Jump to content

Ẹyọ Esua

Lát'ọwọ́ Wikipedia, ìwé ìmọ̀ ọ̀fẹ́
Eyo Esua
Chairman of the Federal Electoral Commission
In office
1964–1966
Arọ́pòMichael Ani
Àwọn àlàyé onítòhún
Ọjọ́ìbí
Eyo Ita Esua

14 January 1901
Cross River State, Nigeria
Aláìsí6 December 1973(1973-12-06) (ọmọ ọdún 72)

Eyo Ita Esua (Wọ́n bi ní Ọjọ́ kẹrìnla Oṣù Kìíní Ọdún 1901, ó fi ayé sílẹ̀ ní Ọjọ́ kẹfà Oṣù Kejìlá Ọdún 1973. Ó jẹ́ Olùkọ́ ní Ìlú Nàìjíríà àti Oníṣòwò tó kọ ipá ní ìgbà ìjọba Balewa ní Fẹ́dírá Ẹ̀lẹ̀tórá kọmíṣọ́nù ní Nigerian First Republic.[1]

Esua jẹ́ Olórí àwọn Olùkọ́ àti ènìyàn tó wà lára àwọn olùdásílẹ̀ àjọ Nigeria Union Of Teachers. Òun ní ó kọ́kọ́ jẹ́ Gẹ́nẹ́rá-Sẹkẹ́tírí Àjọ náà láti ọdún 1943 títí di ìgbà tó fi iṣẹ́ sílẹ̀ ní ọdún 1964. Ó Jẹ́ Ọmọ Efik, Arákùnrin Kàlàbá, tí àwọn ènìyàn mọ̀ ọ́ fún iṣẹ́ takuntakun rẹ̀.[2]

Àwọn Àjọ tí Esua ṣíwájú ló ṣe ètò Ìdìgbò Oṣù Kejìlá ọdún 1964, tí ó jé àríyànjiyàn láàárín ọ̀pọ̀ àwọn ènìyàn. Àwọn ènìyàn méjì lára àjọ yìí ò gbà sí ohùn tí ọ̀gá wọ́n sọ, èyí ló fà á tí àwọn méjéèjì fi kúrò ní àjọ náà. Esua wà lára àwọn tó ṣètò ìdìbò Ìwọ̀-Òòrùn ìlú Nàìjíríà ní ọdún 1965, tó fa wàhálà àti wí pé àwọn páátí kejì tó jẹ́ United Party Grand Alliance ò gbà sí àbájáde ìdìbò yìí.[3] kí ó tó di Ọjọ́ ìdìbò ni Esua ti sọ wí pé òun ò lè sọ wí pé ìbò tí àwọn fẹ́ ṣe máa jẹ ìbò tó ní òótọ́ nínú.[4] Gbogbo ohun tó ṣẹlẹ̀ ní ìbò yìí lè jẹ́ ohun tó jẹ́ kí ìjọba Ológun gba ìlú Nàìjíríà ní Oṣù Kìíní Ọdún 1966 tí ó jẹ́ kí Ọ̀gágun Johnson Aguiyi-Ironsi gù orí oyè.[5]

  1. Imam Imam (9 June 2010). "Past INEC Chairmen". ThisDay. Retrieved 2010-06-10. 
  2. Remi Anifowose (1982). Violence and politics in Nigeria: the Tiv and Yoruba experience. Nok Publishers International. ISBN 0-88357-084-X. https://archive.org/details/violencepolitics00anif_0. 
  3. Olukorede Yishau (2010-06-09). "Will he make the difference?". The Nation. Archived from the original on 2010-06-11. Retrieved 2010-06-10.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  4. Herbert Ekwe-Ekwe (1990). The Biafra war: Nigeria and the aftermath. E. Mellen Press. p. 39. ISBN 0-88946-175-9. 
  5. "ELECTORAL COMMISSION THROUGH THE YEARS". NBF News. 7 Jun 2010. Retrieved 2010-06-10. 

Àdàkọ:Chairmen of Nigerian electoral commissions