Godwin Obasi

Lát'ọwọ́ Wikipedia, ìwé ìmọ̀ ọ̀fẹ́
Godwin Obasi

Godwin Olu Patrick Obasi FAAS ti abi ni (ọjọ́ kẹrinlelogun oṣù kèjìlá odun (1933 – ọjọ́ keta oṣù keta 2007) je onimọ nipa oju ojo ori ilẹ Naijiria ati akowe agba fun Ẹgbẹ Oju-ojo Agbaye (WMO) lati ọdun (1984 si 2003). Òun ni òṣìṣẹ́ akọ̀wé àkọ́kọ́ tí wọ́n dárúkọ rẹ̀ sí akọ̀wé àgbà àti ọmọ ilẹ̀ Áfíríkà àkọ́kọ́ láti ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí olórí àjọ àjọ UN kan.

Igbesi aye ati iṣẹ[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

Igbesi aye ibẹrẹ ati ẹkọ[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

Godwin Olu Patrick Obasi tí a bí ní ọjọ́ kẹrinlelogun oṣù kèjìlá ni odun 1933 si Albert B. Patrick Obasi ati Rhoda A. Akande,[1] ni ilu Ogori, Kwara, Nigeria. Ó lọ sí ilé ẹ̀kọ́ St. Peter ni Ogori, àti ile eko St. Andrew ni Okene, ní ìpínlẹ̀ Kogi fún ẹ̀kọ́ àkọ́kọ́ rẹ̀. Lẹ́yìn náà ó gbé e lọ sí ilé-ẹ̀kọ́ gíga Okene (eyi ti a mo si ile-ẹkọ giga Abdul Aziz Atta Memorial lónìí). Lẹ́yìn náà ó gbé e lọ sí ilé-ẹ̀kọ́ gígai Barewa College ni Zaria, níbi tí ó ti jẹ́ ẹlẹgbẹ Yakubu Gowon, ti o jẹ olori orilẹ-ede Naijiria tẹlẹ. [2]

O gba ẹkọ ti imọ jinlẹ ni Iṣiro ati Fisiksi pẹlu ọlá lati Ile-ẹkọ giga McGill ni Montreal, Canada, ni ọdun (1959), ati Titunto si ti Imọ-jinlẹ ni Meteorology pẹlu iyatọ lati Massachusetts Institute of Technology (MIT) ni 1960. O tẹsiwaju lati gba Dokita ti Imọ ni Meteorology lati MIT ni ọdun 1963. [3] [4] O gba aami eye Carl-Gustaf Rossby fun iwe afọwọkọ rẹ. [5]

Iṣẹ-ṣiṣe[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

Obasi pada si orile-ede Naijiria lati di oga agba oju ojo to n dari iwadi ati idanileko ni ile ise nipa oju ojo ni Naijiria lati odun 1963 si 1967, o si tun je oga agba oju ojo to n dari isejoba tekinoloji ni olu ile eka naa ni ilu Eko lati odun (1966 si 1967). Ni afikun, o ṣiṣẹ bi oga oju ojo ti o nṣe abojuto awọn iṣẹ oju ojo ni Papa ọkọ ofurufu ilu Eko, ni Ikeja lati ọdun (1964 si 1965) ati bi alaga ẹgbẹ ti n ṣiṣẹ lori oju ojo otutu fun Ajo Oju-ojo Agbaye lati 1965 si 1967. [6] [2]

Lati ọdun (1967 si 1974), Obasi jẹ Ajo Agbaye ti Oju-ọjọ / Amọye Eto Idagbasoke United Nations ati olukọni agba ni University of Nairobi ni Kenya. O tun ṣiṣẹ bi adari Ẹka ti Oju-ọjọ ni Kenya lati ọdun 1972 si 1973, ati bi ọjọgbọn ati alaga ti ẹka naa lati (1974 si 1976). Ni afikun, o jẹ olori ti oluko imọ ijinlẹ ni Ile-ẹkọ giga ti Nairobi ni Kenya lati ọdun 1967 si 1976. Obasi tun sise bi oludamoran nipa oju ojo ati oluranlọwọ oludari fun ijoba Naijiria lati (1976 si 1978). [2] [7]

Ni ọdun (1973), o ṣiṣẹ bi ẹlẹgbẹ iwadii abẹwo ni Ile-ẹkọ giga ti Ipinle Florida . Ni ọdun (1978), won yan gẹgẹbi igbakeji alaga ati ọmọ ẹgbẹ ti ẹgbẹ igbimọran ti Igbimọ fun Imọ-aye Imọ-aye ni Ajo Agbaye ti Oju-ọjọ. Ni afikun, o ṣiṣẹ lori igbimọ awọn alamọran fun Aami Eye Bower ati Ẹbun fun Aṣeyọri ni Imọ-jinlẹ ni Ile-ẹkọ Franklin . [6] [2] O jẹ igbakeji Aare ti Ile-ẹkọ giga ti Agbaye Kẹta ti sáyẹnsì (TWAS). [2]

Obasi darapọ mọ Secretariat WMO ni ọdun (1978) gẹgẹbi oludari eto ẹkọ ati ikẹkọ. Eto Ayika ti United Nations ati WMO ṣe ipilẹ Igbimọ Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) ni ọdun 1988. [8] O tun ṣeto apejọ ti Apejọ Oju-ọjọ Agbaye Keji ni Geneva ni ọdun (1990), [6] lẹhin ti Apejọ Gbogbogbo ti Orilẹ-ede Agbaye ṣẹda Adehun Ilana lori Iyipada Oju-ọjọ ( UNFCCC ). [4] [3] O tun ṣe alabapin si Apejọ UN lati dojuko idasile aginju (UNCCD). [6]

Obasi sise gege bi akowe agba ti WMO lati (1984 si 2003). [9] [10] Òun ni òṣìṣẹ́ akọ̀wé àkọ́kọ́ tí wọ́n dárúkọ rẹ̀ sí akọ̀wé àgbà àti ọmọ ilẹ̀ Áfíríkà àkọ́kọ́ láti ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí olórí àjọ àjọ UN kan. [4] [6]

Ẹsun ole ati aiṣedeede[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

Gẹgẹbi nkan ti New York Times tẹjade ni ọjọ́ kẹsàn-án oṣù kejì ọdún 2005, awọn ẹsun ole jija ati aiṣedeede wa ni WMO. Àpilẹ̀kọ náà, ti Judith Miller kọ, ṣe ijabọ pe a fi ẹsun kan ile-iṣẹ naa pe o lo owo ti a pinnu fun iderun iji iji lati sanwo fun awọn ohun elo ọfiisi ati awọn inawo irin-ajo. Awọn orisun miiran fihan pe Muhammad Hassan, olori ikẹkọ WMO ati alabaṣepọ ti Obasi, ni ẹsun ti jija ti 4.3 milionu francs. [11] Ayẹwo WMO ti inu, ti Neue Zürcher Zeitung sọ, fi han pe Muhammad Hassan sọ fun Godwin Obasi diẹ ninu awọn aṣiṣe rẹ. [11] O jẹ ẹsun nipasẹ Le Temps pe owo jijẹ yoo ti lo ni apakan lati ni ipa “ipa oloselu lori awọn aṣoju ti awọn orilẹ-ede kan”. [11] Ni afikun, nkan ti New York Times ṣe akiyesi pe awọn ẹsun jegudujera ati aibikita laarin ile-ibẹwẹ naa, ati awọn ẹdun ọkan nipa iṣakoso gbogbogbo ti ajọ naa. [12]

Igbesi aye ara ẹni ati iku[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

Obasi fe Winifred O. Akande ni ojo kinni osu kewa ni odun (1976), won si bi omo mefa. O ku ni ọjọ keta Oṣu Kẹta ni ọdun 2007, ni ilu Abuja, Nigeria. [13] [2]

Awọn ẹbun ati iyin[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

Obasi gba ọpọlọpọ awọn ẹbun lakoko igbesi aye rẹ, pẹlu yiyan bi Ẹlẹgbẹ ti Ile-ẹkọ giga ti Imọ-jinlẹ Afirika ni ọdun (1995), [3] Ẹlẹgbẹ ti Ile-ẹkọ giga ti Imọ-jinlẹ Agbaye ni (1996) ati Ẹlẹgbẹ Ọla ti India, Cuba, ati Burkina Faso awọn awuju ojo. [13] O ti dibo fun akẹ́kọ̀ọ́ ti International Academy of Sciences of Nature and Society (Armenia) ati International Council for Science (ICSU). [14] [2] O jẹ ọmọ ẹgbẹ Ọla ti Ile-ẹkọ giga ti Agriculture ati Igbo, ni orile-ede Romania lati ọdun (1995), ati ọmọ ẹgbẹ ti International Energy Foundation lati (1998) ati orile-edeAmẹrika, Afirika, Kenya, Naijiria, Dominican, Ecuadorian ati awọn awujọ meteorological Colombian. [13]

Oriṣiriṣi oye oye oye oye ni Obasi fun ni, pẹlu Dokita ti Fisiksi lati University Bucharest ni ọdun (1991), Romania, ati Dokita ti Awọn ofin lati Ile-ẹkọ giga ti Philippines ni ọdun (1992) dokita Imọ-jinlẹ lati Federal University of Technology Akure ni ọdun (1992) Dokita ti Imọ lati Alpine Geophysical Research Institute ni (1993) ati Dokita ti Imọ lati University of Nairobi ni 1998. [13] [2]

Obasi gba Aami Eye Carl-Gustaf Rossby lati MIT ni ọdun 1963 fun iwe-ẹkọ PhD rẹ, [5] iteriba okuta iranti goolu ati medal lati Czechoslovak Academy of Sciences ni 1986), Institute of Meteorology and Water Management's Medal, Poland, ni ọdun (1989), Aami Eye Ile-iṣẹ Afefe ni (1990) Ogori Merit Eye ni (1991) Abele ola ti Merit Eye lati Dirección Nacional de Aeronáutica Civil (Paraguay) ni (1992), Gold Medal lati African Meteorological Society ni (1993), Medal of Merit lati Slovak Hydrometeorol Institute ni 199 Gold Medal lati awọn Balkan Physical Union ni (1997), National Roll of Honor fun ayika aseyori, Nigeria, ni (1999) Plaque of Appreciation lati Iran ni (1999), awọn olori orile-ede Kenya commendation Eye ni 1999, First International Prize lori omi ati ogbin. ni 2002, TWAS Medal Lecture in Earth Sciences ni 2002, ati Zayed International Prize for the Environment for the Scientific and Technological Achievement in 2003. [13]

Obasi gba ami-eye goolu lati ọdọ Ijọba Paraguay ni ọdun 1988, Air Force Cross lati Venezuela ni ọdun 1989, ati Ominira ti Ilu Ho Chi Minh ni ọdun 1990. O ti ṣe Alakoso ti Orilẹ-ede ti Ivory Coast ni ọdun 1992, aṣẹ ti Niger ni ọdun 1994, Ilana ti Orilẹ-ede ti Kiniun ni ọdun 1995, Ilana Orilẹ-ede ti Benin ni ọdun 1997, Ilana Orilẹ-ede ti Burkina Faso ni 1997. Aṣẹ ti Oman ni ọdun 2002, Ẹgbẹ-ogun ti Ọla ni ọdun 2002, ati Ilana ti Ọla ti Orilẹ-ede Polandii ni ọdun 2003. [13] O tun gba aṣẹ ti Lithuania Grand Duke Gediminas ni ọdun 1998, àmì-ẹ̀yẹ Alakoso ti Ọrẹ lati Vietnam ni ọdun 1998, aṣẹ ti Grand Warrior ti Kenya ni ọdun 2000, ati Kilasi akọkọ ti aṣẹ ti Saman de Aragua lati Venezuela ni ọdun 2001. [13]

Obasi ti jẹ eni ti amo fun awọn ilowosi pataki si imọ-jinlẹ oju-ọjọ ati pe a rii bi “ẹbun Afirika si agbaye ti imọ-jinlẹ oju-ọjọ”. [6] O jẹ koko-ọrọ ti ikẹkọ iranti ni Apejọ Keje lori Iyipada Afefe ati Idagbasoke ni Afirika ni ilu Nairobi, Kenya, ni ọdun 2018, [6] [15] ati pe ikẹkọ iranti miiran waye ni orukọ rẹ ni Oṣu Kẹsan 2021 ni Apejọ kẹsan lori Iyipada oju-ọjọ ati Idagbasoke ni Afirika ni orile ede Cabo Verde . [16]

Awọn itọkasi[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

  1. Obasi, Godwin Olu Patrick, (24 Dec. 1933–3 March 2007), Secretary-General, World Meteorological Organization, 1984–2004, then Secretary-General Emeritus. WHO'S WHO & WHO WAS WHO. 2007. doi:10.1093/ww/9780199540884.013.U28676. Archived from the original on 6 April 2023. Retrieved 4 April 2023.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 Empty citation (help)  Àṣìṣe ìtọ́kasí: Invalid <ref> tag; name ":4" defined multiple times with different content
  3. 3.0 3.1 3.2 Empty citation (help)  Àṣìṣe ìtọ́kasí: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
  4. 4.0 4.1 4.2 Empty citation (help)  Àṣìṣe ìtọ́kasí: Invalid <ref> tag; name ":1" defined multiple times with different content
  5. 5.0 5.1 Empty citation (help)  Àṣìṣe ìtọ́kasí: Invalid <ref> tag; name ":5" defined multiple times with different content
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 Empty citation (help)  Àṣìṣe ìtọ́kasí: Invalid <ref> tag; name ":2" defined multiple times with different content
  7. Empty citation (help) 
  8. Empty citation (help) 
  9. Empty citation (help) 
  10. "5th Term Is Opposed for Head of Weather Agency" (in en-US). Archived on 2017-09-17. Error: If you specify |archivedate=, you must also specify |archiveurl=. https://www.nytimes.com/1999/05/13/world/5th-term-is-opposed-for-head-of-weather-agency.html. 
  11. 11.0 11.1 11.2 "Le scandale de l'OMM rebondit" (in fr). Le Temps. 2007-01-22. ISSN 1423-3967. Archived on 2023-04-06. Error: If you specify |archivedate=, you must also specify |archiveurl=. https://www.letemps.ch/suisse/scandale-lomm-rebondit. 
  12. "Theft and Mismanagement Charged at U.N. Weather Agency" (in en-US). The New York Times. 2005-02-09. ISSN 0362-4331. Archived on 2021-11-21. Error: If you specify |archivedate=, you must also specify |archiveurl=. https://www.nytimes.com/2005/02/09/world/europe/theft-and-mismanagement-charged-at-un-weather-agency.html. 
  13. 13.0 13.1 13.2 13.3 13.4 13.5 13.6 Empty citation (help)  Àṣìṣe ìtọ́kasí: Invalid <ref> tag; name ":3" defined multiple times with different content
  14. Empty citation (help) 
  15. Prof. Godwin Olu Patrick Obasi Memorial Lecture. https://multimedia.uneca.org/handle/10855.1/1484. Retrieved 2023-04-05. 
  16. Empty citation (help) 

[1]

  1. "Godwin Obasi". The Mathematics Genealogy Project. Retrieved 2023-12-22.