Kòkó

Èso Kòkó tàbí Kòkó ( /ˈkəʊ.kəʊ/), ni wọ́n tún ń dà pè ní ẹ̀wà kòkó ( /kəˈkaʊ/),^[1] ni ohun ọ̀gbìn kan tí ó so sí ara igi tí ìrísí rẹ̀ fẹ́ fara pẹ́ èso Igi Obì. Orúkọ èso yí wá láti inú èdè Spain tí wọ́n pé ní: "cacao", tí àwọn náà mú orúkọ yí láti inú ọ̀rọ̀ "Nahuatl". Ọ̀rọ̀ "cacahautil" yí wọ́n tún ṣe àgbélẹ̀rọ rẹ̀ láti inú gbólóhùn "Mije-Sokean" tí ìpìlẹ̀ rẹ̀ jẹ́ kakawa.

Ìtàn rẹ̀[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

Igi tàbí èso Kòkó ni ó jẹ́ ti àwọn ènìyàn Amazon Basin. Àwọn ènìyàn Olmecs àti Mokaya rí wọ́n jẹ́ (Mexico and Central America). Ní n kan bí ẹgbẹ̀rin ọdún (4,000 years) sẹ́yìn, ni wọ́n ti ń jẹ tàbí mu tí wọ́n si ń fi pèsè ohun jíjẹ aládìídùn láàrín àwọn Yutacan pàá pàá jùlọ àwọn Maya.

Àwọn orílẹ̀-èdè tí ó ń pèsè Kòkó[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

Pípèsè Kòkó – 2017
Àwọn Orílẹ̀-èdè	(tonnes)
Côte d'Ivoire	2,034,000
Ghana	883,652
Àdàkọ:IDN	659,776
Nàìjíríà	328,263
Cameroon	295,028
Brazil	235,809
Àdàkọ:ECU	205,955
World	5,201,108
Source: FAOSTAT of the United Nations^[2]

Ní ọdún 2017, iye kòkó tí wọ́n pẹ̀sè láapapọ̀ jẹ́ 5.2 million tonnes, tí orílẹ̀-èdè Ivory Coast léwájú pẹ̀lú ìdá 38%. Àwọn mìíràn orílẹ̀-èdè tí wọ́n tún pèsè kòkó tún ni: Ghana (17%) àti Indonesia (13%).

Àwọn Ìtọ́kasí[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

↑ "Cacao". Free Dictionary. Retrieved 17 February 2015.
↑ "Cocoa bean production in 2017, Crops/Regions/World list/Production Quantity (pick lists)". UN Food and Agriculture Organization, Corporate Statistical Database (FAOSTAT). 2018. Retrieved 28 March 2019.

[1] "Cacao". Free Dictionary. Retrieved 17 February 2015.

[faostat17-2] "Cocoa bean production in 2017, Crops/Regions/World list/Production Quantity (pick lists)". UN Food and Agriculture Organization, Corporate Statistical Database (FAOSTAT). 2018. Retrieved 28 March 2019.

[1]

[2]