Okemesi

Lát'ọwọ́ Wikipedia, ìwé ìmọ̀ ọ̀fẹ́

Ilu Okemesi-Ekiti je ijoba ibile kan ni ipinle ekiti, ti o wa ni guusu-iwoorun Naijiria. [1] [2] [3] Olugbe rẹ gẹgẹbi ikaniyan olugbe odun 2006 jẹ awọn olugbe egberun lona ogofa odin merin [56,000].[4]

Agbègbè[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

Okemesi-Ekiti wa ni Guusu-Iwọ-Oorun ti Nigeria, ti o wa laarin ilẹ-ilẹ ti olooru ni agbegbe igbo ojo . O wa lori latitude 7.82° Ariwa ati longitude 4.92° East ati giga ti o to awọn mita 541 loke iwọn ipele okun. 7°49′0″N 4°55′0″E / 7.81667°N 4.91667°E / 7.81667; 4.91667

Ikoro-Ekiti ati Ijero wa ni oogan Okemesi ni ila-oorun, ni Guusu Efon Alaaye, ni Ariwa Imesi-ile ati ni iwoorun Esa-Oke mejeeji ni [[Ipinle Osun. Ilu naa wa laarin awọn oke meji ti n ṣiṣẹ ni isunmọ ariwa - guusu eyiti o darapọ mọ aala ariwa ati pe o ṣe awọn opin ila-oorun ati iwọ-oorun ti afonifoji ailopin ati awọn ilẹ kekere ti o ṣe Okemesi. Ilẹ-ilẹ alailẹgbẹ ṣẹda iwo oju-aye ti agbara irin-ajo nla ati iye bi daradara bi o pese ni isalẹ awọn iwọn otutu apapọ lakoko akoko harmattan tutu. Awọn ilẹ kekere jẹ ọlọrọ ni awọn ile olora ti o dara fun iṣẹ-ogbin, lakoko ti awọn ege jẹ ọlọrọ ni quartzites ati awọn ohun alumọni miiran ti iye-ọrọ aje.


Okemesi Ekiti pilẹṣẹ lati Ile-Ife ile aye atijọ ati baba ti gbogbo iran Yoruba. Ooye-lagbo, oludasile tabi baba nla ilu naa ni akobi omobirin Olofin ti oba gbeyin lori ila Oodua-baba Yoruba. Arabinrin agba ni Ajibogun-the Owa Obokun of Ijesha land ni Ipinle Osun. Wọn jẹ ti iya kanna, nipa orukọ, Seputu. Nigba ti awon omo Olofin yoo kuro ni Ile-Ife ni igbejo won lati wa ijoba tiwon, baba won-Olofin so fun won pe ki won pin awon ohun elo oba ati dukia oun ti o ni ade ati awon orisa ipinle won (orisa) laarin ara won. Ooye -Lagbo ni akọbi ati ọmọ-binrin ọba ti o mọ diẹ sii nipa awọn ohun-ini ọba ati aṣiri awọn oriṣa wọnyi, ni ẹni ti o ni iṣẹ lati pin awọn baba-nla. Ó fún wọn ní adé ọ̀kọ̀ọ̀kan. O ye o yan awọn ti o dara ju ti awọn ade fun ara rẹ pọ pẹlu ọkan JAASE idà ati diẹ ninu awọn miiran ipinle oriṣa; bii: Obanifon, Oduduwa, Ogun and Ooni etc. Awon orisa wonyi je awon baba nla ti iran Yoruba. Olofin, funra rẹ, lẹhinna tun ti sọ di oriṣa ti a sin titi di oni. Eyi ni ipilẹṣẹ Okemesi gangan. Okemesi Ekiti jẹ olokiki fun ibatan itan-jinlẹ rẹ pẹlu awọn ijọba Ekiti ati Ijesha ati awọn eniyan wọn ni gbogbogbo. Itan Ekiti ko ni pari nikan, ofo ni yoo tun wa lai menuba oruko Omoba Fabunmi ati awon ipa re ninu OGUN KIRIJI. A ko le gbagbe oun laelae gege bi oludasile ati idasile gbogbo ijoba Ekiti ati Ijesha labe ajaga awon Ibadan ti ko le farada. Oba ilu naa ni HRM Oba Michael Gbadebo Adedeji CON Ariyowonye II. Okan lara awon oba nla ti won n pe ni ALADEMERINDINLOGUN, Awon pelupelu oba ni ilu Ekiti lati ayedaba titi dasiko yi. Okemesi Ekiti ni ilana iṣakoso rẹ ṣaaju dide ti awọn ọga ileto ati ifihan ti Kristiẹniti ati Islam ti o tẹle.

Awọn ayẹyẹ Asa:

Ayeye Egungun (Oladunwo ati Paraka) Festival ni osu kerin April tabi osu karun May

Ayeye Ehinle ni osu October

Ayeye Olokun

Ayeye Ose ni osu Okudu

Ayeye Oke Agbonna ni osu December

Ayeye Oro ni ojo ojo kerin lehin oro Egungun

Ayeye Orisa odo ese ni osu kerin April tabi osu karun May

Iranti Ekiti Parapo ni osu October

Ayeye Ogun ni ose keta osu December

Omo owa 'dowo ni osu September

Awọn eniyan olokiki[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

  • Odun 1937 ni won bi onkowe omo naa, Remi Adedeji.
  • Odun 1925 ni won bi Kola Ogunmola, gbajugbaja onkọwe ere lorilẹ-ede Yoruba

Awọn itọkasi[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

 

  1. . September 11, 2014. 
  2. "Ẹda pamosi". Archived from the original on 2012-07-24. Retrieved 2022-01-30. 
  3. http://www.maplandia.com/niger/ekitiwest/oke-mesi/
  4. "Okemesi". Mapcarta. Retrieved 2022-01-30.