Jump to content

Ìpínlẹ̀ Borno

Lát'ọwọ́ Wikipedia, ìwé ìmọ̀ ọ̀fẹ́
Borno State
State
Nickname(s): 
Home of Peace
Location of Borno State in Nigeria
Location of Borno State in Nigeria
Country Nigeria
Date created3 February 1976
CapitalMaiduguri
Government
 • Governor[1]Kashim Shettima (APC)
Area
 • Total70,898 km2 (27,374 sq mi)
Area rank2nd of 36
Population
 (1991 census)
 • Total2,596,589
 • Estimate 
(2005)
4,588,668
 • Rank12th of 36
 • Density37/km2 (95/sq mi)
GDP (PPP)
 • Year2007
 • Total$5.18 billion[2]
 • Per capita$1,214[2]
Time zoneUTC+01 (WAT)
ISO 3166 codeNG-BO


Ìpínlẹ̀ Borno jẹ́ ìpínlẹ̀ kan ní agbègbè àríwá-ìlà-oòrùn orílẹ̀ èdè Nàìjíríà, tí ó pín ààlà pẹ̀lú Ìpínlẹ̀ Yobe sí ìlà-oòrùn, Ìpínlẹ̀ Gombe sí gúúsù-ìlà-oòrùn, àti Ìpínlẹ̀ Adamawa sí gúúsù nígbà tí ó àwọn ààlà ìlà-oòrùn rẹ̀ parapọ̀ di ààlà orílẹ̀ èdè pẹ̀lú orílẹ̀ èdè Cameroon, ààlà àríwá rẹ̀ parapọ̀ di ààlà orílẹ̀ èdè pẹ̀lú orílẹ̀ èdè Niger, àti ààlà àríwá-ìlà-oòrùn rẹ̀ parapọ̀ di ààlà orílẹ̀ èdè pẹ̀lú orílẹ̀ èdè Chad, léyìí tí ó mu jẹ́ ìpínlẹ̀ Nàìjíríà kan tí ó pín ààlà pẹ̀lú pín ààlà pẹ̀lú méta. Ó mú orúkọ rẹ̀ látara ìlú onítan emirate ti Borno, pẹ̀lú emirate àtijọ́ ti olú-ìlú Maiduguri tí ó ń ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí olú-ìlú ìpínlẹ̀ Borno. Wọ́n dáa sílẹ̀ ní ọdún 1976 nígbàtí Ìpínlẹ̀ àríwá-ìlà-oòrùn tẹlẹri fọ́. Ó pẹ̀lú agbègbè tí a mọ̀ sí Ìpínlẹ̀ Yobe báyìí, tí ó di ìpínlẹ̀ tí ó dá yàtọ̀ ní ọdún 1991.[3]

Ìpínlẹ̀ Borno jẹ́ gbègbè ẹlẹ́ẹ̀kejì tí ó gbòòrò jùlọ láàárín àwọn ìpínlẹ̀ mẹ́rìndínlógójì ti orílẹ̀ èdè Nàìjíríà, òhun nìkan ló wà lẹ́yìn Ìpínlẹ̀Niger. Pẹ̀lú bí ààye rẹ̀ ṣe rí, ìpínlẹ̀ náà jẹ́ ìpínlẹ̀ ẹlẹ́ẹ̀kọkànlá tí ó gbòòrò jùlọ ní ààyè tàbí agbègbè pẹ̀lú ènìyàn tí ó tó mílíọ́nnù mẹ́fà-dín-ní-díẹ̀ gẹ́gẹ́ bí àbájáde ọdún2016.[4]

Ìpínlẹ̀ Borno ní olùgbé láti bí ọ̀pọ̀ ọdún sẹ́yìn kúnfún àwọn oríṣiríṣi ẹ̀yà pẹ̀lú Dghwede, Glavda, Guduf, Laamang, Mafa, àti Mandara ní àáríngbùngbùn ẹkù náà; àwọn ará Afade, Yedina (Buduma), àti Kanembu ní gbùnnùgbúnnù àríwá-ìlà-oòrùn; àwọn ará Waja ní gbùnnùgbúnnù gúúsù; àti àwọn ará Kyibaku, Kamwe, Kilba, Margi groups àti babur ní gúúsù nígbàtí àwọn ará Kanuri àti Shuwa Arabs ń gbé ní jákèjádò àríwá àti àáríngbùngbùn ìpínlẹ̀ náà.

Itokasi

[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]
  1. ↑ See List of Governors of Borno State for a list of prior governors
  2. ↑ 2.0 2.1 "C-GIDD (Canback Global Income Distribution Database)". Canback Dangel. Retrieved 2008-08-20. 
  3. ↑ "This is how the 36 states were created". Pulse.ng. Retrieved 15 December 2021. 
  4. ↑ "Population 2006-2016". National Bureau of Statistics. Retrieved 14 December 2021. 
Jẹ́ kíkójáde láti "https://yo.wikipedia.org/w/index.php?title=Ìpínlẹ̀_Borno&oldid=582754"