Èdè Àbèsàbèsì

Lát'ọwọ́ Wikipedia, ìwé ìmọ̀ ọ̀fẹ́
Àbèsàbèsì
Akpes
Sísọ níNàìjíríà
AgbègbèÌpínlẹ̀ Òndó
Èdè ìbátan
Àwọn àmìọ̀rọ̀ èdè
ISO 639-3ibe

Àbèsàbèsì tàbí Akpes jẹ́ èdè ní Nàìjíríà (ní àwọn Ìpínlẹ̀ Òndó).[1]

Dialect comparison[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

See also: Akpes word lists (Wiktionary)

Àbèsàbèsì dialects and Èdè Yorùbá:[1]

Èdè Gẹ̀ẹ́sì (English) Èdè Yorùbá Àsè Àkùnù Ikaram (Ikorom) Gèdègédé Ibaram Dája (Ajowa) Èsùkù (Ajowa) Àkùnù (Ajowa)
arm/hand ọwọ́ ɔbɔ ɔbɔ ɔbɔ ɔbɔ ɔbɔ ɔbɔ ɔ́bɔ́ ɔbɔ
arrow ɔ̀luk ɔ̀ju ɔ̀lua ɔlúguŋgɛ̀nɛ̀ ɔ̀luk ɔ̀lugu ɔ̀ju
ashes èrúń uhuŋo ìhuŋgo ihugo íhúgó ihũko ihũko ìhunko íhúŋgó
ask (question) béèrè bii ibiónehu bu bii bili bilì bim
back ẹ̀yìn òtʃum òtʃum otʃúm etʃúm òtʃum èʃũ èsũn òtʃum
be dɔg ɛ́dɔwu dɔ̀gã̀ duk duk ídɔ̀gi dogi ɛduɔ
beans ẹ̀wà aje aje aje ɛje ɛdʒe ɛjɛ ájɛ́
bee oyin ɔmu ɔmũ ɔmũ ɔmũ ɔmũ ɔmũ ɔmũ
belly (external) àkù àŋkù, ánkú ɔkɔ̃̀n, aku áŋkú aŋkú aku aŋku áŋkú
black ehitinõ ehitinɔ ehidino íhúnt ehintiɛ ehintile ihidínɛ éhítínɔ̃́
blood ẹ̀jẹ̀ ìkɔ̀n ìkɔ̀n ìkɔ̃̀n ìkùwɛ̃̀n ìkùɛ́, ìkùè ìkɔ̃̀ ìkɔn ìkɔ̃̀n
body ara àbũ̀ŋujes ijes ijes ɛgbijes ijesɔni ìjò ijo ijes
burn (tr) tùɛ́ tùɛ́ tùɛ́
buy de de dei de de de de
call, summon sag saam sag sàgm sàku sagì sàgi sàám
cat mṹsũ̀m ìmúsù ìmúsù imúsũ̀ músù mṹsũ̀ mũ̀sù
child ọmọ ɔbàn ɔ̀bàn ɔbàn ɔ̀bàn ɔba obanɔ obã̀ ɔbàn
chin àgbọ̀n ìkpagà ìkpagà àkpàgà ikpaga ɛkpàga akpàga
climb den den dɛŋ den de de
come ba ba ba baa ba ba
cow kài kàjɛ́ kàí kàji kájí kàlɛ kàlí kàɛ́
cow (zebu) ɛnã ɛnã ɛnã ɛ́nã́ ɛnã ɛnã ɛ́nã́
dance ójó jo ojo jo ójó jo ɔ̀íjo ojo
descent kùsɔ̀ kùtʃɔ kùsò kusɛl kùsɛ̀ kùsɔ̀ kùʃɔ̀ kutʃɔ̀ɔ
die hu hu hu hu hu óhu óho hu
divide (share out) pín hojè hóje hójon holɛ́ hóle hóle holè hòɛ́
dog ajá ebó ɛbo ebo ebo ɛ̀bo ebo ebo, ɛbo ébó
dream àlá nãsíná inãsínam nàsìnã̀m jàsìnà jasìnà nasinà nasinàà násĩ́nã́
ear etí asùk ànsó asùk àsùg àsòk asugù àsùgù ansù
egg ẹyin atʃi ántʃì atʃi àntʃì àntʃì aʃì ànʃi ántʃí
eight ẹ́jọ anã́nĩ́n anã́ã́ní ananĩŋ ãnãnĩ ãnãnĩ náni anání anáaní
eye ojú ojò àjò ajo ɛ̀jò ɛ̀jò imujù imujò ajò
fat sanra ijɔi ijɔ ijɔ urɔ inɔ̃ ijɔ́
finish (tr) ɛ́sá ɛ̀nʃa èsà ɛsã ɛ́nsa ɛ́nʃa
fire iná isòn, idá ìsòn, indá isòl, ida isum, ida isò, ida isò, ida isòn, ida isòn, unda
fish ẹja ɛ̀tɛ̃̀ŋ ɛ̀tɛ̃̀n ɛ̀tɛ̃̀n ɛ̀tɛ̃̀ŋ ɛ̀tɛ̃̀n ɛ̀tɛ̃̀n ɛ̀tɛ̃̀ŋ ɛ̀tɛ̃̀ŋ
forget gbàgbé húrà urà hudà hundà hũtà hunta hùndà hũrà
four ẹ́ẹ̀rin inin nàĩ́ŋ ínĩ́ŋ inĩŋ inĩ inĩ inĩ inĩn
four hundred íjúm íjúm ijum íjúm ijũn iju ijum íjúm
go lọ das tas tas das tas tas tas
goat òbúkọ ɛ̀bi ɛbi ɛbují ɛbʊ ɛ̀bu ebulu ebúlú ɛ́biji
God osùwì òsìsì osì osù uùsù usùlù osùlù osìsì
greet (salute) sɛ̀mɛ̀ sɛmɛ̀ ìsɛ̀mɛ̀ sɛmɛ̀ sɛ̃̀mɛ̀ sɛ̀mɛ̀ sɛ̀mì sɛ́mɛ̃
grind lọ̀ lɔí jɔ́ɛ lɔ̀í lɔ́jɛ lɔ́lɛ jɔ̀ɛ́
ground ilẹ̀ atɔ́ atɔ atɔ atɔ àtɔ̀ atɔ atɔ atɔ
groundnut ɛ̀kpàdó ɛ̀kpádó ìkpàdo ìkpɛ́dó ìkpɛ̀dó ɛ̀kpàdú ɛ̀kpàdó ɛ̀kpàdó
guinea fowl awó ànɛ̀ ànùɛ̀ ànɛ̃̀ ànɛi ànɛ̃̀ ànùɛ̀ ànùɛ̀
hair (head) irun ɛ̀tɛ́f etíf ètìv ìtìf ẽ̀tev ìtìfì ìtìfì etíf
head orí ìsùm ìtʃùm itʃùm ítʃúm itʃum usu iʃũn ítʃṹm
hear gbọ́ kpas kpas pas kpasin o kpa kpási kpas
heavy wúwo tus etutus ɛtus èntús tusu étusu ɛ́tusu étusu
hoe ọkọ́ òwò òwò òwò òwò ɔ̀wò òwò òwò owò
horn ìwo àkùn àkũ̀n ̀ìkòn ìkon ŋ̀kòn ɔ̀kɔ̀ ìkònì akũ
house ilé iso iso iso iʃon ísó ísísó ísísó iso
housefly eṣinṣin íʃí intʃi itʃi intʃíso ntʃi ìtʃi intʃi intʃí
hunger ebi ímṹ amũ, ímṹ ímṹ imũ imũ umũ imũ imũ
kneel sùhɔ̀ sùhɔ̃ sũ̀dò sùntɛ̀ sùtɔ̀ sùndɛ̀ sùhɔ̃
knife ọ̀bẹ ɔ̀mĩ̀jàn, ɔ̀mìjàn ɔmijàn omijàn ɔmìjã̀ ɔmiŋã̀, ɔmina ɔmìŋã̀, ɔmìnã̀ ɔ̀mìnã̀, ɔ̀mìjàn
leaf ewé afá ámfá ìfaa amfa anfà afa amfa amfa
leg òdùk òdù òdùg òdùgù òdùk, odùk òdùgù òdùgù òdù
lizard (common variety) ɔ̀kɔ̀rɔ̀ ɔ̀ŋkɔ̀rɔ̀ ɔ̀kɔ̀dɔ̀ ɔ̀kɔ̀dɔ̀ ɔ̀kɔ̀tɔ̀ ɔ̀kɔ̀tɔ̀ ɔ̀kɔ̀dɔ̀ ɔ̀ŋkɔ̀rɔ̀
male alákùnrin onos onos onos ewos owos
market ọjà èʃì ètʃì etʃì ètʃí ètʃì èsì ètʃì ètʃì
meat ẹranko ɛ́nám ɛ̀nɔ̃́ ɛnam ɛ́nam ɛ́nã́m enã ɛ̀nɔ̃́m ɛnãm
medicine (charm) ògùn olìm òjìm olìm olìm olìm olìm olimi olimi
monkey ɛmũ ɛmũ ɛmũ ɛmũ mũmũ mũmũ ɛmũ
moon òṣùpá àdɔmótɛ́ àdɔ̀m àdɔ̀m adɔ̀mútè àdɔ̀mótè àdɔ̃́ àdɔ̀mì adɔm
mosquito ẹ̀fọn imutɛ ímutɛ̀ ìmũ̀tɛ ùmútɛ ɛmũ ìmṹtɛ ìmṹkùrù
mould (pot) mọ̀ mɛ̃̀ mãadʒa mã̀dʒà mã̀dʒà mã̀ mɛ̃ ìmɛ̃̀
mouth ẹnu enu onu onu ónú onu enu enu ónú
name orúkọ ìmũ̀ ìmùnĩ̀ ìmũ̀n ìmũ̀nù ìmũ̀nũ̀ ìmũ̀nũ̀ ìmũ̀nũ̀ ìmũ̀n
navel ìdodo ɔ̀kɔ̀ ɔ̀ŋkɔ̀, ɔ̀ŋkɔ́ ɔ́kɔ̀, ɔ̀kɔ̀ ɔ̀ŋkò, ɔ̀ŋkɔ̀ ɔ̀ŋkò ɔ̀kɔ́, ɔ̀kɔ̀ ɔ̀ŋkɔ́ ɔ̀ŋkɔ̀
neck ọrùn ɔ̀hɔ̀k ɔ̀hɔ̀ ɔ̀hɔ̃́n ɔ̀hɔ̃̀n ɔhɔ̃ ìŋgɔ̃̀n iŋɔ̃́n ɔhɔ̀
needle okolí òkòju òkòli okolí òkòlì ìkɛ́nɛ́ okóli òkòju
new tuntun ɛɣãn ɛŋɛ̃ɣãn eɣãn ɛɣãn eɣãn ɛŋã ɛŋɛɣãn ɛŋɛɣãn
nine ẹ́ẹ̀sán òkpolès òkpotʃì òkpolòs ɔ̀kpolòs kpolòtʃ kpelendʒè òkpòlòsì ókpootʃi
nose imú àhùm, ahun ahũ̀n ahùn ahũmũ̀ àhù àhũ̀n ahũn anhũ̀n
oil epo imĩ ìmbìr imud imidi imit imiti imiti imbiril
okra ìlágu ìjágo ìlágu ílágú ìlákú ilágú ìlágu ìjágo
penis ɛ̀dɛ̀dɛ̀, ɛ̀dɛ́dɛ̀ ɛ̀ndɛ̀ndɛ̀ ɛ̀dɛ̀dɛ̀ ɛ̀dɛ̀dɛ̀ ɛ̀dɛ̀ ɛ̀dɛ̀dɛ̀ ɛ̀ndɛ̀ndɛ̀
pepper ata ìtànà ɛ̀ntàrà ìtànà ìntàrɛ̀ ìtarɛ̀ ɛ̀tɛ̀rɛ èntàrà èntàrà
rat ehu ehu ɛni ehu ehu ehu ehu ehu
refuse kọ̀ kas kas ìkàsàn kas nkasi ka kas kas
remember tam tãm, tam tam támina tam ta tami tam
request kas kas ìkàsàn kas nkasi ka kas kas
rope ɔkú, ɔku ɔ́ŋkú oku, ɔku ɔ́ŋkú ɔŋku ɔku ɔŋku ɔ́ŋkú
salt iyọ̀ ɛ̀haĩ̀ ìhàĩ́ ìhaĩ̀ ìhajĩ̀ ɛ̀haĩ̀ ìhàĩ̀ ìhánĩ èhajĩ̀
see jèw jɛɛ je jéna jéan jòjè je jɛɛ
sell jaji njaɛ̀ jàí jɛtʃau ója jali jali ńjàɛ́
send (someone to do something) rán som som sóm sómṹ sómu so sómṹ som
senior / old ohi ohí ohi ohi òhi ohiti ohĩn
sheep ɛsagum ɛsãm ɛsagùm ɛ̀sàgum ɛ̀sàkùmì ǐsagũn ɛsagúm ɛ́sás
sing kòhumɔ̀ kóhúmɔ̃̀ ohũmò kohùmɛ̃̀ kohùmɛ̀ kéhùmɔ̃̀ kòhumɛ òhũ̀mɔ̀
sleep sùn miʃ miʃ imɔs imiʃ miʃ mís misi mɔs ?
smoke umudá imúnda imúda imuda imṹda imṹda ìmúda imṹnda
song orin umõ̀ ùmɔ̀ ùmì ymɛn úmɛ̃̀n umɛ̀ umò
soup, sauce, stew ɔ̀sɔ̀m ɔ̀sɔ̀m ìsɔ̀m ìʃɔ̀m ìsɔ̀m ɔ̀sɔ̃̀n ɔ̀sɔ̃̀n ɔ̀sɔ̀m
stand up tʃìga tʃìtɔ tʃígánabo tʃiganaŋgbi tʃika siga siga tʃìáto
steal jutu jutu jotu jotu ójoni jutu jutu ojotu
sun òrù ɛ̀wù ɛ̀wù ɛ̀wù ɛ̀wù ɛ̀wù ɛ̀wù ɛ̀wù ɛ̀wù
swallow bɔ̀rì, bɔ̀rí ìmbɔ̀ràn, ìmbɔ̀ràń bɔrɛ̀, bɔrɛ́ bɔ̀rì bɔ̀rì bɔ̀rɔ̀, bɔ̀rì ɛmbɔ̀rɔ, m̀bɔ̀rɔ̀ ìmbɔ̀ràn, ìmbɔ̀rǎn
sweep gbá sag ʃaɛ sag ʃágatɔ́ sákatɔ́ so ságɛ ʃae
tail ìrù òmɔ̀ òmũ̀ òmɛ̃̀ òwɛ̃̀ òwɛ̃̀n òmgbò òmgbò òmò
thief olè otu otu otu otu òtu ɔtu otu
thorn ẹ́gún ɛjum, ejum ojum ejum ijṹm ejũm eju, ɛju ejũn ojũm
three ẹ̀ta isas ìsàs ísas ísàs ísas isa insas ísas
tie (rope) so baŋ báŋɛ̃̀ báŋɛ báŋɛ̃́ báŋɛ̃ báŋɛ̃
tongue ahọ́n idaji indau ìdàí íńdá, índà ǹdà idalì ìndàlì ìndàl, ìndàì
tortoise ìjàpà èsò èsó, èsò èsó, èsò èsó, èsò èsò èsò èsó èsò, ɛ̀sò
tree igi òhunɛ̃ ɔhunì ɔhunɛ̃ ɔhunɛ̃ ɔ̀hũnɛ̃́ ɔ̀hu ɔhuni
two éjì ìdìàn ìdìám idiam ìndìán ìdìà ìdia ìdíá idian
vomit èébì dag dàí dag dag dàk ódàgì dàgì dàjì
walk rìn tʃin otʃĩn tʃĩ́n tʃĩn kĩ̀n tʃĩn tʃin
wall (of house) ògiri ɛ́bɛ̃̀ŋ, ɛ̀bɛ̃̀ŋ ɛ̀bɛ̀ŋ ɛ̀bɛ̀ŋ ɛ́bɛ̃̀ŋ, ɛ̀bɛ̃̀ŋ ɛ̀bɛ̀ ɛ̀bɛ́ŋ, ɛbɛ̃̀ŋ, ɛ̀bɛ̀ŋ ɛ̀bɛ̀ŋ, ɛbɛ̃̀ŋ
war ogun íkɔ́n íkɔ́n ikon ikom ekɔn ikɔ̃n ikɔni ikõ
wash (body) wẹ̀ hɔg hɔ́gijes hɔgijes hɔki hɔgi hɔ̀úhɔ̀
water omi ini ijin iŋin imi imi imi imi ijim
weep sun (ẹkún) so oso ʃo óso so ɔso oso
witch otʃɔji otʃóí otʃòí ɔtʃó otʃó ɔsoli osoli tʃóí
word ọ̀rọ̀ ehi ehi ehi ɛ̀nì ɛnì ɛ̀nì ɛ̀nì ehi
work iṣẹ́ ìsũ̀m ìnsùm ìsùm ìsùm ìsũ̀m ìsũ̀, ùsù ísṹmũ̀, ísṹmṹ insũ̀m
year ọdún ìjèl ije ijel ijeli idʒe íjélí ije

Itokasi[àtúnṣe | àtúnṣe àmìọ̀rọ̀]

  1. 1.0 1.1 Ibrahim-Arirabiyi, Femi 1989. A comparative reconstruction of Akpes lects: Akoko North, Ondo State. MA thesis. Department of Linguistics and Nigerian Languages, University of Port Harcourt.