Wikipedia:Atúmọ̀-Èdè (Gẹ̀ẹ́sì-Yorùbá): C

Oju-iwe Kiini

cab:n; (I came by cab.) ajé ìgboro; okò ìgboro Ajé ìgboro ni mo bá wá.

cabbage:n; (Do you like cabbage?) efó òyìnbó-irúfé èfó tí igì rẹ́ máa n jé àwó ewé tí àwon ewé rè máa n nó àwo pupa résúrésú tàbí funfun díè díè. A lè jé ní tutu tàbí kí a sè é lobe n jé o fé èfó òyìnbó?

cabinet:n; (He bought a new cabinet.) (The president ha, formed his Carbinet.) yàrá kékeré; àpótí ohun òsí ; ó ra àpótí ohun àsó tuntun kan Ìgbìmò kan. Ààre náà ti yan ìgbìmò sè

cabin:n; (He built his cabin with them.)yàrá nínú okò, yàrá, àgó ó pa àgó tì won

cable: n; (The cable is no more good.) okùn tàbí èwon ìdákòdúró ero irin tí a fin n soro sí elòmíran; wáyà tó nípon okùn tàbí èwon idákòduro náà kò dára mó

cackle :v; (They all cackled with delight.) gbé bí agbébò àdie. Gbogbo wón gbé pèlé inú dìdùn cackle:n; (The cackle I am hearing doesn’t please me.) ìgékéké bí àgbébò àdìe. Igbékéké tí mo n gbo yèn ko dun mo mi nínú

cafe: n; (British or American cafes (Alcohol is not usually served in ) búkà won kìí saba fún ènìyàn ní otí tile ni búkà awon ara ilè Gèésì

cage: n; (He put the bird in a cage.) àgò ó fi eye náà sínú ago

cage: v; (The dogs are caged (up) in the night.) fi ságò won máa n fi awon aja náà sínú àgò ní alalé

cake: n; (They man cut the cake.) àkàrà dídùn; àkàrà òyìnbó okùnrin náà gé àkàrà òyìnbó náà calabash:n; (He broke the calabash.) igbá ó fó igbá náà

calculate: v; (We haven’t really calculated the cost of the vacation yet.) sórò; kà A kò tíì sórò. Oye tì ìsunmií náà yóò ná wa síbè

calendar:n; (The calende is not correct.) iwé ìkaye osù;òsèàti àti ojó nínú odún. Àsìse wà nínú ìwe ìkàye obù òse àti òjó nínú odùn náà

calf: n; (He gave me a calf.) omo màálù ó fún mi ní omo màálù kan

caliph:n; (The old man is a caliph.)oruko òye olórí musillumi; adarí àwon mùsùlùmí olùdarí awon mùsùlùmi ní bábá arúgbó náà.

call :n; (He answered his call.) ìpè ó jé ìpe rè

call: v; (He called me.) pè ó pè mí

clm :n; (The police appealed for calm.) ìdáké; ìparóró; ìrole Awon olópàá bèbè fún ìrolè/ìparóró

calm:v; (Have some brandy it will calm your nerves.)mú dáké; mú role; mú paróró mu otí elérìndòdò, yóò mu àwon ìsan araà re pa róró

calm:adj; (Remain calm.) wà ní ìdáké, wà ní irolè wà ní ìdáké

come:v; (He came here yesterday.)wá ó wá síbí lánàá

camel:n; (He bought a camel.) ràkunmí ó ra rakùnmi

camera:n; (He bought a new camera.) èro ayàwòrán ó ra èro ayàwòrán tuntun

camouflage:n; (Their camoulflage didn’t work.) ìrte ìlànje ìfarasin/ ìfarapamóète ìtànjé wón nípa fifarasin kò sisé

camouflage:v; (They camouflaged their enemies.) dá ète ìfarasin wón dá ète ìfarasin fún àwon otá won.

camp:n; (He spent two weeks in the camp.) ibùdó; agó ó lo òsè méjì ní ibùdó náà

camp:v; (I camped in a field overnight.) pàgó mo pàgó sórí papa ni òru

campaign: n; (Today police lunched a campaign to reduce road accident.) ìrtanijí lórí èro wa tàbí ohun tí a fẹ́. Àwon olópàá se ìtanijí lónìí láti dún ìjànbá móto lójú pópó kù.

campaign: v; (They are carmpaigning so as to be voted into power.)se ìtanijí Wón n se ìtanijí kí á bàa lè dìbò fún won

camphor:n; (He put camphor in his.) kánfò- oògùn olòórùn tí o lágbara tí a fi n lé kòkòrò. Ó fi kánfò sínú àpótí aso rè

campus: n; (She lives on campus.) ogbà ilè-èkó gíga ó n gbe inú ogbà ilé-èkó gíga.

can: v; (He can read.) lè ó lè kàwé

can: n; (He bought a can of beans.) agolo ó rá agolo èwà kan

canal: n; (He has blocked the canal.) odò lílà: ònà tí odò n gbà ó tí di ònà tó odò ná n sàn gbà

Canary: n; (He caught a live canary.) eye ìbákà Ó mú eye ìbákà kan laaye

cancel: v; (He cancelled the newspaper.) pare: nù kúrò ó pa ìwé ìròyìn náà ná

cancer: n;  (The cancer has spread to his

stomach.) jejere- irúfé àrùn ken àrùn jejere náà tì tàn de ikùn rè

candidate: n; (He stood as a candidate in the local election.) eni tí fé wo mú egbé, ilé-ise tábí ilé-ekó ken ó dúrò gégè bí eni ó díje nínú ìbò bílè

candle: n; (He bought three packets of candle.) àbélà ó rá páálí àbélà meta

cane: n; (He cut a bamboo cane.) oparun ó gé a oparun

cane: v; (He caned the Child.) nà ó na omo náà cannon: n; (The soldier has a cannon gun.) ìbon nlà omo ológin náà ní ìbon nlá kan

cannot:v; (The Child cannot sing.) sàìlè; kò lè omo náà kò lè korin

canoe:n; (The man was paddling his canoe.) okò wétè; òbèlè okùnrin náà n wale fin òbèlè (okò ojúomi) rè

camopy: n; (The camopy is very large.) ìborí ìgunwà; ohun tí a fi se ibori tabi aso ti a ta sórí ibùsùn Ìbòrí ìgunwà náà tóbi dáadáa

canteen: n; (We ate at the staff canteen.) ile ounje tó wà ní ilé ise kan. Ile ounje tí awon òsìsé ti n jeun. A jeun ní ile ounje àwon òsìsé

canvass: v; (He spent the whole month canvassing for votes.) toro; bèbè; rò ó fi gbogbo osù náà rò wón pe kí won dìbò fún òun

capable:adj; (She is a very capable teacher.) kajú ìwon; lagbara táti se olùkó tó kaju ìwon dáadáa ni

capacity: n; (The hostel has a capacity of hundred peple.) ààyè; Ilé ìtura náà ní ààyè ogórùn-ùn ènìyen

cape: n; (The admiral stood on the cape.) sónsó ilè tó yóri sínú omi; èwù èjìká olórí omo ogun ojú omi náà dúró lorí sóríso ìlè tó yorí síní omi

capital: (The capital of Nigeria is Abuja.) olú ìtú Abuja ni olú-ìlú Nigeria .

capital :adj; (Please write it in capitals/ ni capital letters.) tí o tobí jowo ko ó pèlú létà nlà capsule: n; (He swallow the capsule.) kánsùrù-ike tín-ntín tí a won oògùn sùnú rè a ba gbé yìn ó gbé kánsùrù náà yìn

captain:n; (The captain gave the order to abandon the ship.) (The captain is dead.) ògàkò; balógun ògáko pàse pé kí wón pa òkò ojú omi náà tì balógun náà ti kú

captive:adj: (The were taken captive by the.) tí a kó ní ìgbèkùn. Awon okùnrin oníbon náa kó won ní igbèkun gun men.

captine: v; (Allced troops captured over 300 enemies.) fi agbára mú àwon omo ogún parapò náà fi ipá mú ó lé ní òódúnrùn àwon òtá

car: n; (He bought a new car.) okò ayókélé ó ra okò ayókélé tuntun

caravan:n; (The caravan is spoilt.) (The man is a caravan.) alájàpá; omo lanke; egbé arinrin-ajo omolanke náà ti bàjé Alájàpá ni okùnrin náà

carbohydrate: n; (Rice is carbohydrate food.) ounje afúnlókun oúnje afúnnilókun in ìresi

carbon dioxide: n; (We breath out carbon dioxide.) aféfe àmí-síta. Aféfé amisíta ni a n mí síta

carcass: n; (They buried the man’s carcass.) okú ènìyan/okú eran wón sin òkú okùnrin náà

card: n; (He has lost his membaship card.) iwe pelebe ó ti so iwe pelebe omo egbé rè nù

cardinal :n; (Cardinals elect and advise pope.) oyè gígà kan nínú ìjo Róòmù tí ó tèlé póòpù Àwon olóyé tó tèlé póòpù tí ni won náà n yan póòpù tí won sì n gbà á níyànjú

care: v; (He cares for Children) saájò; sàníyàn; ó máa n saájo omo

care:n; (Great care is needee when choosing a used car.) ìtójú; aájò; ìsóra ó yé kí èèyan ní sóra gidigidi tí ó bá fé yan àlòkù okò ayokélé

careless: adj; (careless driving causes accidents.) àìbìkítà; àìfarabalè àìjíyèsára wiwakò láìbìkítà lo máa n fa ìjàmbá mótò

caretaker: n; (The man is the care take of my House.) aláàbójútó okùnrin náà ni aláàbójútó ilé mi

carge: n; (The ship began to spill its cange of oil.) erù okò. Okò ojú omi náà bèrè sí ní da epo mú erù rè nù

carnation:n; (He planted carnation at the front of his house.) òdòdó aláwò mònà-mònà ó gbin òdòdó aláwò mònà mònà síwájú ilée rè

carnivore: n; (Lion is a carnivore.) ajeran; apanije Aperanje ni kìnìúnm

carol: n; (A Christmas carol was presented.) orin ayò Wón ko orin ayò ibi Jésú kírísítí

carp:v; (Don’t carp at me again.) jiyàn; rí wí sí; bá wi

carpent: n; (The man prefers carpentry to farming.) isé gbénàgbénà okúnrin náa fé ise gbénàgbénà ju isé àgbè lo

carpet: n; (We have fitted carpet in our House.) ení àtéèkà Aní ení àtéèkání nú ilé wa. carriage: n; (Government bought a railway carriage.) ibi tí a n jokòó tàbí tí a n kérù sí nínú okò ojú irin Ìjoba ra ìbì tí a n kérù sí nínú okò ojú irin

carrier: n; (The carries has not brought my furniture.) (He put the oranges in a carrie bag.) aláàarù: àpo jèrúgbé Aláàárù náà kò tù tíì ko àwon àga mi wá. Ó kó àwon osàn náà sí àpo jèrùgbé

carrot: n; (Have some carrot.) èfò - irúfé èfó tí egbò re máa n pón résúrésu Gba èfó tí egbò re máa n pón résúrésú je

carry: (He carried the pot of rice on the table.) (He carried the load.) gbé rù ó gbe ìkòko ìresì náà lé orí tábìli. o ru erù náà

carrycot : n; (The woman bought a carrycot for her Child.) ibùsun tí a fí máa n gbe omo kékeré obìnrin náà ra ibùsùn tí a le fig be omo kiri fún omo rè

cart: n; (He carried the load in a cart.) omolanke; kèkè erù ó fi omolanke gbé erù náà

cartoon: n; (The is a cartoon at the back page of the newspaper.) àwòrán apanilérun-ún. Àwòrán apanilérìn-ún wè lójú ewè tó gbèyìn ìwé ìròyìn náà

carve: v; (The old man carved the figure of a woman from a piece of wood.) gbé bàbá àgbàlagba náà gbè erè obìnrin láti ara igi tí a gé

carver: n; (She is a skilful wood carver.) gbégílére Agbégilére tí ó mosé dáadáa ni

case: n; (If that is the case, you will have.) (The case will be heard ni the court hect week.) (Where is my glasses case?) àpótí; ilé ilé àwò ojú mi dà? Ejó Won yóò gbó ejó náà nílé ejo lose tó n bò Tí ó bá rí béè Tí o ba rí béè o gbódò nóra daadaa to work much harder.

cash: n; (I haven’t any cash. I ‘il have to go to the bank.) owó ko sowo lówó mo ní láti lo sí ilé ìfowopamosí,

cash:v; (I cashed a cheque at the bank.)

fi sòwédowó gbowó mo gba owó pelu sòwédowó mi ilé ìfowópamósí

cashew: n; (He plucked a chashew fruit.) kaju-irúfé eso jíje kan ó ká èso kajú kan

cassava: n; (He manted cassava sticks) ègé; gbáàgúdá ó gbin àwon igi ègé

cassette: n; (He bought a cassette.) fónrán ìkahùnsílè tábí ìgbohùnsíle ó ra fónran ìkáhùnsílè kan cassia: n; (He planted a cassia tree.) kasíà irúfé igi kan to sábà máa n wà nílè o gbin igi kasíà.

cast: v; (He cast a stone.) jù o ju òkùta

cast: n; (It is a placy with a distinguished cast.) akópa ó jé eré tí ó ní akópa pàtàki kan nínú castle: n; (The were large guns on the castle roof.) ilé ìsó. Àwon ìbon nlánlá wa nínú nínú àjà ilé ìsó náà

castor: (He fixed four castor to the to the legs of the table.) táyà ese labile tàbítí àga so ese/ táyà merin mó ese tábìlì náà

castor oil: n; (He gave him castor oil.) òróró – irúfé òróró tó a n to fún òògùn ìyàgbé. Ó fún un ní òrórò oògùn ìyàgbé Lò

casual: adj; (They had a casual meeting.) alábàápàdé, tí a ko ronú rè tele we se ìpade tí won kò ronú rè tèlè.

cat : n; (He killed a cat.) ológìní; olóígbò o pa ológbò kan

catalogue: n; (Here is the catalogue of all the books in the school library.) iwé tí n polówó ojà; iwé tí o n sàfihan orísìírisìí nnkan/ orúkoIwé tó n sàfihàn orí sùrí àwon iwé tó wà nílè ìkàwé nìyí

catapult: n; (He has a catapult.) akátánpó; kànnàkànà o mí kànnàkànà kan

catch:v; (I threw a ball to her, she caught it.) mú; dádúró; hán gán; mo ju bóòlù sí i, o sì mú un. catch: n; (That is a difficult catch.) mímú; ìdádúró mímú/ dìdárúro tí ó nira nìyen

category: n; (There are two categories of books in the library: school books and story books.) ìsorí orisìí ìsòrí ìwé méjì ló wà ní ilé ìkàwé náà awon iwé ilé èkó àti àwon ìwé ìtàn àròso

caterpillar : n; (Caterpillars feed on the leaves of plants.) fuufúù – irúfé kòkòrò kan fuufúù máa n jewe àwon irúgbìn.

cathedral: n; (There is a cathedral in my home Town.) Ile olòrun to tobi jù, tí o ní aga Bísóòbù nínú Ilé olórun títobi kan wè ní ilé mi

catholic: adj; (He goes to catholic Church.) (He has a catholic interest.) je mó ti omoléyìn jésù; je mó ti páàdì o máa ní nlo sí ìjo àwon omo-léyìn Jésu. tí o jé òpòlopò /orísìírisìí o ní ìfé lópòlopò

catkin: n; (The catkin is dry.) irúfé àfòmò/ òdòdó kan. Afomo náà ti gbe.

cattle: n; (The prisoner were herded into the trucks like cattle.)agbo màálù Wón kó àwon òdaran náà sínú okò bí i agbo màálù.

cauliflower:n; (Heve some more cauliflower.) irúfé èfó tí ó máa n ní òdòdó funfun. Gbo èfo kí o je sí i

cause: n; (The heat was the cause of the cropy dying.) ìdí; ìtorí ooru ló mu àwon ohun ògbìn náà kú

cause: v; (The heavy ran caused the flood.)

mú selè, dá sílè òjò nlá ló dá omíyale náà sílè.

causeway: n; (The built a causeway out to the island.) afárá won se afará jade sórí erékùsù náà

caution : n; (You must ride a bicycle with caution.) akíyèsí; ìkúyèsán ìsóra. O gbódò máa gun kèké pèlú ikíyèsára caution:v; (We were cautioned not to drive too fast.) kilo fún won kílò fún wà pè kí á mase wakò sáré

cavalry:n; (The cavalry officer has arrived.) ogun elésin ogà omo ogun elesin náà ti dé

carv:n; (They found a cave big enough for a hundred people to handle in.) ihò àpáta tàbí ihò ilè wón rí ihò àpáta tí o gbà tó ogórùn-ún ènìyàn láti sá pamó sí.

carern: n; (The boy hid himself in a cavern.)

ihò tí o tóbí tí o jìn tí o sì sókùnkùn omokùnrin náa fara pamó sínú ihò to tobí tó jín tí ó sì sókùnkùn.

caw: n; (He listened to the caw of the bird.) igbe eye ó fetí sílè fún igbe awon eye náà

caw: v; (The eagle is cawing in the mologany tree.) gbé. Àwòdì náà n gbe lórí igi ìrókò

cease: v; (Her mother never cease telling you about her troubles.) síwó Iyáa rè kò síwó nípa síso àwon wàhálà rè fún o

ceaseless: adj; (The ceaseless rain fall was bad for the crops.) tí kò dáwó dúwó; tí kò dá ojò tó rò tí kò dá náà se ìjànbá fún àwon ohun ògbìn

cedar: n; (We moke our window frame with cedar wook.) òpépe- irúfé-igi kan Igi òpépe ni a fi kan férémù fèrèsé wa

ceiling: n; (He hit his head on the how ceiling.) àjà ilé ó fi orí gbá àjà ilé tó wale náà

celebrate: v; (He celebrated his birthday with a big party.) sàjoyò; sèrántí ó se àjoyò ojó ibí rè pèlú ase nlá

celebration:n; (There was a great celebration when the baby was born.) àjoyò; ìrántí Wón se àjoyo nlá nígbá tí a bí omo náà

cell:n; (There are many cells in the prision yand.) yara ilé èwon. Àwon yàrá pò nílé èwon náà. Èròjà amárawaláàyè.Gbogbo àwon eranko àti àwon igi lo ní ní àwon èròjà amárawaláàyè.

cellar: n; (All animals and plants are composed of cells.) (He kept the beer in the cellar as it is always cool.) yàrá nísàle ilè, níbi tí a n pale nnkan mó sí ó pa otí náà mó sí yárà ìkó-nnkan pamó sí ní sèlè ilé torí pe ó máa n tutu.

cellophone: n ; (He wrapped his food in a Cellophane.) orá ipon-n-kan o pón óunje rè sínú orá ipón-nkan

cellulose: n; (Cellulose is used in plastic industry.) oje igi A máa n lo oje igi nílé isé ti a ti n se orísìírísìí ike

cement: n ; (He built his house with cement.) ìyefun òkútà ó fi ìyèfun òkúta kó ilé rè

cementery: n; (The muslim cemetery is next to Christian ome.) ibojì òkú: ilè ibi tí won n sin òkú sí. Iboji awon Elésin mùsùlùmí ló tèlé ti àwon èlésìn ìgbàgbó (kìrìsìtéénì)

censor: n; (They could not publish the text because the censor would not allow it.) olùjèwò- eni ti ó máa n ye isé opolo tàbí isé àtínúwá bí i; ìwé kíkò eré- oníse ati béè béè lo wò. Won ko lè gbé iwè náà jade nítorì awon olùyèwò ko ní gbà a láàyè.

censorship: n ; àyèwò –irúfé àyèwò tí a máa n se lórí isé opolo tàbí isé àtinúdá N jé o rò pé àyèwo ibé àtnuwá dára?

census:n; (Do you thin that censorship is a good things.) (They took a census last year.) èto ìkàniyan wón ka ènìyan ní odún tó kojá

cent: n; (Only twenty percent of the students passed the examination.) ìdá ogórùn-ún Idá ogún péré nínú ogórùn-ún àwon akékòó náà ló yege ìdánwò

centipede:n; (Centipedes like humus soil.)

tani-sánko/òkùn Àwon okùn féràn ìlèd

center: n; (We went to the town center.) (The doctors worked at the health center.) aárin. A lo sí àárín gbùngbùn ilú náà. Ibùdó ti àwon enìyan n dúró sí se irúfé èto ken. Àwon onisègùn náà n sisé n ibùdó ètò ìlera.

century: n; Hunched years make a century.) orúndún; ogórùn-ún odún. Ogórùn-ún odún ló wà nínú òrúndún ken.

ceramics:n; (He has an interest in the collection of ceramics from all the countries in Africa.) ìkòkò amo ìgbàlódé. Ó ní ifé nínú gbígba àwon ìkòko amò ìgàlódé káàkin gbogbo awon oríle-èdè Adúláwò

cereal: n; (Cereals are the most important crops.) okà Irúgbìn tó se pàtàki jù ni okà

ceremony:n; (The marriage ceremony took place in the church.) ayeye Ayeye ìgbéyàwo náa wáyé ni ilé ìjosìn

ceremonial:adj; (The chief wore ceremonial clothes at the ceremony.) tí ó je mó ayeye olóyè náà wo aso ayeye nibi ayeye náà

certain: adj; (He is certain to agree.) (I will be unable to attend the meeting.) dájú ó dájú pé yóò gbà.Tí ó je mó irújé àwon nnkan kan tí a kò kò dárúko. Fun àwon ìdí kan pàtàtí tó je mó mi, n ko ní wá síbi ìpàde náà. For certain personal reasons

certificate: n; (The is my birth certificate.) ìwé èrí ìwé èrí ojó ìbí mi níyí

chain:n; (The chain is cut.) ewon Èwòn náà ja

chain:v; (The dog is chained.) fi èwòn so Wón fi èwòn so ajá náà

chalk: n. (He wrote his name with chalk.)

efun o fie fun ìkòwé ko orúko síle

challenge: (She likes har job to ba a challenge.) ìpèníjà. Ó fé kí isé rè jé ìpèníja

challenge: v; (She challenge the news paper to proof us story.) ó pe ìwé ìròyìn náà níkà láti láti sàlàye ìtan àwòso tó ko chameleon: n; (He killed a chameleon.) agemo; ògà ó pa ògà kan

champion:n; (My school football team us the champion last year.) agbégbá orókè; olùbori egbé agbábóòlù ilé-ìwé ni ní agbégbá orókè ní odún tó koja

champion:v; (The man championed the abolition of oppression in my town.) kolórí; saájú okùnrin náà lo kólórí jíjà fún ininilára ní ilú mi

chance: (His success is by chance.) èèsì; àkosèbá èèsì ni àseyorí rè

change: n; (There has been a change in the programme.) ìyípadà Iyípada ti ba ètò náà

change: v; (He has chaged his mind.) yí padà o ti yí okàn rè padè

chant: n; (He head a loud chant from the mosque.) ìsàré; akósórí ó gbó àkósórí tí wón kà sókè láti mosálásí chant:v; (He chanted the poem.) ka àkósórí ó ka èwì àkósórí náà

chap: n; (He is a nice chap.) omodékùnrin; okùnrin omodekùnrin dáadáa ni

chapel: n; (There is a chapel beside my house.) ilé ìjosin kékeré. Ile ìjosin kékere kan wà légbèé ilé mi

chaplain: n; (The chaplain is here.) oniwàásu nílé olórun tàbi nínú okò tàbí nínú egbé omoológun. Oníwàásù nínú egbé omoologun náà wà níbí

chapter: n; (I have just finished chapter three.) orí we; ìpín ìwé mo sese parí orí keta ìwé náà tan ni

character : n; (His character is different to his wife’s.) (The characters in the novel are many.) ìwa ìwa rè yàtò sí ti ìyàwó rè èdá-ìtan. Àwon edá-ìtàn inú iwé náà pò

charade: n; (There whole marriage has been a charade: they had never loved each other.) ìwà tabí ìsèle tó tàbùkù eni tàbí tí ko pón ni lé tàbí tí ko mógbón wà tàbí tí kò ni ògo ìgbeyàwó won kò ní ògo won kò fèràn are won dáadáa.

charcoal: n ; (He cooked the meat over charcoal.) èédu ó se eran náà lòrí ina èédú

charge:n; (He was charged with murder.) (How much do you charnge for repairing shoes?) kà sí lórùn, fi èsùn k`dan wón fi esùn apànìyàn kàn an. So iye ti yóò gbà fún isé; fi owá le eló lo so ni ko san fun titun bàtà rè se?

charge:n; (His charges are very reasonable.) oye tí a ni kí ènìyàn san fún ojà tabi tabi isé tí a bá a se. oye owó tó máa n fí lé lé ojà rè kìí pò jù

charity: n; (Many charities sent money to help the victims of the famine.) (He showed a little charity towards his elderly parent.) egbé tàbí àjo to máa n sàánu; egbé alàáanú opolòpo egbé aláaànu lo fowo ranse latí ran àwpon awon to fara gbá nínú ìyàn náà èsó ojurere: o fi ojú rere die han fún awon òbí rè

charm: (He has a lot of charm.) oògùn; tírà; agbáta wíwuni o ní oògùn púpò/ ówuni púpò

charm: v; (He charms everyone he meets) wù ó máa n wu gbogbo eni tí o bá bá pade

chart: n: (He showed me a weather chart.) àwòrán tó n sàpeere ó fí àwòrán tí ó n fí ojú ojó hàn hàn mí

chase: v; (The cat was chasing the rat.) dode lépa ólógbò náà n lé eku náà

chat: v; (I was chathing to him all the morig.) bá sòrò; wírèégbè; dówèégbe. mo kan n wírèégbe fún –un in nígbogbo òwúrò yen

chart: n; (I had a nice chat with him.) ibanisoro; ìdówèékè mo se ìdówèéke dáadáa pèlú rè

chatter: v; (I left them chattering away with each other about their facourite lelivision programme.) tò bòròbòrò mo fi àwon méjèèjì sìlè níbí tí won ti n tò bòròbòrò lóri ètò orí nóhùn máwòrán tí wón féràn jù

Oju-iwe Keji

cheap:adj; (A bicycle is much much cheaper than a car.) rojú tí kò wón kèké rojú ju okò ayókélé lo

cheat:v; (He cheated me.) yàdan je; ré je ó ré mi je

cheat: n; (You little cheat!) arénije-fún àpeere ninu ayò tita. Iwo kekere arénija!

cheek: n; (She gave the little girl a kiss on tor cheek.) èrèké ó fi enu ko omobìnrin kékeré náà ní èrèké rè

cheeky: adj; (Don’t be cheeky, you should be polite to you teacher.) láfojudi; òyájú; lénu má yájú, o gbógo se dáadáa sí olukó re

cheer:n; (Christmas should be a time of good cheer.) imúninúdùn; ayò odún kérésì gbódò jé àsìkò ayò

cheer:v; (You should try and cheer up.) pariwo ayò; mú nínú dùn ó gbádò máa múnú ar re dùn

cheese: n; (He ate cheese.) wàrà; wàràkasi o je wàràkàsì.

chemical: n; (The factory baside the river lets out the chemicals into the water, and that is why all the fishes are dying.) èròjà tí a pò pò ilé isé tí o wà lébàá odò náà n jé kí àwon èròjà tí a tip ò sàn sínú odò náà, èyí ni o n mu àwon eja náà kú

chemist: n; (He went to a chemist yesterday.) ilé ìtoogun o lo síle ìtoògùn lánàá

cheque: n; (He wrote a cheque for the furniture that he bought.) sòwédowó ó ko sòwédowó fún àwon àgo tó rà

chest:n; (What size are you round the chest?) (He bought a medicine chest.) igbá àyà; igè kí ni igbá àyà ré wòn? Àpotí O ra àpótí oògùn

chew:v, (Chew the meet well before you swallowiet.) fí eyín rún; je lénu je eran náà lénu daadáa tó gbée yin

chewing stick: (He is chewing a chewing stick.) pákò, orín. Ó n je pákò

chick: n; (I have a hen with her chicks.) omo eye tabí omo adìye pínísín mo ní abodìye kan pèlú àwon omo rè

chicken: (He rear chickens.) àdìye àbópa; adíe ó n sin adìe

chicken pox:n; (He is suffering from chicken pox. ofàa sònpònna;ilèégbóná ilèégbóna n ba a jà.)

chief: n; (The king is the chief of army.) olóyè; olórí obá ni olórí omo ogun

chief: adj; (The chief cities in Nigeria are Lagos and Abuja.) se pàtàkì jù; dára jù. Àwon ìlú to se pàtàkì jù ní orílè-ède Nàìjíríà ni: Ekó ati Abùkjá.

chieftain:n; (The chieftain has arrived.) ìjòyè; olórí; olóyè olóyè náà ti dé

child:n; (He is my Child.) omo omò mi ni

chime: n; (We heard the chimes of the clock.) dídún aago; ìró àwon agogo. A gbó ìró agogo

chime: v; (The clock chimed three o’clock.) ró. Agogo méta ró.

chimney:n; (The chimney is blocked.)

ihò èéfín ihò èéfín náà ti di.

chin:n; (He hit the other man on the chin.) àgbòn ó gbá okùnrin kejì ní àgbòn

chip: n; (A chip of glass cut his hand.) èérún ; ìréwééwé. Eerún ìgo gé e lówó

chip:v; (He chipped my glasses.) rún; gé sí wéwé o rún awò ojú mí wéwé.

chirp: n; (She heard a chirp of bird in the tree.) igbe eye ó gbó igbe eye lórí igi.

chirp:v; (The birds are chirping merrily in a tree.) ké-bí eye. Àwon eye náà n ké tayòtayò lórí igi kan. chisel: n; (He bought a chisel yesterday.) ìwogi ìwòkuta- ohun èlò tí a fi n wo irin tàbí okùta ó ra ìwogi kan lánàá

chisel: v; (The man chiseled a bowl from a piece of wood.) fí ìwogi gbe’ okùnrin náà fi ìwogi gbé opón jade lára igi kan

chocolate:n; (She ate a chocolate.) kòkó tí a pèsè fún ìpanu tabi mimu ó jé kòkó tí a pèsè fún ìpanu

choice: n ; (let me choose my choice.) àsàyàn; ààyò jé kí n yan ààyò mi

choir : n; (I say in the school choir.) egbé akorin. Mo korin ninu egbé akorin ilé-iwe

choke: (The morsel choked up his throat.) fún lórun; há lórùn òkèlè náà fún un lórùn.

cholera: n; (He is suffering from cholera.) àrùn onígbá méjì ó ní àrùn onígbá méjì

choose: v; (He chose his choice.) yàn o yan ààyò re.

chop :v; (He chopped down the dead tree.) ké: ké lulè; ké síwéwé ó ké igi gbigbe náà lule

chorus: n; (The man say the verse everyone joined in the chorus.) ègbè; elégbè okùnrin náà ko ese orin náà gbogbo ènìyàn sì dara pò mó o nínú ègbè

christen: v; (They christened the baby Daniel Jacob.) sàmì won so omo náà lání pèlú Daniel Jacob

christian: n; (I am a Christian.) onígbàgbó; omoléyìn Jésù omoléyìn Jésù ni mi

christian: adj; (The shop sells christian books.) ti Jésù kírísítì. Ilé-iwé náà n ta àwon ìwé tó o je mo ti kírísiti

christmas: n; (Our school has a holiday at Christmas.) odún kérésìmesì ile ekó wa máa n nìsimi nigbà odún kérésìmesì.

chuckle: v; (He chuckled as he read the funny story.) rérìn-ín muse; fí ofun rérìn-in; gbé bí adie ó rèrín muse bí o ti ka ìtàn apanilé rìn-ín náà.

chuckle; n; (He hand a chuckle from the mass reading.) gbìgbé o gbá gbígbé okùnrin tí ó kàwé náa.

church :n; (They have built a church.) (There are many churches nowadays.) ilé ìjosin; orísìí ìjo onígbàgbó/ omo leyin Jesu wón tí kó ilé ìjosìn. Orísìírisìí àwon ìjo ló wà nisisìnyí.

cigan :n; (The cigar is spoilt.) ewé tàbà tí a lò lúlúúlú ewe tábà ti a lò lúlúúlú náà ti bàjé

cigarette: n; (He lit his cigarette and smoked it.) sìgá ó finá sí sìgáa rè ó sì mu ún

cinema: n; (The cinema was full to its capacity.) ilé tí a ti n fi àwòran inú fónran han. Ilé ibi tí a ti, n fi àwòrán hàn náà kún bámúbámú

circle: n; (He drew a circle.) obíríkítí: àyíká o ya òdo bíríkítí

circle: v; (The students circle their teachers.) yí ká; yí po. Àwon àkékòó náà yí dùkó won po.

circular : adj; (He took a circular movement Iwé tí a ko sí òpò enìyàn;) (He gave them circular for the) tí ó yí bíríkítí o rìn yípo. Ó fún won ni ìwe fún ìpàdé meeting.

circulate: v; (The news is not circulated.) tàn yíka; kárí, tán káàkìri. Ìròyìn náà ko tíì tàn tika

circulation: n; (The circulation of news is very fast nowadays.) ìpínyíká; ìtànyikáàkìri ìtanyíkáàkìrí/ ìròyin yá dáadáa láyé ode òní

circumference:n; (The circumference of the ball is not more them three inches.)ìle to yí nnkan ribiti ka; ila to yí odo róbótó ká. Ìlà to yí bóòlù náà ká kò ju ese bata méta lo

circumstances: n; (Tell me the circumstances of the accident.) òràn; ohun tó selè sàlàyé ìsèlè ìjàmbá mótò náà fun mi. citizen: n; (He was born in Africa but he has become an American citizen.) omo tàbí olùgbé ibi kan tí o ní ètó sí gbogbo ànfààní ibè. A bí i ni ilè Adúláwò sugbon ó ti as eni tí o ní eto sí ànfààní ilè. Améríkà

city: n; (The office is in the city center.) ìlú títóbi ibi isé nàa wa ní ààrin gbùngbùn ilú nlá nàá

civil: adj; (Be civil to the master.) tí ìlú; moye; moyì huwa dáadáa máa hùwà dáadáa sí ògá

civilian: n; (Civilian government is better than military government.) alágbádá. Ìjoba alágbáda dára ju ìjòba ologún lo

claim : n; (His claim to ownership of the land was constested in the court.) ìbèèrè ohun tíí se tenì; agbára tàbí ètó láte gba nnkan. Ilé ejó ta ko ìbèèrè ètó rè lorí pé oun lo ni ilè náà.

claim:v; (He claims the ownership of the land.) bèèrè nnkan tíí se tení ó bèèrè ètó rè lórí ilè náà

claim: v; (He claimes that she is related to the author.)

clan: n; (There are two clans in the village.) ìdílé; eyà. Àwon Ìdílé meji ló wà ní abílé náà.

clang: n; (There was a clang as he dropped his farming tools.) ìró èwòn; dídún ìrin méjì to ilu ara won. A gbó iró irin bí o ti se da áwon ohun èlò isé àgbè rè sílé.

clang: v; (The tools clanged together.) dun; ró wonron. Àwon ìrin-isé náà ró wonran.

clap: v; (When the sugar funished, everybody clapped.) pa àtèwó. Nígbà tí àwon akorin náà parí,gbogbo ènìyàn pàtéwó

clap: n; (The audience gave her a big clap.) àtèwó. Awon olùwòran fún un ní àtéwo tó dáa.

clash: n; (The was a clash between them.) ariwo nlá; ìkolura ìfagagbága. Ìkolura wà láàrin won

clash: v; (The students clashed with the police men.) pariwo nlá; fagagbágba. Àwon akékòó fagagbága pèlú àwon olópàá.

clasp: n; (He has a gold clasp on his belt.) ìdirùú ó ní ìdìmú wúrà kan láa ìgbádìí ìgbàlódé rè

clasp: v; (He clasped my arm with fear.) dì mú o dí opá mí mú pèlú èrù.

class: n; (We are in the same class at the school.) òwó owó kan náà ni a jé ní ilé èkó

classification: n; (What classification shall I put this book under, history or science?) ìpín-sí-òwòòwó Irú fí yé ni; fi dá ni lójú o fí damiloju pe òun bá ònkòwé náà tan ìpínsí-òwó won ni n bá se fún ìwé yíì; owo ìtan ojú ayé ni tàbí ti ìmo sáyénsì?

classify: v; (She classified the books.)

pín sí òwòòwó ó pín àwon iwé náà sí òwòòwó

clatter: n; (The pans fell with clatter.) ariwo ìkolura. Awon abó náà dà lulè pèlú ariwo.

clatter:  v; (The woman cattered the pans in the kitchen.) dá aruwo sílè nipa fifi abo lu ara won. Obinrin náa fi abo lu ara won nílé ìdáná

claw: n; (The lion’s claws ara very long.) èékánnà esè eye tàbí tie ran ko. Àwon èékánna ese kìniùn náà gun.

claw:v; (The clat clawed the chair.) fi èékánná ya. Ológbò náà fi èékanna ha àga.

clay: n; Clay becomes hard when it is left in the sun.) amò; ilè amò. Amò máa n le tí ó bá wà lóòrin.

clean: adj; (That shirt is dinity, here is a clean one.) tí ó mó. Èwù yén dòtí, èyí tí ó mó wàda níbí

clean: v; (She has cleaned the kitchen this morning.) mó; fò mó ó tí fo ilé ìdáná mo láàárò yìí.

clear: adj; (It was clear that he wanted to be alone.) (The sky is clear.) yé ó yé èèyan pé ó fé dá wà. Mó tótó; da sáká. Ojú òrun mó toto

clear:v; (He cleared the land.) mú dán; gbá mó ó gbá ilè náà mó

clergyman: n; (My father is a clergyman.) alùfáà ìjo olórun. Àlùfáà ìjo olórun ni bàbá mi

clerk: n; (The clerks have all gone on shart brake.) akòwé. Àwon akòwé náà ti lo nínu ìsimi kúkúkú.

clever: adj; (He is cleverer then dus brother.) yára’gbón mòye ó yára ju ègbon rè lo

click:v; (The door clicked shut.) dún pin Ilèkùn náà ti pin

click: n; (He hard the click of the padlock.) dídún pin. Ó gbó pin lítí àgbádàgodo náà

cliff: n; (He kept away from the cliff.) bèbè òkúta ó rìn jìnà sí bèbè òkúta náà

climate: n; (Southern Nigeria has a warm climate.) ojú ojó ojú ojó móoru díè lápá Gúsù Nàìjíríà

climb: v; (Two bays climbed up the trees.) pón; gùn omodékùnrin méjì pón igi lo sókè

cling: v; (Were clinging on to their mother.) so mó; fà mó. Àwon omo

clinic: n; (He went to the clinic to treat his wound.) ilé ìwòsan alábódé ó lò sí ilé ìwòsàn alábódé láti lo tóju ibi tó fi pa

clip: n; (He lost his book clips.) ìdìmú; àso ó so àwon ìdìmú ìwé rè nu

clip: v; (Do you clip those earrings on.) so pò; dì mú. N jé o pa àwon yerí yen mo etí re.

clipper: n; (He bourght a chipper.) (Government has bought new clipper.) ìgérun ó ra ìgérun. Okò ojú omi. Ìjoba ti ra òko ojú omo tuntun

clock: n; (He bought a wall clock.) aago ó ra agogo ìgbékó ìgànna.

clockwise:adv; (The children are moving in clockwise direction.) bí owó aago. Awon omo náà n yípo bí owó aago.

close: v; (He closed the door.) ti padé o pa ilèkùn dé

close: adj; (He stood very close to him.) lébàá o duro lébàá òdò rè.

clot: n; (He showed me clot of blood.) dídì; ìsù ó fi èjè dídì hàn mi.

clot: v; (The blood is clotted.) dì. Èjè náà dì

cloth: n; (He bought three metres of cloth.) aso ó ra òpá aso méta.

cothe: v; (The were clothed from head to foot in white.) wò laso; fib o; nà bò wón wo ara won láso fúnfun láti orí de ìsàlè

clothes: n; (He put on a fashwnable clothes.) aso wíwò; aso fifi bora o fi aso tó dára sára

cloud: n ; (There wasn’t a cloud in the sky.) ìkùukùn; àwonsán mò ojú sánmò kò sí ìkùukùu lójú òrun.

cloudless:adj; (The pilot likes a cloudless sky.) mó; tí kò ni ìkùukùu. Awabàálù náà féràn oju òrun to mó

cloudy: adj; (The sky is cloudy.) tí o su dèdè pòkúùdu; tí kò mó; tí o ní ìkùukùu. Ojú orún sú dèdè

clove: n; (The clove is very sharp.) àtaalè Ataalè náà mú gidigidi

clown: n; (He like playing the clown.) apanilérìn-ín; ìpani lérìn-ín o máa n fe láti ìpanilerín sílè.

club: n; (The formed a youth clib.) (He hit me with a club.) egbè; ògbó; pónpó. Wón dá egbé òdó sílè. Ó lù mí ní ògbó

cluck: v; (She chicked.) gbè kéké ó gbé kéké

clue: n; (The only clue to the identity of the murderer was a half smoked cigarette.) ìdí abájò; èrèdí ìsèlè. Àmukù sìgá ló fa ìdí abájo dídámò òdaràn náà

clumsy: adj: (His clumasy fingers couldn’t untie the knot.) gò; tí kò já fáfá; págunpàgun. Àwon omo ika rè tí kò já fáfá ko le tú ìdè náà

clung: v; (She chung onto her baby.) so mó, dì mó ó dì mó omo rè

clutch: v; (I clutched on to the chair for support.) dì mú, já gbà Mo di aga náà mú láti lè gbe mí dúró

clutch: n; (Put your foot on the clutch.) eyà ara okò tí a màa n lè tí a bá fé pààrò agbára okò Gbese re lé eyà ara okò tí a maa n tè tí a bá fé pààrò agbára òkò

coach: n; (The man is a football coach.) (They went to Italy on a coach.) olùko éré idáraya. Olùkó bóòlù aláfésè gbá ni okùnrin náa Okò akérò. Wón wokò akérò lo sí Ítáli.

coach: v; (He coaches basket ball and soccer.) kó lékòó eré idárayá ó máa n koní lekòó bóòlu atafowógbá àti afesegbá

coal: n; (I put more coal on the fine.) èédú mo ko òpòlopò èédú sínú íná

coarse: adj; (He has coarse hands.) sàìkúna; rí sákisàkí; sàìdan owó rè kò jòlò.

coat: n; (Put on your coat.) èwù àwòlékè; aso ìlekè wo èwù awòlékè re.

coat: v; (A fun of dust coated the table.) bò Eruku bo tábìlì náà

cob: n; (He gave me a cob.) Erín àgbàdo; o fún mi ni erín àgbàdo kan

cobbler: (The man is a cobbler.) asobàtà; eni tí o n tún bàtà. Asobata ni se okùnrin náà.

cobra: n; (He killed a cobra yesterday.) àgbádúó pa àgbádu kan lánná

cob-web: n; (He brushed the cow-web out of his chair.) òwú alántakùn ìjànkarìwò ó gbon ìjànkárìwo náà kúrò lára aga rè

cock: n; (The cock crowed.) àkùko. Àkùló ko

cock: v; (The dog cocked his leg by every tree on our root (= in order to urinate.)gbe eyà ara kan sókè. Ajá náà gbé itan rè sókè ní gbogbo èbá igi ni ojú ònà wà.

cockerel: n; (He bought two cockerels.) àkuko adiye abópa ó ra àkìko adìye àbópa méjì

cockroach: n; (The kitchens were discover to be infested with cockroaches.) aáyán won ríì pé àwon aáyán ti ba àwon ilé ìdáná náà

cocoa: n; (He has cocoa plantation.) kòkó ó mí oko kòkó tó pò.

coconut: n; (He has coconut plantation.) àgbon ó ní oko àgbon tó pò.

coffee: n; (He gave me a cup of coffee.) kofí – irúfé èso kan tí a máa n yan tì a máa n lo kí a tó mu un. Ó fún mi ní ife kofí kan

coffin: n; (The dead body was put in a coffin.) posi wón gbé okú náà sínú pósí.

coil: n; (Shake the rope and let the coils unwind.) kíká róbótó mi okùn náà kí kíkáa re tú

coil: v; (The snake coiled up.) ká ríbítí; ká róbótó. Ejo náà ká róbótó

cold: n; (He shwered with cold.) òtútù ó gbòn pèlú òtútù

cold: adj; (The water is cold.) tutu omi náà tutu

collapse: v; (The roof has collapsed.) wó lulè; se aìlera òrùlé náà ti wó lulè

collapse: n; (They strenghterod the wall to prevent it from collapse.) ìwólulè; àìlera; ìdàlulè won tún ìgànà náà se dáadáa lati lé gbà a lowó wúwólulè

collar: n; (I turn my collar against the wind(=to keep warm.) aso tééré tí okùnrin fí n se òsó sórùn. Mo na aso tééré tí mo fi se osó sórùn dáadáa nítorí atégun

collar: v; (The police collared the culprit as he was leaving the premises.) ko lórinn; kó ní jákàn olópàá náà ko òdaran náà ní jákàn bí ó ti se n fi àyíká náà sílè.

collect: v; (We are collecting signatures for a petition.) (He collected the money.) kó jo pò; sà jo; gbà jo; gbà. A n gba àwon ìfowosí fún iwé àtakò ó gba owó náà.

college: n; (She is at college.) ilé-iwé gigao wà ní ilé-ìwé gíga

collide: v; (As he fell his head collided with the table.) kolura; dùgbòlura. Bí ó ti se subú, oríi rè kolu tábìlì náà.

collision : n; (There was a collision between two trains.) ikolura; ìdìgbòlù ìkolura wáyé láàrin àwon oko ojú irin méjì.

colond: n; (My father is a coloud.) ogágun àgbà ògagun àgbà ni bàbà mi.

colonize: v; (The area was colonized by the whites.) ìsàkoso ilú tí kìí se tire; mú sìn. Àwon aláwò funfun ló gba ìsàkó agbègbè náà.

colonization: n; (The era of collonisation is over.) ìgbàsàkoso ibi tí kíì se teni; ìmunisìn. Àsìkò ìmunisìn ti koja

colony: n; (Lagos was one of British colonies.) ibi tí a gbà láti máa se àkoso rè. Eko jé ara ibi ti Gèésì gbà tí won si n se àkóso rè

colonialism: n; (He wasn’t born during the time of European colonialism.) ìjoba ajegàba/ amúnisìn. A kò tíì bíi nígbà ìjegàba awon aláwò funfun

colour: n; (What is your favourite colour.) àwò. Àwò wo lo féràn jù

colour: v; (The children love to draw and colour.) kùn. Awon omo náà féràn láti máa ya àwòrán kí wòn sì máa kùn ún

colourful: adj; (The male birds are more colourful than the females.) rewà pèlú àwò. Awon ako eye máa n ní àwò tó rewà ju awon abo lo

colt: n; (He has a colt.) ako omo kétékété ó ní ako omo kétékété kan.

coumn: n; (The temple is supported by marble columns.) (I read his column in the “Daily times.) òpó; òwòn; Won fi opo mábù gbé pepe náà ró. Abala. Mo ka abala tire nínú iwé ìròyìn ojoojúmó náà

comb: n; (He gave me a comb.) òoyà; ìyarun ó fún mi ni oòyà kan

comb: v; (Don’t forget to comb your hair!)

yà má gbagbe láti ya irìn re!

combination: n; (These paints can be used individually or in combination.) ìpapo; ìdanpò. A lè lo lo àwon òdà yíì lótòòtò tàbí ní ìdàpò/pípapò.

combine: v; (Combine all the ingredents in a bowl.) dàpò; pa pò pa gbogbo èròjà náà pò sínú opón kan.

come: v; (He came into the room and shut the door.) wá o wá sí inú iyèwù ó sì ti ìlèkùn

comedy:n; (The presented a romantic comedy.) eré apanilérìn-ín won se eré apanilérìn-ín to jo mó ifé

comechian: n; (The man is a comedia.)

apanilérìn-ín. Apanilérìn-ín ni okùnrin náà

comet: n; (He showed me a comet.) ìràwò ojú òrun; ìràwò onírù. Ìràwò kékeré ti ó n yí oòrùn po. O fí ìràwò tí o n yí oòrùn po hàn mí

comfort: n; (The hostel offers a high standand of comfort and services.) ìtùmú; ìtura. Ilé ìtura náà máa n pese ìtùra àti ìtójú tó dára

comfort: v; (The vivtim’s widow was today being comforted by family and friends.) tù nìnú; tù lára. Àwon ebí àti àwon òré ìyàwó olóògbé náà tù ú nínú lónìí.

comic: adj; (The story is both comic and tragic.) tí o pani lérin-ín ìtan náà pani lérìn-ín ó sì tún bani lókàn jé.

comma: n; (You must put comma in all the appropriate places.) àmì ìdánudúró díè(’) ó gbódò fi ami ìdánudurodíè sí gbogbo ibi tó ye

command: n; (You must obey the captain’s command.) àse; ìjánu o gbódò tèlé àse balógun náà

command: v; (He commanded the release of the prisoner.) pase; ko ní ìjanu. Ó pase pé kí won fi eléwòn náà sélè.

commander: n; (The commder is not here.) alase; álákoòóso; olórí olùdarí olùdarí àwon omo ogun náà kòsí nibi

commander-in-chief: n; (He is the president and commander-in-chief for the Army.) alase gbogbo gbòò; olórí pátápátá òun ni àare àti aláse gbogbo gbo fún àwon ologun.

commandment: n; (You must obey the commandments of God.) òfin; àse olórun ó gbódò tèlé àse olórun

commend: v; (She was commended on her handling the situation.) yìn wón yin ín bí ó tí se mú ìsèlè náà.

commendation: (He was given a commendation for bravery.) ìyin won fun ní ìyìn fún ìgboyà rè

comment: n; (Have you had any comment to make about the cause of the disaster?) àsoyé; ìsosí; ltumò. N jé o ní àsoye kankan lóri ohun to fa ìsèle bíburu náà.

comment:v; (He rufused to comment until after the trial.) so èrò okàn o kò lati so èrò okan rè àyàfi léyìn ìpèjó.

commentary: n; (Our reported will given a running commentary.) Àlàijé ìsèlè bí ó tì n sè lówólówó oníròyìn wa yóò máa ròyìn ìsèle náà bo ti se n lo lówó

commentator:n; (The man is a political commentator.) akéde Akéde ètò ìsèlú ni okùnrin náà

commerce:n; (Minister for commerce has arrived.) ìsòwò òwò; orò ajé alákòóso fún ètò òwò ti dé.

commercial:adj; (The record was not a commercial success.) tí ó je mó òwò. Àwo orin náà kò ta.

commissioner:n; (The commissioner for education was unavailable of comment.) alákòóso. Alákòóso fún ètò-èkó kò fara han láti so àsoye.

commit: v ; (He committed murder.) se ohun tí kò bófin mu; se nnkan búburú; dá èsè o dá èsè apànìyàn.

commitment: n; (Success requires commitment.) ìfarajìn. Àseyege nílò ìfarajin.

committee: n; (She is on the management committee.) ìgbìmò. ó wa nínú ìgbìmò alákòóso. commodity: n; (There is a drop in commodity price.) ojà owó ojà ti wale.

common: n; (Jackson is a common English name.) wáyé léraléra, se lemólemó wópò. Jackson je orúko Gèésì tó wópò.

communicate: v; (We communicate in English.) bá sòrò; jùmò bá sepò. A n bára soro ní ède Gèésì

communication:n; (Speech is the fastest method of communication between people.) ìbán isòrò. Òrò enu ni ònà ìbara-ení-sòrò to yá jù laarin èèyan communion:n; (The took holy communion.) ìdàpo mímo; ìsokan wón gba ara oluwa.

community: (The local community was ghocked by the murder.)egbé; ìletò. Ipaniyan mú kí awon ara abúlé náà díjì.

companion: n ; (The man was my companion.) alábàárìn; òré. Alábàárin mi ni okùnrin náà

company: n; (His company didn’t make any profit last year.) ilé isé Ilé isé re kò jeer kankan lódún tó kojá.

comparative:n; (‘Better’is the comparative of ‘good’) eyà òrò àpónle àti èyán tó n sàpèjúwe bí àwon nnkan ti se rí síra won’tàbí gbé pééli síra won sí. ‘Dárá jù’ tún gbé péélí ju ‘dára’lo

comparative: adj; (He is living in comparative comfort.) ti a sàfiwé ó n gbé nínú ìtura ti o dára ju ti ti àwon elòmíràn lo.

comparison:n; (He showed us a good tyre for comparison.) àfiwé ó fí táyà dáadáa hàn wa fún fún àfiwé.

compass:n; (Every plane has compass.) atóka amònà. Gbogbo okò bàálu ló máa n ní atóka amònà.

compasses:n; (He gave me a pair of compasses.) ohun èlò tí a fi n ya nnkan roboto/ribiti ó fúnmi lóhun èlò tí a fí n ya nnkan róbótó.

compassion:n; (She is a woman of great compassion.) àánú; ìyónú; ìbákédùn obìnrin náà kún fún èmí ìbakédun.

compel: v; (We cannot compet you to do it.)

kànnpá fún. A kò le kànnpá fún o lati se é.

compete:v; (Several companils are competing for the contract.) fagagbága; jìàdu òpòlopò ilé-ise ló n fagagbága láti gba isé náà.

competence:n; (No one doubts his competence as a teacher.) ìkúnjú ìwòn; lè se é kò sí eni tí ó siyè méjì nípa ìkúnjú ìwòn rè gégé bí olùkona.

competent:adj; (His is a highly competent diviver.) kúnjú ìwòn; dángájíá. Awakò tó kúnju ìwòn dáadáa ni.

competition: n; (He came first in the poetry competition.) ìfagagbága; ìdíje ó saájú nínú ìdíje ewì náà.

complain: v; (They complained about the noise.) sàròyé; fi sùn; rojó wón sàròyé nípa aruwo náà.

complaint:n; (I have a number of complaints about service in this hostel.) èsùn; ejó àròyé mo ní àwon èsùn lórísìírisìí nípa isé won nílé ìtura yìí.

complete:v; (Fifteen students have completed the course.) parí; tán. Akékòó méèédógún ti parí ekó náà.

complete:adj; (He gave me a complete dinner service.) kún; pé ó se gbogbo ètò oúnje alé fún ni lékùn-únréré.

complexion:n; (He has a good complexion.) àwò ó ní àwò tó dára.

complicate:v; (His refusal to help comphcates the matters.) mú díjú; mú lólù kiloo rè láti sèrànwo mú òrò díjú síi.

complicated:adj; (It is too complicated to explain.) tí ó lókù; tí ó díjú ó lólù/níra láti sàlàyé.

completely: adv; (He did it completely.) pátápátá, o se é tán pátápátá.

compliment: (My father paid me a compliment.) ìpónní; ìyinni. Bàbá mi fún mi ni ìyín.

complement:v; (I compliment her on her English.) yìn; pón, mo yìn ní lórí ede Gèésì rè

compliments:n; (My compliments to your wife) ìkíní; Bá mi kí ìyàwó rẹ.

compose:v; (I am composing the formal reply of the letter.) rò ko; tò jo; sàjo mo n ro èsì létà náà ko. composer: n; (All the misic composers are here.) aláròko; alátòjo.Gbogbo àwon aláròko orin lò wà níbí.

compost:n; You need potting compost to grow your plants in.) ìlédú ó nílò ìkòkò ìlèdu láti figin àwon irúgbìn rẹ.

compost: (He composted the vegitable garden.) fì ìlèdú sí; fi òrá sí ó fi ìlèdú sí oko èfó náà.

compound: n; (The prison compound is dirty.) agboolé; ìdàpòmóra; àyíka; agbà. Àyíká ogba èwòn náà dòtí

compound:adj; (A compound sentence contains two or more clauses.) tí ó gbòòrò; tí o ní abala méjì tàbí jù béè lo; tí a so pò. Gbólóhùn aláà máa n ní apola méjì tàbí jù béè lo.

compound:v; (The problems were compound by several food shortages.) mú burú síi òwón oúnje lorísìírísìí ló mu wàhálà náà pò si.

comprehend: v; (She couldnot comprehend how someone would risk people’s live in that way.) mo; yé mòye ko le moye bí eni kan se lè dédé fí èmí àwon èèyàn wéwu báyen.

comprehension:n; (She what was involved.) (He flipped through the compreheusion passage.) ìmoye ko ní ìmòye àwon ohun tó je mó o Àkàyé. Ó fi ojú wo àkàyé náà gààràga.

compulsion: (Your are under no compulsion to pay immediately.)dandan; ìpondandan A kò pón ní dandan fún o lati san owo nísínsìyí.

compulsory:adj; (English Language is very compulsory for all students.) pon dandan Ede Gèésì pòn dandan fún gbogbo akékòó.

computer:n; (He has a computer.) èro ayárabíàsá ó ní èro ayárabíàsá

concern:v; (Don’t interfere in what doesn’t concern you.) je lógun; kàn ma se dá sí ohun tí kò kàn o.

concern:n; (In the meeting, voters raised concerns about health care.) ìjelógún; ohun tó kan eni nínú ìpàe náà awon olùdìbò fí ìjènilógún nípa ètò ìlera han.

concerning:prep; (He as ket several questions concerning the future of the compary.)nipa ti; ní ti o bèèrè orìsìírísìí ìbéèrè nípa tí ojo iwájú ilé-ìsé náà.

conclude: v; (He concluded by wishing everyone a safe trip home.) kádìí; se parí; rò sí ó kadìí òró rè nípa gbígbàdúra fún gbogbo ènìyàn pé won yóò délé layo.

conclusion:n; (My conclusion is that he isd not the right person for the job.) ikádìí; ìgúnlè Ìgúnlè mi ni pé kì í se ení tó ye fún isé náà.

concrete: n; (He made a slab of concrete.) kan-n-kéré ó se kan-n-kéré kan pèlú àdàpò simenti yanri àti okuta.

concrete:v; (The garden had been concreted over.) fi àpòpò yanrin, síméntì àti òkúta se wón fi àpòpò sìmentì yanrin àti òkúta se mú ogbà náà.

concrete:adj; (He made a concrete block) (He gave me a concrete evidence) tí ó jé àpòpò yanrìn síméntì àti òkúta o se bílóókù oníkankere kan tí ó dájú o fún mi ní èrí tó dájú.

condense:v; (Steam condenses into water when it cools.) dì, rogún; dìjo ,mú ki ooru máa n dì bí omi tí í ba ti tutu

condemn:v; (The meat was condemned as unfit to eat.) kò.Wón ko eran náà pé kò se é jé Dá lébi Ó dá omo náà lébi. (He condemn the Child.)

condensation:n; (The condensation of the steam is very vapid.) ìdìjo; igbárajo; ìrogún Ìgbárajo ooru náà yá kánkán

condition:n; (Plants grow well in darmp condintion.) ìwà; ipo; ìrí. Irúgbìn máa n tète dàgbá nibi tí o bá tutu.

condition:v; (The rats had been conditioned to ring a bell when they wanted food.)mú wà nípò ; mu máa se nnkan wón n mú àwon eku náa máa lú aago. Móbà yòówu tí wón bá fé jeun conditional: adj; (Payment is conditional upon delwery of the goods.) je mó sísanwó ojà je mó ojà gbígbà. conduct: v; (The negotiations have been conducted in a position manner.) sètò sàkóso won ti seto ìdinnàá- dúnrà náà lóná tó dára. conduct:n; (The sport has a strict code of conduct.) ìwà; ìse. Eré idáraya náà ní àwon liana tó le. cone: n; (He shaped the wood like a cone.)

òkòtó	ó gbé igi náà bí okòtó

consider :v; (She considered her options.) kíyèsí; dà rò ó kíyèsí àwon ohun tí ó lè yan consideration:n; (Careful consideration should be given to issues of healf and safety.) akíyèsí; ìdàrò. A gbódò fún òrò ìmótoto àti ààbò nì akíyèsí tí ó ni ìfarabalè.

consist: v; (The beauty of the city consists in its magnificent buildings.)ní jé; wà. Àwon ilé nlá-nlá lo wà lára ewà ìlú.

consistency:n; (She has played with great consistency all season.) ìsedéélé ó sere pèlú ìsedééde ní gbogbo ìgbà.

consistent: adj; (She is not very consistent in the way she treats her children.) se déédé kìí se dééde dáadáa nípa bí ó ti se máa n tó omo re.

consolation:n; (The woman didn’t yield to consolation.) ìtùnú; ìrèlékún; ìsìpèfún obinrin náà kò gbìpè.

consola: v; (Nothing could console him when his wife died.) tù nínú; sìpè fún tù tára. Kò sí ohun tó lè tù ú nínú nígbà tí ìyàwó rè kú.

consonant: n; (‘B’is the first consonant in Yoruba Language.) kónsónántì kónsónántì àkókó nínú ède yorùbá ni ibi.

constabulary: n; (He joined the constabulary when he left school.) egbé olópàá ó dara pò mó egbé olópàá nígbà tí ó kúrò nílé èkó.

constant: adj; (Babies need constant attention.) tí kò lè yí padà; dúró sinsin; Awon omo owó nílò ìfojúsí tó se déédé.

consistuency :n; (Unemployement is high in her consistuency.) ekùn Àìrísése pò púpò ní ekùn rè. constituent:n; (She found the full support of her constituents.) (Humbleness is the constituent of home training.) olùgbé èkùn tí o ní àse àtdìbò o rí àtiléyìn gbogbo àwon olùgbé ekùn náà ara: ìwàpèlé jé are èkó ilé

constitution:n (Everybody must respect the constitution.òfin. Gbogbo ènìyìn ló gbódò lèríba fún òfin.

constitutional: (They can’t pass this law it is not constitutional.) tí kò ba òfin mu wón ko lè so èyí dòfin tórí pé ko bá òfin mu.

construct: v; (When was the bridge constructed.) kó se; kàn. Nígbà wo ni won se afárá náà

construction:n; (Work has begun on the construction of the new airport.) kikó; síse; ìsèro. Isé síse ti bèrè lórí kíkó ibùdó okò òfurufú tuntun.

consul:n; (The British consul in Nigeria is my friend.) asojú ìjoba kan nílè mìíràn Asojú ìjoba Gèésì ní Nàìjíríà jé oré mi.

consult: v; (Have you consulted your lawyer about this?) bèèrè, fi òràn lò; wádìí; bá fún ìdì kan.

consume:v; (Before he died he had consurned a large quartity of alcohol.) (He consumed a lange quartity of food last month.) (The car consumes a lot of fuel.) mu kí ó tó kú, ó tì mu otí iíle tó pò je : ó je ounje pupo nínú òsu to koja. ló: okò náà n lo epo púpò

consumption: n; (He was adoised to reduce his alcohol consumption.) jíje; mímu wón gbà á níyànjú láti din mímu otílíle  kù

contact: n; (The two wires were in contact.) ìfikanra; ìpàdé Àwon okùn wáyà méjééjì wà ní ìfikanra.

contact:v (I have been trying to contact you.) pàdé; kanra; bá sòrò mo ti n gbìyanjú láti bó sòrò.

contagious; adj; (If you have something wrong with your sking, don’t touch other people- it might be contagious.) tí ó lè rànyàn nípa ìfarakanran; tí o lè ràn ènìyàn: tí o lè ràn. Tí nnkan kán bá selè sí àwo ara re, ma se fara kan èèyàn –o lè ràn án.

contain:v; (This bowl contains cassava.) nínú; gbà sínú opón yìí ní ègé nínú.

container:n; He gave me a comtainer.) àpótí tí a lè kó nnkan sí ó fún mi ni àpótí tí a lè kó nnkan sé.

contaminate: v; (The blood has contaminated the drinking water.) bàjé Èjè ti ba omi mimu náà jé

contented: adj; (He was a contented man) tí ó n ìtélórùn ó jé onítèélórùn okùnrin.

content:adj; (Is he content with his work?) ní ìtélórùn. N jé ó ní itélórìn pèlú isée rè?

Oju-iwe Keta

contentment: n; (He has found contentment.) litélórun ó rí ltélórùn nígbèyìn.

contents: n; (The contents of the book were prunted on the first page.) àkóónú wón te àwon àkóónú ìwé náà sí ojú ewé àkókó.

contest: v; (Three comdidates contested the leadership of the party.) kópa; díje. Èèyàn métà ló rópa nínú ìdíje àti yan olórí egbé òsèlù náà.

contest: n; (There was a contest for the leadership of the part.) ìdíje wón se idíye fun yíyan olórí egbé ìselú náà.

contestant:n; olùkópa. E jòwó e kí olùdíje wa tó kàn káàbò please welcome our next contestant.

continuation:n; (This story is a continuation of last week’s) ìtèsìwájú; àìdúró; ìbále Ìtàn yìí jé itèsíwájú ti òsè tó koja.

continue:v; (Please, continue reading.) tè síwájú; múra síi; bá a nìsó Jòwó máa kà á nìsó

continuous: adj; (There was a continuous noise from the factory.) àìdúró; tí ó n tè siwájú Ariwo ti ko duro wá láti ilé-isé náà

contravt: n; (The was a contract between the buyer and the seller.) àdéhùm tí a kó sílè- adéhùn to je mó ìsé síse tàba ojà Adéhùn wà láàrin olùrà àti òlùta náà.

contract: v; (The heart muscles to expel the blood.) fún pò; kúrú síi; sún kì Àwib ìsàn okàn máa n sún kì late tú èjè jade.

contractor: n; (The building contractor agrees to

build the hous for a price that is written in the contract.) ení ti a bá se adéhun isé Abámikólé náà gbà láti kólé máà ní oye tó wà nínú ìwé àdéhún.

contradict:v; (He contradicted the boy’s statement.) ta ko; gbó lénu ó tako òrò omokùnrin náà.

contradiction:n; (How can we resolve this apparent contradiction.) ìtakò, àtakò Báwo la o se yanjú àtòkò tí. Ó hàn gbangba báyìí ?

contradictory: adj: (We are faced with two apparently contradictory statement.) tí ó tá ko ara. Àwon òrò méjì tó takora gangba méjì ló dojú ko wá.

contrary:adj;What you have done is contrary to the law.) lòdì ohun tí ó ti se lòdí sí òfin.

contrast:v; (The poem contrasts the youth and age.) fi we are; fí ìyàtò sí. Ewì náà fí awon òdó àti àgbà wéra.

contrast:n; (There is an obvious contrast between the culture of East and West.) ìfwéra; ìyàto. Iyàtò gbangba ló wà láàrin asa ìwò oòrùn àti ìlù oòrùn,

contribute: v; (He contributed to the mosque.) dá jo; tí fún; fi kún ó da owo sí mosálásí. contribution:n; (All contribution will be gratefully received.) ìdáwó; ìrànlówó. Gbogbo edáwó la o gbà tayòtayò

control:v; (Thet woman control the new spaper.) sàkoso obìnrin yèn ló n sàkóso iwé ìròyùn náà.

control:n; (He was in control of the car.) àkoso; agbára ìjámu; ìdari oun ló n se ìdarí okò ayokélé náà.

convenience: n; (My mother enjoys the convenience of livin close to the market.) ìròrùn: ìrora. Iya mi n gbádùn ìròùn gbígbé èbá ojà.

convenient: adj; (Three o’clock is the most convenient time to see the headmaster.) rorùn; wò fún Aago méta ni àsìkò tó rorùn jù láti rí olùdarí ilé-ìwé

convent:n; (My sister is staying at a convent.) ibi ti àwon ènìyàn n gbé láti fara won fún olórun. Ègbón mí obìnrin n gbé ibí tí àwon to fara won fún olórun n gbé.

concersation:n; (I had an intresting conversation with my uncle.) òrò síso; ìbánísòrò mo ní ìbánisoro tó dùn mó mi pèlú abúrò bábá mi.

convert:v; (That old building was converted into a school.) yí padè wón tí yí ilé yen padà sí ilé-ìwé.

convert:n; (She is a Christian convert.) eni tí ó yí pade musulumi tí ó yí padà sí omoléyín Jésù ni

convey: v; (The lorry convey the machinery from East to West Africa. gbé lo; mú lo; fi fún okò náà èro náà láti Ìlà oòrùn. Afirika lo sí ìwo rè.

convict: n; (He was convicted of fraud.) eléwòn; dá léjó wón dá a lébi erú/ ayédèru.

conviction:n; (He plans to appeal against his conviction ìdálebi; ìdáléjó ó n gbero láti tun ejó pè lórí ìdálèbi tí won fún.

convince:v; (He convinced that I should study law.) yí lókàn padà; fi oye yé o fi òye yé mi kí n ko nípa ìmo òfin.

cook: n; (Sarah is a very good cook.) alásè; ase-óunje. Alásè tó dàra ni sarah.

cook:v; (What did you learn to cook?) se kí lo kó láti se?

cooker:n; (He bought electrical cooker.) àwon ohun èló ìsàsè ó ra ohun èló ìsasè tí ó n lo èro mònàmónà.

cookery:n; (She learnt cookery at school.) ìsàsè; ìse ounje; òna bí a ti n se oúnjẹ ó kó èkó ìsàsè ní ilé- èkó

cooking oil:n; (She bought cookeing oil.) oróró ìsebè o ra òróró ìsebè.

cool:adj; (The bed room is very cool.) tutu Iyewù náà tutu dáadáa.

cool:v; (We cooled ourselves by swimming in the river.) mú tutu; mú wale. A mú ara wa tutu nípa wíwè nínú odò.

cooperate: v; (He cooperated with his friend in starting the social club.) bá sisé pò; jùmò se ó bá ore ré sisé pò nípa bíbère ebge aláfowósowópò.

co-operation:n; (Your co-operation has been most useful, we fineshed the workvery quickly.) ìgbìnmòpò; àjùmòse Ìgbímòpo rè se ànfààní jù a tèlè parí isé náà.

copper:n; (The pot is made with copper.) bàbà. Bàbà ni a fi se ìkòkò náà.

copy:n; (Please, send the copy of the letter to me.) àwòko; àdàko; èdà. Jòwó fi èdà látà náà ránsé sí ní.

copy:v; (I have copied the letter.) dà ko; wò ko, se èda rè mo ti da létà náà ko

coral:n; (He gave me coral beads.) iyùn; ìlèk ó fún mi ni ìlèkè ó fún mi ni ìlèkè iyùn.

cord:n; (He fastened the cord round the

cow’s neck.) okùn ó di okùn náà mó orùn màálù náà. cork: n; (She has lost the cork of the bottle.) èdídí ìgò; ìdénu ó ti se edídí ìgò náà nù

cork:v; fi (He corked the bottle up.) èdídí dí ì fi èdídí dí igo náà pa.

corn: n; (He gave me a bag of corn.) àgbàdo gbígbe ó fún mí ní àpò àgbàdo gbígbe kan.

corner:n; (The table stood at the corner of the room..) igun; kòrò. Tábìlì náà dúró ní igun yàrá náà.

corporal: n; (The man is a corporal.) oyè nínú ológun; kóbùrú kóbùrù ní okùnrin náà.

corporal: adj; (He gave him corporal punishment.) ti ara ó si ìyà ara je ré.

corpse: n; (The corpse of the man was on the ground.) okú ènìyàn okú okùrin náà wà nílè.

correct: adj; (All your answere are correct.)

tító. Gbogbo àwon ìdáhùn re ló tó.

correct:v; (Correct me if I’m wrong.) tún se; se atúnse jòwó se atúnse àsise yìí pleas correct this mistake tó. Tó mi sónà tí mo bá se asìse.

correction: n; (He made several corrections to the letter he had written.) (The book is good for correction in righteousness.) atúnse ó se òpòlopò àwon atúnse lórí àwon létà tó ti ko saájú Ìtóní. Iwé náa dára fún ìtoni nínú òdodo.

correspond: (This one is not correspond to mine.) v; (I correspond with my brother once in a week.) kòwé sí mo máa kowe sí ègbón mi okùnrin léèkan lese bá dógba; bá mu; se déèdé pèlú. Eléjú ko ba ti tèmi mu.

corridor:n; (He stood at the corridor.) òdèdè/òòdè ó dúró sí òdèdè

corrugate:v; (He corrugated the sheet iron.)

ká o ká páànù ìkólé náà ró bótó.

corrugated : adj; (The roof was made of corrugated Iron.) kíká. Irin kíká ní wón ti se

corrupt: v; (Please, don’t corrupt the child.) bà jé; rà jòwó má ba omo náà jé

corrupt:adj; (The police man is corrupt, he takes bribe.) olópàá náà bàjé, ó máa n gba rìbá.

corruption:n; (He was sent to prison for ten years for corruption.)ìbàjé; ìwà ìbàjé wón rán an lo sí èwòn odún mewàá nítorí ìwà ìbàjé.

cosmetic: n; (She bought cosmetic.) ìkunra atéwàse ó ra ìkunran atéwàse.

cost:v; (How much did that hat cost.) jé. Èló ni fìlà yén jé?.

cost:n; (The cost of house was too high for me.) iye iye tí ara nnkan. Iye tí a n kó ilé ga jù fún mi.

costly:adv; (The ring was very costly.) wón òrùka náà wón.

costume: n; (The dancer’s costumes were shining.)aso tàbí èwù ìsèré. Ewù àwon oníjo náà n tàn yanranyaran.

cot: n; (The woman bought a cot for her baby.) ibùsùn omodé obínrin náà ra ibùsùn omodé fún omo rè.

cottage: n; (The farmers are living in cottlages in the village.) ilé lí ó kéré. Àwon àgbè náa n gbé nínú àwon ilé kékére kékere ní abúlé náà.

cotton:n; (She used cotton (thread) to sew it with.) owú ètùtù; owú ó fi owú rán an

couch:n; (He went to his couch.) ibùsùn; ìrògbòkù ó lò sí orí ìrògbòkú/ ibùsùn rè

couch: (He couched under a tree.) rògbòkú, dùbúlè; para pamo ó olùbúlè sàbè igi kan

cough: n; (The Child has a bad cough.) ikó ikó burúkú ló n wú omo náà.

cough:v; (The Child was coughing all night.) wúkó omo náà n wúkó ní gbogbo òrun could: v; (Before I had a bicycle I couldn’t visit my friened very often.) lè kí n tó ní kèkè, n kò lè lo máa kí oré mi wéléwele.

council:n; (The vulage council decided to cut down the vulage trees.) àjò; ìgbìmò. Àjo abúlé pínnu láti gé àwon igi abúlé náà lulè.

councilor:n; (My brother is a councillor.) òkan nínú àwon ìgbìmò, olùgbìmò. Ọ̀kan nínú àwon ìgbìmo ni ègbón mi okùnrin.

count: kà; rò; sírò. Edwin lè kà á láti orí oókan títí dé ogórùn-ún.

count:n; (I have lost count I can’t remember.) kíkà: iye kíkà mo ti gbàgbé kíkàa, rè n kò ránti mó.

countable:adj (‘cow’is a countable noun.) tí ó se e kà “màálù’ jé òrò-orúko tó se e kà.

countenance: n; (His contenance is not attractive.) iwo; ojú; ìrísí ojú rè ko fani móra.

countenance: v; (We cannot countenance a fraud.) ní inú dídùn sí, tì léyìn. A ko le ní inú dídùn sí ìyíwèé.

counter: n; tábìlè onísòwò ó ní tábìlì onísòwò mèjí nílé ìtajà rè.

counter: adv; (He acted counter to my wishes.) lòdì o se lòdì sí ìfé mí.

country:n; (Nigeria is a country.) orílè-èdè orílé-èdè kan ní Nàìjíríà jé.

counterfeit:n; (The certificate is counterfeit.)

ayédèrú ìtànje.Ayédèrú ní ìwé èrí náà.

counterfeit:v; (The teacher counterfeited his certificate.) se ayédèrú olùkó ná se ayédèrú ìwé èríi rè.

countryman:n; (The man is my countryman.) ará oríle-èdè kan náà. Ará orílè-èdè mi ni okùnrín náà.

couple: n; (I waited a couple of hours.) mo dúró fún wàkàtí méjì tokotaya . òpolopò àwon tokataya ló wà lójú agbo ijó. Several couples were on the dancing floor.

couple: v; (The have coupled the railway coache.) so di méjì. Wón ti so ojú ìrin òko rélùwéè náà di méjì.

courage: n; (It needs courage to go to a space.) ìgboyà; ilókàn. Àtìlo símú òsùpá nílò ìgboyà.

courageous:adj; (The man is very courageous.) nígboya; lókàn; gbóyà okùnrin náà ní ìgboyà gidigidi.

course: n; (During the course of our journey, I know a lot of towns.) (What cause are you at colleges.) ipa ònà. Nípa ìrìn-àjò tí a rìn. Òpòlopò ilú ni mo mò. Èkó/ìsé. Èkó nípà irú ìmò wo lò n kó nìlé-ìwé gíga?

court: n; (They took the accused to court.) (There is basket ball court at the college.) ilé ejó wón gbe odaràn náà lo sílé ejó. Ààyè bóòlu alágbòn wà nílé-ìwé Náà.

cousin:n;s (My mother’s sister is mary and her daughter, sarah is my cousin.) omo ègbón tàbí àbúrò bàbá tàbí ìyá. Abúrò ìyáà mi ni ó n jé màríà, omo rè sarah sì jé omo àbúrò ìyáà mi.

cover: n; (The plate has a blue cover.) ìdérí; ìbo-nnkan. Àbó náà ní ìdérí dúdú.

cover:v; (She covered mouth up with her hands.) bò; dé ó fi owó bo enu rè.

cow: n; (How many cows have you got?) màálù màálù mélòó lo ti ní?

coward: n; (The man is a coward.) ojo ojo ni okùnrin náa.

cowardice: n; (The other Children were surprised at his cowardice.) ìwà ojo. Ìwà ojo rè ya àwon omo yòókù lénu.

cowboy: n; (The fulanis are mainly cowboys.) darandaran. Darandaran ni òpò nínú àwon fulani. cow-pea:n; (I cultivated cow-pea last year.) èwà mo gbìn èwà lódún to kojá.

cowrie: n; (Cowries are no more used in Africa.) owó eyo won kò lo owó eyo mó ní Afíríkà

crab: n; (I ate crayfish and crab yesterday) akàn mo je edé àti akàn lanáà.

crack: v; (He cracked the coconut shall.) là; sán ó la/sán àgbon náà

crack: n; (There is a crack in this cup.) lílà; sísán ojú sísán wà lára ife yìí

cradle:n; (She prepared a cradle for her baby.) ibùsùn omodé, ité omo tuntun ó te ìté fún omo rè.

craft: n; (Weaving baskets is a craft that takes quiet a long time to learn.) isé onà; Apèrè irúhun jé isé onà tì o máa n gba ènìyàn lákòókò láti kó.

craftsman: n ; (The basket weaver is a good craftsman.). onísònà; olónà onísonà dáadáa eni tí ó n hun apèrè náà.

cram:v; (He crammed the yam into his mouth.) kì; je ajekì; kún o bu isu náà kún enu rè.

crane:n; (The crane moved the stone blocks from the ship to the shore.) (He killed a crane.) ero tí o n kó èrù sínú okò. Èro tó n kó erù sínú okò náà gbe àwon okúta nlá náà láti inú okò ojú omi sí èbúté. Irúfé eye kan bí eye àkò. Ó pá eyé tí ó jo àkò.

crash:v; (The pot crashed to the floor.) ró wòó ìkòkò náà ró wòó mole.

crash:n; (The car hit the tree with a crash.) ríró wòó pípariwo okò ayókélé náà ko lu igi náà pèlú ariwo nlá.

crate: n; (He has a crate of mangoes in his car.) irufé àpótí kan tí a n to erù àwo tàbí nnkan mìíràn sí o ní àpótí móngòòrò nínú okò rè.

craw:v; (The Child has stanted crawling.) (I ate crayfish.) fà; rá omo náà ti n fà.

crayfish:n; edémo je edé.

crayon: n; (The crayon is no more good.) efun ìkun-nnkan. Efun ìkun-nnkan náà ko dara mo.

cream: n; (He ate cream.) wàrà tutu óje wàrà tutu.

created: v; (God created heaven and earth.) sèdá olórun dá orun àti aye.

creation:n; (The creation of the city took ten years.) ìsèdá. Ìsèdá ilú náà gba odún méwàá.

creature: n; (All creatures that lived in the forest had been frightened by the fire.) èdá. Gbogbo àwon èdá to gbé aginjù náà ni iná náà dáyà fò.

credit: n; (At least give him credit for truing.) We bought the book on credit.) (He has credit with the bank.) ìyìn o kéré tán o gbódò fún un ni ìyìn fún gbígbìyànjú. Àwìn: A gba ìwé náà láwìn Owó to wa ni ìpamó. O ní owó ní ìpamó pèlú ilé ìfowopamó náà.

creek: n; (There are many creeks in Lagos.) ojú; ìtó odò ojù omi pò ní ilú-Èkó.

creep:v; (We crept through the forest.) fà. A fà kojá nínù aginjù náà.

creeper:n; (Melon plant is a creeper.) onfà/onífà Egúnsí jè ewéko onífà

creepy: adj; (He told me a creepy story.) tí ó dérù ba ni ó so ìtan tí ó dérù ba ni fún mi

crescent:n; (He cannot recorgnise the crescent.) àsèsèyo osùn ko lè dá aseseyo osù mò.

crest:n; (The crest of the bird is red.) (He ran to the crest of the mountain.) ìyé orí eye. Iyé orí eye náà pupa sónso orí nnkan o sáre lo sí sónsó orí òkè náà.

crew:n; (The captain said that the crew should go to the port in the evening.)egbé àwon atukò; egbé olórí okò náà so pé kí egbé atukò náà lo sí èbúté ni iròlé ojó. cricket: n; (He killed a cricket.) (He loves cricket.) ìrè; alántéètè ó pa ìrè kan bóòlù alafipákógbí ó féran bòólù aláfípákógba.

cried:v; (The baby cried when she was beaten.) sokún omo náà sokún nígbà tí wón nà án.

crime:n; (Killing people is a crime.) òràn òràn ni ìpànìyàn.

criminal: n; (The man is a criminal.) òdaràn ódaràn ni okùnrin náà.

criminal:adj; (Killing people is a criminal act.) tí ó je mó òdaràn/òràn. Ìwà ìpànìyan jé ìwà òdaran.

crimson:n; (Crimson is the coloure I like most.) àwò pupa fòò. Àwò pupa fòó ló wù mí jù.

crimson: adj; (She went crimson.) tí ó pupa fòó ojú rè pupa fòó.

cripple: n; (Olu is a cripple.) aro. Aro ni olú.

cripple:v; (The Child is crippled from the womb.) yaro omo náà yaro láti inù oyún.

crisis: n; (There was a crisis last Saturday.) ìjòngbòn; wàhàlà; rúkèrúdò wàhálà bé sílè ní ojó Àbáméta tó kojá.

crisp:adj; (Leave are crisp during the dry season.) rún were; tí kìí pé rún Àwọn ewe máa n rún were nígbà èèrùn.

crisp:n; (The potatoes crisp is very sweet.) ànàmó/òdùnkún díndin Ànàmó dúndún náà dùn

criticize:v; (The teacher criticized my work-he said it was badly written.) gàn; se iwádìí; sòfúntótó olùkò náà sòfúntótó isé mi- ó so pé n ko ko ó dáa.

critic:n; (The critic loves the prose text.) olórùn-íntótó olófùn-íntótó náà fèrán ìwé ìtàn àwon náà.

criticism:n; (I listened to all her criticism.) ìsòfúntótó mo fara bale gbó gbogbo ìsòfúntótó rè.

croak:v; (The birds on the roof croaked loudly.) han òfun. Àwon eye tó wà lórí òrùlé wón hánfun pèlú ariwo.

crockery: n; (Put the crockery in that room.) ohun-èlò amò; ko awon ohun-èlò àmo náà sínú iyèwù yen.

crocodile:n; (The hunter killed a crocodile.) ònì ode náà pa ònì ken.

crooked:adj; (Your glasses are on crooked.) wó. Awò ojúurè.

crop:n; (Some main crops of West Africa are rice, cassava and yam.) ohun ògbìn. Awọn ohun ògbìn pàtàki ni ìwò oòrùn. Adúláwò ni : ìresì; èwà àti isu.

cross:n; (You must carry the cross.) agbélèbú o ní láti gbé àgbélèbú náà.

cross: v; (He crossed over the road and joined me.) dá kojá; ré koja ó dá ònà koja sódò mi

crouch:v; (He crouched beside him.) dáwó telè; lósòó ó losòó/dawó telè ní egbé re.

crouch:n; (She dropped to a crouch.) ó wà ní ìlosòó/ ìdáwótele.

crow:n; (The hunter killed a crow.) (I heard the crow of that cock.) kannakánná ode náà pa kannakánná. Kíkò akuko- mo gbó kíko àkuko náà.

crow:v; (The cock has crowed three times.) ko. Àkuko náà ti ko léèmèta.

crowed: n; (There was a crowd (of people) round the dancer.) èrò òpòlopò yí àwon oíjó náà ká.

crowd: v; (They all crowded teacher to hear what he was saying.) sù jo; fún pò. Gbogbo won sù jo yí olùkó náà ká táti gbó ohun tó n so.

crowded:adj; (The house was too crowded.)
kún fún òpolopò èrò. Èrò tí kún iná ilé náà jù

crown: n; (The crown is beautiful.) adé. Adé náà rewà.

crown:v; (The king was crowned last year.) dádé, joba oba náà dádé ní odún tó koja.

crucify: v; (Jesus was crucified.) kàn mó agbélèbú wón kan Jésù mó àgbélèbú.

crucifix: n; (He carved a crucifix.) àmì agbélèbú ó gbé àmì àgbélèbú kan.

crucifixion: n; (There is a picture of the crucifixion of Christ in our church.) ìkànmó- àgbélèbú. Àwòrán ìkànmó-àgbélèbú kírísítì wà nì inú ìjo wa.

crude: adj; (Crude oil cannot be used for engine.) láìtún se; láìpón. Epo tí a kò tún se ko se é lò fún èrò

crude:n; (Children shouldn’t crack crude jokes with elders.) erékéré omodé ko gbodo bá agbalagbà se erékéré.

cruel: adj; (It is very cruel to laugh atsomeone who is badly hurd.) níkà; aiseniyan; tí ó je mo ìwà ìkà ó jé ìwà ìkà lati máa fi eni to fi ara pa rérìn-ín.

cruelty: n (The little boys complained about the cruelty of the older boys.) ìwà ìkà; ibi; ìsìkà; ìsebi. Àwon omódékùnrin náà sàròye nípa ìwà ìkà àwon ègbón won okùnrin.

crumb:n; (He swept off the crumbs off the table.) èérún ó gbá àwon èérún náà dànú kúrò lóríí tábìlì.

crumble: v; (He crumbled his cake.) rún ó rún àkàrà rè.

crush: v; (Don’t crush the box-it has followers in the.) fún pa; tè ré ma se te àpótí náà ré –àwon òdòdó wà nínú rè.

crush:n; (I couldn’t get through the crush.)

òpò èrò tó fún pò N kò lè gba àárín àwon èrò tó fún po náa kojá.

crutch: n; (The man goes about on crutches.)

òpá aro tàbí akése  okùnrin náà máà n fí òpá aro ìrin.

cry: v; (She started crying when she heard the bad news.) sunkún; kígbe ó bèrè sí ní sókun nígbà tí ó gbó ìròyìn burújú náà.

cry:n; (They heard a cry for help.) igbe ekún; ariwo ekún; ariwo; igbe wón gbó igbe pé kí won se ìrànwo.

crystal:n; (The king was drinking out of a crystal cup.) okúta mímó gaara oba ní n fí ife ti a fi òkúta tó mó gaara se.

cub: n; (Cubs are not dangerous.) omo eran abèékánná omo eran abèékánna ko burú.

cubic: n; (The log is not move that 4 cubics.) ìgbònwó. Iti igi náà ko ju ìgbònwo mérin lo.

cucumber: n; (He ate cucumbers yesterday.) apálá-irufé èfò tí ó maá n rí rúbútú kan bayìí ó je apálá lánàá.

cuddle: v; (She cuddle her little boy and told him a story before he went to sleep.fà móra; gbá móra ó fa omodékùnrin rè móra, ó sì so ìtàn fun un kí ó tó lo sùn.

cuff: n; (His shirt’s cuffs are frayed.) orùn owó aso (èwù)orùn owó aso rè ti gbo

cultivate:v; (The farmer cultivated beans and sugar cames.) gbìn. Àgbè náà gbin èwà àti ìrèké.

cultivation: n; (Beans cultivation is very common in desert areas.) ìsògbìn ògbìn èwà wópò ni àsálé.

cultural: adj; (The students had cultural dance.) tí o je mo àsà/ìbílè. Àwon akékòó náà jó ijó ibílè.

cunning: adj; (The man is too cunning.) gbon; lárèékérekè. Okùnrin náà ní arékérekè jù.

cunning: n; (Cunning is not good.) arékérekè; àlùmòkóróyó Àrékérkè kò dára.

cup: n; (He gave me a cup.) ife ó fún mi ní ife. cup: v; (She cupped her hands round her mouth and shouted.) se owó bí ife o se owó rè bí ife o sì fib o enu rè ó sì pariwo.

cupboard: n; (He kept the goods in the cup-board.) pepe ìbi tí a lè kó nnkan sí ó ko àwon ojà náà sínú pepe ìkónkan-sí.

cure: v; (The medicine has cured my fever.) wòsàn oògùn náà ti wo ibà mí sàn

cure: n; (There is cure for tuberculosis.) ìwòsàn. Ìwòsàn wà fún ikó fée

curfew: n; (The was curfew throughout last week.) ìséde. Iséde wà ní gbogbo òsè tó kojá.

curiosity: n; (He is full of curiosity.) ofúntótó; ìtopinpin ó ní èmí ìtopinpin púpò.

curious:adj; (He is a curious boy, always asking questions.) topinpin omo náà máa n fé topinpin, ó máa n bèèrè ìbéèrè sáa.

curl: v; (His hair is curled.) káko, ká jo, wé. Irun rè kákò.

curly: adj; (He has curly hair) kíká, wíwè ó ní irun kíká.

currency: n; (The currency of Nigeria is naira.) nína; owó takàdá. Náírà ni owó nínú Nàìjíríà.

current: adj; (The word is no longer current.) ti ìsisìnjí; ti lóótóó yìí òrò náà kìí se ti ìsisìnyí.

current: n; (The current of the river carried him for two miles before he could get out.) ìsàn odo. Ìsàn odò náà gbe fún ibùsò méjì kí ó tó lè jade.

curry: n ; (She was eating chicken curry and rice.) ewébè olóòórùn didun ó n je eran adiye tí a fi ewébè olóòórùn dídùn sè pèlú ìresì.

curse: v; (The woman cursed her enemies.) fi bú; fir é; fi sépè obìnrin náà fi àwon otárè rè.

curtain: n; (He drew the curtain as it was night time.) aso ikélé; aso títa ó ká aso ikélé náà nígbà ti ó di àsálé.

curve: n; (The are many curves on the road.) ohun tí o té; ohun tí ó wó. Ibi tí ó wó po ní ojú òná náà.

curve: v; (The road curved suddenly to the right.) wó; tè onà náà le lójiijì sí apá òtún.

cushion: n; (He sat on a cushion chair.) tìmùtìmù; ìròrì ó jókòó lórí aga tùmùtùmù.

custom: n; (It is the custom of in Yoruba to offer kolanuts to visitors.) àsà. Àsa yorùbá ni lati máa fí obì se àlejò.

customary: adj; (He talked to us with his customary kindness.) tí ó je mo àsà ó báwa sòrò pèlú àánú gége bí àsà rè.

customer: n; (The students are my customers.) oníbàárà oníbàárà mi ni àwon akékòó náà.

customs: n; (The customs have seized large quantities of smuggle heroin asóbodè. Àwon asóbodè náà ti gba òpòlopò oògùn olóró tí wón se fàyàwó rè.

cut: v (He cut yam in half.) gé, sá; yun; bù; kè; là o gé isu náa sí meji.

cut: n; (The boy has a bad cut on his leg.) ogbé omokùnrin náà ni ojú ogbé burúkú kan rè.

cutlass: n; (He gave me a cutlass.) ada ó fún mi ní àdá kan.

cutlery: (Knives and forks are cutlery.) ohun ìyeun tí a fí n jeun tabi ti a fí n pín ounje ohun ìjeun in òbe ati sibi oníga jé.

cycle: n; (There is a cycle of birth, growing up giving birth and dying.) ayíká, ayípo. A ní àyipo ìgbà bíbíni, didàgbà, bíbímo àti ìgba kíkú.

cycle: v; (He cycles to school every day.) gun kèké ológèere ó máa n gun kètè ológèere sílé èkó lójoojumó.

cyclist: n; (The man is a cyclist.) ení tí o n gun kèké/ológèerè okùnrín náà máà n gun keke ológeere.

cylinder: n; (Oxygen is kept in cylinders.) ìgò onírin. Inú ìgò onirin in wón máa n fí aféfé èémí sí.

cyst: (He had a small operation to remove a cyst on his body.) àlétó ó se isé abé kékeré láti mù àléto ara rè kúro.