Ẹṣin
| Ẹsin | |
|---|---|
| |
| Ipò ìdasí | |
ERANKO ILE
| |
| Ìṣètò onísáyẹ́nsì | |
| Ìjọba: | |
| Ará: | |
| Ẹgbẹ́: | |
| Ìtò: | |
| Ìdílé: | |
| Ìbátan: | |
| Irú: | E. caballus
|
| Ìfúnlórúkọ méjì | |
| Equus caballus Linnaeus, 1758
| |
| Synonyms | |
|
Equus ferus caballus (see text) | |
Kini awon esin?
[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]Esin je eranko pelu ese merin, o n gbé ni ile koriko ati o le saré kiakia. Awon esin le saré pelu iyara ti mokanlelaadorin kilomita ni wakati okan (71km/w)[1]. Awon esin je orisirisi awo, won ni gògò ati won ni iru. Awon esin, won ko nilo lati jokoo lati sun, won le sun nigba ni won dide. [2]Awon esin le fo ga, won le fo mita meji ni orun! Awon esin le ri fere ọ̀ọ́dúnrún-o-lé-ogota iyi yika won!
Ẹṣin naa (Equus ferus caballus) jẹ ẹran-ọsin ti ile, ti o yatọ, ti o ni ẹsẹ. O jẹ ti idile taxonomic Equidae ati pe o jẹ ọkan ninu awọn ẹya meji ti Equus ferus. Ẹṣin naa ti wa lati ọdun 45 si 55 sẹhin lati ẹda oni-ika ẹsẹ kekere kan, Eohippus, sinu ẹranko nla, oni-ika ẹsẹ kan ti ode oni. Awọn eniyan bẹrẹ awọn ẹṣin ile ni ayika 4000 BC, ati pe a gbagbọ pe ile-ile wọn ti ni ibigbogbo nipasẹ 3000 BC. Awọn ẹṣin ti o wa ninu awọn ẹka caballus jẹ ile-ile, botilẹjẹpe diẹ ninu awọn olugbe ile n gbe inu egan bi awọn ẹṣin ẹlẹgẹ. Awọn olugbe ilu wọnyi kii ṣe awọn ẹṣin igbẹ otitọ, nitori pe a lo ọrọ yii lati ṣe apejuwe awọn ẹṣin ti a ko tii wa ni ile. Awọn ọrọ ti o gbooro, amọja ti a lo lati ṣe apejuwe awọn imọran ti o ni ibatan equine, ti o bo ohun gbogbo lati anatomi si awọn ipele igbesi aye, iwọn, awọn awọ, awọn ami-ami, awọn iru-ara, ibi-aye, ati ihuwasi.
Awọn ẹṣin jẹ adaṣe lati ṣiṣẹ, gbigba wọn laaye lati yara sa fun awọn aperanje, nini oye iwọntunwọnsi ti o dara julọ ati idahun ija-tabi-ofurufu to lagbara. Ni ibatan si iwulo yii lati sa fun awọn aperanje ninu egan jẹ iwa dani: awọn ẹṣin ni anfani lati sun mejeeji ni dide ati dubulẹ, pẹlu awọn ẹṣin ti o kere ju ti n tọju lati sun ni pataki ju awọn agbalagba lọ. Awọn ẹṣin abo, ti a npe ni mares, gbe awọn ọmọ wọn fun nkan bii oṣu mokanla (11), ati ọdọ ẹṣin kan, ti a npe ni foal, le duro ati ṣiṣe ni kete lẹhin ibimọ. Pupọ julọ awọn ẹṣin ti ile bẹrẹ ikẹkọ labẹ gàárì tabi ni ijanu laarin awọn ọjọ-ori meji ati mẹrin. Wọn de idagbasoke agba ni kikun nipasẹ ọjọ-ori marun, ati ni aropin igbesi aye laarin ọdun marundinlogbon ati ogbon (25 - 30).
|
Àyọkà yìí tàbí apá rẹ̀ únfẹ́ àtúnṣe sí. Ẹ le fẹ̀ jù báyìí lọ tàbí kí ẹ ṣàtúnṣe rẹ̀ lọ́nà tí yíò mu kúnrẹ́rẹ́. Ẹ ran Wikipedia lọ́wọ́ láti fẹ̀ẹ́ jù báyìí lọ. |