Ilaro
Ilaro jẹ́ ọ̀kan lára àwọn ìlú ní ìpínlẹ̀ Ògùn, ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Ènìyàn 57,850 ni ìlaro pèsè ilé fún. Ilaro[1] jẹ́ olù-ìlú agbègbè ìjọba ìbílẹ̀ apá Gúúsù Yewa, tí a mọ̀ sí Yewaland. Àádọ́ta kìlómítà ní ìrìn-àjò Ilaro sí Abẹ́òkúta, èyí tó jẹ́ olú-ìlú ìpínlè Ògùn, ó sì jẹ́ ọgọ́rùn-ún kìlómítà sí Ikeja, tó jẹ́ olú-ìlú ìpínlẹ̀ Èkó.
Ìlú yìí súnmọ ibi tí wọ́n kọ́ gbọ̀ngàn Orona, tí wọ́n kọ́ ní ìráńtí ológun náà.
Osata jẹ́ olórí àtijọ́ ní ìlú Ilaro ní sẹ́ńtúrì kọkàndínlógún, tó fi ọmọ rẹ̀ rúbọ kí àwọn ènìyàn ba lè gbádùn òjò lásìkò tí ìyàn mú ní ìlú náà.[2] Ẹ̀ka èdè tí wọ́n ń sọ ní ìlú yìí ni Ẹ̀gbádò. Tí àwọn ọmọ Ilaro bá pàdé níta, wọ́n máa kígbe pé “Omo Oluwewun” ní agbára láti sọ "Ilu Aro" pọ̀.
Iṣẹ́ àgbẹ̀ àti àwọn ọrọ̀ ajé[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
Iṣẹ́ àgbẹ̀ ni àwọn Yewa/Egbado mú lókùn-ún kún dùn tẹ́lẹ̀, àwọn ohun ọ̀gbìn wọn sì ni kòkó, kọfí, obì, ọsàn, àti pineapple. Àwọn ohun ọ̀gbìn mìíràn ni ẹ̀gẹ́, iṣu, ilá, ìrẹsì, ọ̀gẹ̀dẹ̀ jíjẹ, ọ̀gẹ̀dẹ̀ dídín, gúre, àti efinrin. Àwọn ohun àlùmọ́nì ìlú Ilaro ni Phosphate àti limestone. Ilẹ̀ Ilaro dára fún iṣẹ́ àgbẹ̀, ó sì máa ń jẹ́ kí àwọn ohun ọ̀gbìn bí i kòkó, kaṣú, ìbẹ́pẹ, àgbàdo, ìrèké àti ọ̀dùnkún tètè hù dáadáa.
Látàkí àwon igbó kìjikìji ní ìlú yìí, iṣẹ́ gẹdú náà tún wà lára àwon iṣẹ́ tí wọ́n yàn láàyò ní ìlú Ilaro. Oríṣiríṣi ilé-iṣẹ́ agégi gẹdú ni ó wà níbẹ̀, tí wọ́n ti ń ṣe pákó, tí wọ́n sì ń tà á.
Lára àwọn ilé-iṣẹ́ ìmíì ní Ilaro ni ilé-iṣẹ́ tí wọ́n ti ń ṣe fùfú àti gàrí, ilé-iṣẹ́ agégi gẹdú, àwọn aláṣọ òkè, ilé-iṣé tó ń ṣe ọ̀dà àti sìmẹ́ǹtì.
Ìṣèlú[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
Ilé-ẹjọ́ gíga àti ilé-ẹjọ́ màjísíréètì wà ní ìlú náà.
Ojú ọjọ́[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
Ìwọ̀n ojú-ọjọ́ ní Ilaro máa ń jẹ́ 23 °C sí 34.2 °C.
Ètò-ẹ̀kọ́[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
Ilaro ní ilé alákọ̀ọ́bẹ̀rẹ̀, ilé-ìwé girama, àti ilé-ẹ̀kọ́ gíga. Lára àwọn ilé-ẹ̀kọ́ gíga tó wà níbẹ̀ ni Egbado Teachers Training College, Ilaro, àti Federal Polytechnic Ilaro, èyí tí wọ́n dá sílẹl ní September, ọdún 1979. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ilé-ìwé alákọ̀ọ́bẹ̀rẹ̀ aládàáni ló wà káàkiri ìlú náà. Ilaro tún ní Polytechnic Staff Primary and Secondary schools.