Ọwọ́ fífọ̀

Àwòrán ẹnìkan tí ó ńfọ ọwọ́

Bí àjàkálẹ̀ àrùn ẹ̀rankòrónà 2019 (COVID-19) ṣe n yára gbèrú si i ni gbogbo àgbáyé ti mú kí ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọrọ̀ ajé ma a dẹnu kọlẹ̀ tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ènìyàn sì ti ti ipasẹ̀ yí di aláìsàn àti olóògbé. ọ̀pọ̀lọpọ̀ akitiyan ni ó ti n wáyé láti le dènà ìtànkálẹ̀ àrùn kòrónà yí áti láti mú kí iye àwọn ènìyàn míràn ti yio fi ara kó àrùn COVID-19 yí dínkù.

Ní ìwọn ìgbàtí àwọn tí nṣe àkóso ètò ìlera ńtẹ̀ síwájú láti lo àwon irinṣẹ́ Sciensi ìgbàlódé láti bójútó ìtànkálẹ̀ àrùn yí, tí àwọn òṣìṣẹ́ ìlera si nṣẹ ìtọ́jú àwọn tí ó ti fi ara ko o àti bí wọ́n tí nṣẹ orísirísi àgbéǹde àwọn àtúnṣe, àwọn òògùn àti àwọn abẹ́rẹ́ àjẹsára láti le dènà àrùn yí, a ní láti mọ̀ wípé gbogbo wa ni a lè dènà ìtànkálẹ̀ àrùn yí fúnrara wa. A lè dènà ìtànkálẹ̀ àrùn yí lá ì ṣe ìnáwó tí ó pọ̀ tàbí kí á má tilẹ̀ ná owó rárá. Oun tí a nílò láti ṣe ni pé kí a yí àwọn ìhùwàsí wa tí ó lè fa ìgbésẹ̀ láti pé kí àwa, àwọn ìdílé wa àti àwọn ará agbègbè wa má lè ní ìkọlù pẹ̀lú ẹ̀rankòrónà afikú pani yi padà.

Nínú àkọsílẹ̀ yí i a má a wo bí ọwọ́ fífọ̀ àti àwọn ànà ìmọ́tótó míràn, àwọn èyí tí a bá ṣe gẹ́gẹ́ bí ó ti yẹ, ṣe lè dènà àrùn ìkóràn pẹ̀lú àwọn kòkòrò tí ó lè ṣe ìpalára fún wa. A tún má wo àwọn ìdojúkọ tí àwọn agbègbè kan ma ńdojúkọ láti gbé ìgbésẹ̀ lórí àmúṣẹ ètò ìlera tí ó múnádóko àti bí a ṣe lè borí àwọn ìdojúkọ wọ̀nyí.

Ìgbàwo ni a lè fọ ọwọ́

Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìwádì ìjìnlẹ̀ ni wọ́n ti fi ìdi rẹ̀ múlẹ̀ pé ọ̀nà kan tí ó ṣe pàtàkì jùlọ, tí kò sì na wa ní owó láti fi dènà ìtànkálẹ̀ àwọn àrùn ìkóràn bi i àrùn ẹ̀rankòrónà 2019 (COVID-19), ni kí á ma fọ ọwọ́ wa nígbàgbogbo pẹ̀lú ọṣẹ àti omi mímọ́ tí ó nṣàn. ni "fífọ ọwọ́ nígbàgbogbo" túnmọ̀ sí? Àwọn tí ó ní òyé nípa ìlera ara àti àìsàn sọ wípé ní gbogbo ìgbà ni kí á ma fọ ọwọ́ wa:

• Lẹ́hìn ìgbà tí a bá ti lo ilé ìgbọ̀nsẹ̀ tán
• Lẹ́hìn ìgbà tí a bá ti fi ọwọ́ wa fọ ìdí fún àwọn ọmọ kékeré
• Ṣáájú fífún àwọn ọmọdé ní oun jíjẹ
• Ṣáájú síse ohun jíjẹ àti lẹ́hìn tí a bá ti fi ọwọ́ kó ẹran, ẹja, tàbí ẹyẹ abìyẹ́ ti ko i ti di sísè.
• Lẹ́hìn ìgbà tí a bá ti ṣe ìtọ́jú egbó tán.
• Lẹ́hìn ìgbà tí a bá sín, wúkọ́ tàbí fọn ikun imú tán
• Lẹ́hìn ìgbà tí a bá ti fi ọwọ́ kó àwọn ẹranko tàbí ìyàgbẹ́ wọn.
• Lẹ́hìn ìgbà tí a bá ti fi ọwọ́ kó ìdọ̀tí dànù
• Lẹ́hìn ìbgà tí a bá ti fi ọwọ́ kan àwọn oríṣiríṣi ǹkan ní gbangba nítorí ó ṣe é ṣe kí àwọn ẹlòmíràn ti fi ọwọ́ kàn wón.

Báwo ni à ṣé le fọ ọwọ́

Ati jẹ kí ó yé wa pé fífọ ọwọ́ wà nígbàgbogbo pẹ̀lu ọṣẹ àti omi mímọ́ tí ó ńṣàn jẹ́ ìwà ìmọ́tótó tí ó ṣe pàtàkì. Síbẹ̀síbẹ̀, kí ọwọ́ fífọ̀ tó lè múnádóko, a gbọ́dọ̀ fọ ọwọ́ dáradára. Fífọ ọwọ́ dáradára ní í ṣe pẹ̀lú àwọn ìlànà wọ̀nyí:

A ní láti má a fọ ọwọ́ wa nígbàgbogbo pẹ̀lú ọṣẹ àti omi mímọ́ tí ó ńṣàn. Àwọn ọṣẹ lásán nà múnádóko bí i àwọn ọṣẹ tí ńpa kòkòrò ti se múnádóko sùgbọ́n tí kò bá sí ọṣẹ, a lè lo éérú dípò ọṣẹ.

Ọ̀nà pàtàkì míràn tí a tún lé fì fọ ọwọ́ wa, kí a sì tún ṣọ́ omi lò, ni kí á lo òògùn apakòkòrò tí a fi ńpa ọwọ́ (hand Sanitizer) èyí tí ó ní ti ó kéré ju òdìwọ̀n ìdá ọgọ́ta nínú ọgọ́rùn ún (60%) èròjà ọtí. Bí ọtí yi bá ṣe pọ̀ sí tàbí lágbára sí ni yíò ṣe sọ bí òògùn apakòkòrò yí ṣe ma a ṣe iṣẹ́ sí. A lè ra àwọn òògùn apakòkòrò tí a fi ńpa ọwọ́ yi ni ilé ìtajà òògùn tàbí ilé ìtajà ńlá ṣùgbọ́n tí kò bá sí òògùn apakòkòrò tí a fi ńpa ọwọ́ ní ìtòsí, a lè lo ọṣẹ àti omi mímọ́ tí ó ńṣàn nítorí eleyi na múnádóko bakanna.

Ra àtẹ́lẹwọ́ rẹ méjèèjì papọ̀ daada, ó kéré tán fún bí i ogún ìṣẹ́jú kí o sí fi ìka kínrìn àárín àwọn ìka ọwọ́ rẹ, ẹ̀yìn ọwọ́ rẹ àti abẹ́ àwọn èékáná rẹ.

Fi omi ṣan ọwọ́ rẹ méjèèjì daada pẹ̀lú omi mímọ́ tí ó ńṣàn

Nu ọwọ́ rẹ daada pẹ̀lú towẹli tí ó mọ́.

A ti ri wípé omi tí ó mọ́ ṣe pàtàkì láti fi fọ ọwọ́ wa daada kí a ba lè ní ìdáàbòbò lórí àwọn kòkòrò àìfojúrí sùgbọ́n àwọn agbègbè kan kò ní anfaani sí ọ̀pọ̀lọpọ̀ omi mímọ́ tí ó ńṣàn. Ní abala tí ó kàn, a má a lọ wo àwọn ǹkan tí a lè ṣe nígbàtí kò bá sí omi mímọ́ tí ó ńṣàn láti lè fi fọ ọwọ́ wa.

Àwọn ọ̀nà míràn sí omi mímọ́ tí ó ńṣ̀an

Tí a kò bá rí omi tí ó mọ́, a lè ṣe ìtọ́jú omi tí a bá rí pọn nínú odò tí kò fi ní sí àwọn kòkòrò àìfojúrí ninu rẹ. Ní kúkúrú, ìtọ́jú omi gbọ́dọ̀ ní í ṣe pẹ̀lú àwọn ǹkan wọ̀nyí:

(a) Kí omi wa ni títòòrò: eleyi ní í ṣe pẹ̀lú yíyọ àwọn pátíkùlù ńlá àti àwọn kòkòrò tí ó ju ìdá àádọ́ta nínú ọgọ́rùn ún (50%) lọ kúrò nínú omi.

(b) Sísẹ́ omi: eléèyí ní í ṣe pẹ̀lú yíyọ àwọn pátíkùlù kéékèké kúrò nínú omi tí ó dọ̀tí àti omi tí ó ní ìda àádọ́rùn nínú ọgọ́rùn ún (90%) kòkòrò àìfojúrí.

(c) Lílo òògùn apa kòkòrò sínú omi tí ó dọ̀tí gégé bí i ìgbésè tí ó kéhìn nínú àwọn ìlànà ìtọ́jú omi tí yíò pa àwọn kòkòrò tí ó bá kù nínú omi.

Àjọ ètò ìlera kan tí wọ́n ń pè ní Centre for Alternative Water and Sanitation Technology ti ṣe àgbékalẹ̀ ẹ̀rọ kan ti a npe ni "Biosand Filter" tí yíò ma mú kí omi tòòrò, láti má a sẹ́ omi àti láti má a pa àwọn kòkòrò inú omi tí ó dọ̀tí. Ẹ̀rọ yi rọrùn láti ṣe àgbékalẹ̀ rẹ. Láti ṣe ìgbàsílẹ̀ àgbékalẹ̀ àfọwọ́kọ, ẹ lọ sí ibi àdírẹ́sì yí: resources.cawst.org/package/biosand-filter-instruction-manual-en

Ní ìwọ̀n ìgbàtí omi bá ti jẹ́ mímọ́, ó gbọ́dọ̀ ma a ṣe iṣẹ́ daada tí a bá ńfọ ọwọ́ wa. a lè ṣe àwọn àgbékalẹ̀ ẹ̀rọ tí ó rọrùn, èyí tí wọ́n ti fi àwọn ohun èèlò tí ó rọrùn ṣe. Arákùnrin Peter Morgan ti ṣe àkójọpọ̀ àfọwọ́kọ èyí tí o da lórí ìrírí rẹ ní orílẹ̀ èdè Zimbabwe. A lè rí í lórí àdírẹ́sì ẹ̀rọ ayélujára yi: https://www.aquamor.info

Ìparí

Fífọ ọwọ́ wa dáradára nígbàgbogbo pẹ̀lú ọṣẹ tàbí éérú àti omi tí ó mọ́ jẹ́ ọ̀nà kan pàtàkì tí kò ná wa lówó láti ṣe ìdíwọ́ fún ìtànkálẹ̀ àwọn àrùn. Bí àjàkálẹ̀-àrùn àgbáyé (World Pandemic) bi i àjàkálẹ̀ àrùn ẹ̀rankòrónà 2019 ti ṣe n dẹ́rùbà wá lórí ìwàláyé wa, a nílò láti ṣe àfikún lórí ìyípadà ìhùwàsí wa gẹ́gẹ́ bi ìjìnnà-síra-ẹni láwùjọ àti lílo ìbòmú bo ẹnu (facial masks) nígbàtí a bá wa ní àárín àwùjọ jẹ àwọn ǹkan tí ó ṣe pàtàkì.