Edemariam Tsega
Edemariam Tsega (amharic: እደማርያም ፀጋ; 7 Oṣu Keje 2018) jẹ alamọdaju ara Etiopia ati awọn iṣiro ti o kere si ni oogun ti inu ni Etiopia.
Igbesi aye ati iṣẹ[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
Igbesi aye ati Ẹkọ[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
Edemariam Tsega Teshale was born on 7 July 1938, in Gondar, Ethiopia[1] to Aleqa Tsega Teshalé, an Ethiopian Orthodox Church scholar and chief priest (Liqe Kahinat in Amharic) of Begemdir and Simien regions,[2] and Yètèmegnu Mekonnen (1919–2013).[3] He received a Bachelor of Science degree in 1961 from Addis Ababa University and a Doctor of Medicine (MDCM) in 1965 from McGill University.[4][5] He then travelled to the UK to study and graduate from London School of Hygiene and Tropical Medicine in 1969. Prior to 1971, he underwent a rotating internship in internal medicine, and Gastroenterology rotation training at the Montreal General Hospital.[4][5][6]
Iṣẹ ẹni[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
Pada si Etiopia6[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
Ni 1971, Tsega pada si Ethiopia o si ṣiṣẹ ni Oluko ti Oogun ni Ile-ẹkọ giga Addis Ababa (AAU) gẹgẹbi Oludari Iṣoogun ati Onimọṣẹ ni Leul Mekonnen ati awọn ile-iwosan Haile Selassie I. Lẹ́yìn náà, ní 1974–91, ó di Olórí Ẹ̀ka Ìṣègùn Inú AAU ti AAU, ó sì darapọ̀ mọ́ Ẹ̀ka Ìṣègùn ní AAU ní 1972, ó di Ọjọ́-ìwé ní kíkún ní 1981, ó sì jẹ́ kí ó di ará Etiópíà àkọ́kọ́ láti ṣàṣeyọrí ìyẹn.[6]
Nigba akoko rẹ, Tsega ni a yàn gẹgẹbi Alaga ti Igbimọ Ile-ẹkọ giga ti Isegun ati ọmọ ẹgbẹ ti ọpọlọpọ awọn igbimọ ti AAU ati Ile-iṣẹ ti Ilera. Ó jẹ́ ààrẹ Ẹgbẹ́ Àwọn Ẹgbẹ́ Ìṣègùn ti Áfíríkà àti àwọn àwùjọ láàárín 1989 sí 1990,[5] ó sì tún ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí Ààrẹ Ẹgbẹ́ Ìṣègùn ti Etiópíà láti ọdún 1990 sí 1993.[7] Ní ọdún 1991, ó parí Dókítà rẹ̀ ní ìmọ̀ ọgbọ́n orí nínú Virology láti Yunifásítì Lund,[6] àti ni a fun ni Idapọ Iwadi Rockefeller Foundation gẹgẹbi Ọjọgbọn Ibẹwo ni Ile-ẹkọ giga McGill. O tun di Diplomate ti Igbimọ Amẹrika ti Isegun Abẹnu.[5] Laarin 1992 ati 1994, o jẹ Dean ti Oluko ti Oogun, AAU.[6]
Pẹlupẹlu ti awọn ipinnu lati pade ati awọn ẹgbẹ si Ile-iṣẹ Ile-iṣẹ Ile-iṣẹ ti Etiopia, Igbimọ Imọ-Imọ ti Etiopia, Igbimọ Etiopia fun Ẹkọ ti o ga julọ, ati Awọn Esin ati Awọn ẹgbẹ Imọ-jinlẹ.
Fun ọdun 23, Tsega ṣiṣẹ bi internist ati gastroenterologist ti n ṣe iwadii ile-iwosan pẹlu awọn ifunni lati Ile-iṣẹ Idagbasoke Idagbasoke Sweden, Ẹka fun Iwadi ati Ile-ẹkọ giga Addis Ababa pẹlu idojukọ lori jedojedo gbogun ti,[8][9] arun ẹdọ nla[10] ati onibaje.[5][6] O tun kọ oogun iwosan, endoscopic ati laparoscopic si awọn ọmọ ile-iwe olugbe ati awọn dokita.
Tsega jẹ ẹtọ fun iṣafihan eto ile-iwe giga lẹhin ti oogun inu ni Etiopia. [1] O ṣe aṣaaju-ọna ni eto ẹkọ iṣoogun ti Etiopia ati ikẹkọ awọn iran ti awọn alamọdaju iṣoogun ni orilẹ-ede naa. [2] O ṣe awọn ilowosi pataki si ile-ẹkọ giga, pẹlu ikọni ati idamọran awọn ọmọ ile-iwe iṣoogun ati ṣiṣe iwadii ni ẹdọ-ẹdọ, gastroenterology, ati oogun otutu . O tun mulẹ Tsega Endowment Fund lati ṣe atilẹyin ikẹkọ ti awọn oniwosan ara Etiopia ni Oogun inu ni AAU ati awọn ile-iwosan Etiopia. [3]
Gbigbe si Ilu Kanada[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
Lẹhin gbigbe lọ si Ilu Kanada ni ọdun 1994, Ọjọgbọn Edemariam ṣiṣẹ bi olukọ ile-iwosan ti oogun ni Oluko ti Oogun, Ile-ẹkọ giga Memorial ti Newfoundland, ati lẹhinna yan Ọjọgbọn Emeritus ti Oogun ni Oluko ti Oogun, University McMaster. O ṣiṣẹ bi akọṣẹpọ gbogbogbo lati 1994 titi di ọdun 2001 ni Grand Falls-Windsor, Newfoundland, ati lati 2001 titi di igba ifẹhinti ni 2014 pẹlu Hamilton Health Sciences/ University McMaster.[12[6] O ṣabẹwo si Etiopia ni ọpọlọpọ igba fun awọn akoko oṣu kan lati kọni ni Ẹka Ile-ẹkọ Oogun ti Gondar laarin 1999 ati 2008.[12]
Tsega tun jẹ onkọwe ti iwe ti o kedere ti o kedere ti o ti kedere ti Lique kahnat Kahale (baba Tsega) ni ọdun 2018, ati itọsọna kan lati kikọ awọn ijabọ Itọju Iṣoogun ti Ti gbasilẹ Awọn ijabọ Iṣoogun (Iwe Girin).[14][15]
Igbesi aye ti ara ẹni ati iku[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
Tsega ti ṣe igbeyawo ni ọdun 1972 si Frances Lester, dokita olokiki kan funrararẹ.[6][16] Papọ wọn ni ọmọ mẹrin, Aida, Naomi, Yohannes ati Yodit.[17] Ọmọbinrin rẹ Aida Edemariam, olootu ati onkọwe ni The Guardian,[18] ṣe atẹjade Itan Iyawo: Itan Ti ara ẹni ni ọdun 2018,[19] eyiti o jẹ itan ti iya Tsega, Yètèmegnu.[20]
Tsega ku ni ọjọ 1 Oṣu Kini ọdun 2018 ni Hamilton, Canada.[1][21] Oluwo Ilu Etiopia ṣe apejuwe Tsega gẹgẹbi “imọlẹ ninu okunkun” ti yoo jẹ iranti nigbagbogbo.[12]
Awara ati awọn iyin[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
Tsega gba ọpọlọpọ awọn ọlá ati awọn ẹbun ni gbogbo igbesi aye rẹ, pẹlu Aami Eye Onimọ-jinlẹ Iyatọ lati AAU, Aṣẹ ti Blue Nile fun aṣeyọri imọ-jinlẹ lati ọdọ ijọba ti Ethiopia, Eye Alakoso fun awọn iṣẹ iyasọtọ lati Ẹgbẹ oṣiṣẹ Iṣoogun, Aami Eye P2P Annual in 2004,[22] Awọn sáyẹnsì Ilera Hamilton, ati Aami Eye Bikila ni ọdun 2017.[16][4][23]
Tsega jẹ ẹlẹgbẹ ti Royal College of Physicians and Surgeons of Canada ni ọdun 1971,[5] Ẹlẹgbẹ kan ti Ile-ẹkọ giga ti Imọ-jinlẹ Agbaye ni 1987,[24] ati Ẹlẹgbẹ ti Ile-ẹkọ giga ti Imọ-jinlẹ Afirika ni ọdun 1988.[5]