Jump to content

Ayẹyẹ ọdún ìbílẹ̀ Bakatue

Lát'ọwọ́ Wikipedia, ìwé ìmọ̀ ọ̀fẹ́

Ayẹyẹ ọdún ìbílè Bakatue jẹ́ èyí tí àwọn olóyè àti ènìyàn Elmina ní ààrin Gbùngbùn Ghana máa ń ṣe.[1] Ayẹyẹ ọdún ìbílè náà bẹ̀rẹ̀ ní ọdún 1847, tí wọ́n sì máa ń ṣe ní Ọjọ Ìṣẹ́gun àkọ́kọ́ nínú oṣù Agẹmọ (oṣù keje) ní ọdọọdún.[1]

Bakatue festival ní ọdún 2016

Àwọn ènìyàn Dutch jábọ̀ ìròyìn pé ọdún ìbílẹ̀ náà bẹ̀rẹ̀ ní ọdún 1847, tí Gómìnà Cornelis Nagtglas sì kéde ní ọdún 1860.[2] Wọ́n máa ń fi ọdún ìbílẹ̀ náà bẹ̀rẹ̀ àkókò ẹ̀ja pípa tuntun ní Elmina.[3] Orúkọ ọdún yìí tí í ṣe Bakatue jẹyọ láti inú ẹ̀ka èdè Fante, èyí tí ìtumọ̀ rẹ̀ sì jẹ́ "draining of a lagoon".[4]Bákan náà ni wọ́n máa ń fi ọdún ìvílẹ̀ náà ṣàjọyọ̀ ìdásílẹ̀ ìlú Elmina láti àwọn ará Portugal lásìkò tí wọ́n kó Gold Coast lẹ́rú.[4] Yàtọ̀ sí èyí, wọ́n máa ń fi ọdún ìbílè náà gbàdúrà sí òrìṣà wọn fún ọdún ìpẹja tuntun, kí wọ́n ba lè rí ọ̀pọ̀ ẹja pa lódò.

Àtòjọ àwọn ètò náà

[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

Ọjọ́ Ajé àti Ìṣẹ́gun àkọ́kọ́ nínú oṣù Agẹmọ (oṣù keje) ní àwọn ara Elmina máa ń yà sọ́tọ̀ láti fi ṣe ayẹyẹ ọdún ìbílè yìí.

Gbogbo ètò tó yẹ ní ṣíṣe ni wọ́n máa ń ṣe ní ọjọ́ yìí.

Ọjọ́ Ìṣẹ́gun

[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
Fáìlì:Edina Bakatue festival.jpg
Women in Kente riding on the Brenya lagoon

Ọjọ́ yìí papọ̀ mọ́ àsìkò ìgbà òjò ní ìlú Ghana. Ìdí tí wọ́n fi yan ọjọ́ Ìṣẹ́gun ni pé ọjọ́ yìí ni wọ́n fi ń bọ òrìṣà odò.[5] Látàrí èyí ní Elmina, ní ìbámu pèlú àwọn ìlú tí wọ́n ti ń pẹja ní ìlú Ghana, Àwọn apẹja ò kì í lọ sódo rárá ní ọjọ́ yìí láti fi bọ̀wọ̀ fún òrìṣà odò náà.[6] Lásìkò ọdún yìí, olorí Olóyè àti àwọn Olóyè ní ìlú Elmina máa rúbọ ẹyin ìbílẹ̀ àti iṣu gígún tí wọ́n fi epo yí, fún Nana Brenya, tí í ṣe òrìṣà odò, tí wọ́n sì máa gbàdúrà fún àlàáfíà. Ní òwúrò ọjọ́ ayẹyẹ́ náà, gbogbo ọmọ-ẹgbé ìdílé ọlọ́lá ní Elmina máa jókòó sí ìjókòó ọlọ́lá.[6]

Àwọn ìtọ́kasí

[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
  1. 1.0 1.1 "Festivals in Ghana". www.ghanaweb.com. Archived from the original on 27 December 2011. Retrieved 27 December 2011.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  2. Doortmont, Michel René; Smit, Jinna (2007). Sources for the Mutual History of Ghana and the Netherlands: An Annotated Guide to the Dutch Archives Relating to Ghana and West Africa in the Nationaal Archief, 1593-1960s. BRILL. p. 285. ISBN 90-04-15850-2. https://books.google.com/books?id=-SBwMhYAZw0C&pg=PA285. Retrieved 2016-11-19. 
  3. "Bakatue". www.ghananation.com. Archived from the original on 17 February 2012. Retrieved 29 December 2011.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  4. 4.0 4.1 "Edina Bakatue Festival". www.ghanaexpeditions.com. Archived from the original on 26 April 2012. Retrieved 29 December 2011.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  5. "Bakatue festival". pathghana.com. Archived from the original on 15 October 2011. Retrieved 29 December 2011.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  6. 6.0 6.1 Àṣìṣe ìtọ́kasí: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Edina3