dr-congo-make-mask-wearing-mandatory/1810165
- ↑ Fortune, Addis (2020-04-12). "Ethiopia Outlaws Handshakes, Obliges Masks in Public Places". Addisfortune-The Largest English Weekly in Ethiopia. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ Masilela, Brenda (2020-04-14). "Guinean president makes masks compulsory in bid to curb the spread of coronavirus". iol.co.za. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ Muraya, Joseph (2020-04-06). "Kenya: Masks Now Mandatory in Public Places, Kenya Declares". allAfrica.com. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ "Will You Wear Mask? Liberia's Lawmakers Want Compulsory Wearing of ‘Protective Device’ In Public.". FrontPageAfrica. 2020-04-19. Retrieved 2020-07-05.
- ↑ Editorial, Reuters (2020-04-06). "Morocco makes face masks compulsory due to coronavirus". U.S. Retrieved 2020-07-05.